Alaattin Karaca
Metotsuz ve aşksız bir müfredat
Bu, Türk Dili ve Edebiyatı müfredatıyla ilgili son yazım… İnşallah faydalı olur.Baştan söyleyeyim; 9. sınıf müfredatı daha düzgün ve...
Yıkılma sakın!..
İnsan, dil ile onurlandırıldı. Eskiler, insan bir “hayvan-ı nâtık”tır derlerdi; yani “konuşan canlı”. Dolayısıyla onu “eşref-i mahlûkât”...
Bir kez daha müfredat!..
Geçen hafta müfredattaki bazı dil ve terminoloji yanlışlarına değinmiştim. Birkaç örnek daha verip asıl konuya geleyim. Biri, “Öyküleyici...
Müfredattaki dil yanlışları…
Eğitimin en önemli unsuru, kanaatimce öğretmendir. Çünkü mekân, araç-gereç ve müfredat gibi unsurları kullanacak ve “öğrenci”leri yoğuracak...
Müfredat: Kem âlât ile kemâlât olmaz!..
Eğitim, en büyük meselemiz!.. Yıllardır, ilim ve sanatta dünya çapında bir şahsiyet yetiştiremiyoruz!.. Âkif de; “İbn-i Sinâ’ları yüzlerce...
Refik Halid’in Suriye’si!..
Bizde Suriye’yi en çok anlatan yazar kimdir, diye sorsalar, hemen Refik Halid derim! Ama ondan önce meselâ, Cenap Şehabettin’in 1918’de “Sabah”...
Refik Halid Karay’a Suriye’ye, siyasete ve sıcağa dair…
Memâlik-i Şâhâne topraklarının kaybıyla birlikte, o coğrafyadan da koptuk! Sadece bedence mi, hayır kültürce de!.. Yahya Kemal’in “Kocamustâpaşa”...
Devlet ve sanat
Cemil Meriç, “Sosyoloji Notları”nda (bkz. “Şiir ve Nesir”), “Türk intelijansiyası önce saraya yaltaklandı, sonra devlete.” der. Kanaatimce...
Bu terazi ancak ‘İnce’ Memed’i çeker…
18 Haziran’da Hürriyet Pazar Eki’nde yayımlanan habere göre, 100 kişilik bir jüri, Türk edebiyatının en iyi 100 romanını seçmiş, ilk sıraya...
Şehir şuuru
Geçen hafta, Üsküdar sahilindeki Şemsi Paşa Cami çevresinde başlatılan çalışmalar ve dış duvarlardaki çatlaklar nedeniyle, şehircilik ve...
Tabiat ve eşya karşısında Şark ve Garp medeniyeti
Müslüman Şark’la Batı medeniyetini birbirinden ayıran farklardan biri de, âleme/tabiata ve eşyaya bakışları; tabiat ve eşya karşısındaki...
Tanpınar, ramazan ve ‘halk İslâmı’…
Ramazandayız ya!.. Tanpınar’ın “Mahur Beste”sindeki din ve ramazanla ilgili satırlar geldi aklıma. Mühim ve nazik mesele; konunun dinî, siyasî/...
İslâm toplumları niçin geri kaldı?
Günümüzde İslâm toplumlarının en büyük meselesi, geri kalmışlık. Bu sebeple, Batı’nın teknolojik ve ekonomik hegemonyasından bir türlü...
Muhafazakâr endişe…
Muhafazakârlık, esas itibarıyla alışılmış düzenin; kurumların ve düşüncenin korunması demek… Avrupa’da siyasal ve sosyal düzenin, sırasıyla...
İslâmcı düşüncenin kültürel mekânları
Bir toplumda kültürün üretilip tüketildiği ve dolaşıma sokulduğu mekânlar vardır. Sosyal değişimi yansıtan en önemli mekânlar bunlar olsa...
Şiir, iktidar, isyan…
İktidara eyvallahı olmamak, makama, mülke tamah etmemek, zulme, haksızlığa karşı çıkmak… Güzel şey bunlar. Gerçek müminden, gerçek entelektüelden,...
Her Müslüman ‘İslâmcı’, her Türk de ‘Türkçü’ olmaz!..
İslâmcılık, dinî literatürde olmayan, esas itibariyle İslâm’ı referans alan, ama Osmanlı’nın son döneminde doğmuş bir fikir hareketi....
Namık Kemal İslâmcı mıydı?
Başlıktaki soruya sağlıklı cevap verebilmek için evvelâ “İslâmcılık”ın efradını câmi ağyarını mâni bir tanımının yapılması...
Peygamberimizi sanatla nasıl anlatabiliriz?
Dinî inançların ifadesinde, öğretilmesinde; hatta uygulanmasında sanatın önemli bir araç olduğu inkâr edilemez. Meselâ bu, evvelâ ibadethanelerin...
Rıza Nur’un Namık Kemal’i
Rıza Nur, tartışmalara açık bir isim. Hele “Türkiye’nin Yeni Baştan İhyası ve Fırka Programı” adlı eserinde ileri sürdüğü bazı fikirler...
“Her şey yarım yârim!..”
Referandum sebebiyle siyaset tavan yaptı. Televizyonda hep aynı görüntüler; meydanlar, mitingler, sloganlar, afişler, pankartlar… Kalabalıklar,...
Sanatkâr ve politikacı…
Sanatla politika, doğası gereği, birbirinden oldukça farklıdır. Bir defa, kullandıkları araç ve usûller ayrı. Evvelâ, sanat eseri bir fikir,...
Şiirimizde modern kent sancısı
Türk edebiyatında ‘modern kent’ teması çok işlenmiştir. Ama meseleye bakış, devre göre değişiyor. Mesela Tanzimat’ta Namık Kemal “Terakki”...
Rüyasızlığımız ve Stefan Zweig’ın kutsal rüyası
Stefan Zweig (1881-1942), dünyanın en güçlü edebiyatçılarından biriydi. Kanaatimce en önemli yönü, hayatını adadığı medeniyet idealidir....
Söylemde muhafazakâr pratikte konformist ve popülist
Bugün, Türk kültürünün en önemli meselelerinden biri, devamlılıktan ve bütünlükten mahrum olmasıdır. Dil, ilim ve sanatımız, modernleşme...
Terakki etmenin ‘En Emin Yol’u…
Geçen hafta, Osmanlının geri kalması üzerine ‘terakki ihtiyacı’nın kuvvetle hissedildiğinden ve Batı’dan bilim/teknoloji alınmasını öneren...
Hangi terakki?..
İslâm âleminin son 200 yılı ‘terakki’ ve ‘tedenni’; yani ilerleme ve gerileme/çökme tartışmalarıyla geçti. Osmanlıdan bugüne, Namık...
Yeni aydın tipinin ilk örnekleri…
Mehmet Kaplan Hoca, “Tip Tahlilleri” kitabındaki “Yeni Aydın Tipi: Büyük Reşid Paşa ve Şinasi” başlıklı makalesinde, Şinasi’nin şiirlerinden...
‘İlk Basamak’taki Evmenis’lere!..
Kavafis’in güzel bir şiiri var: “İlk Basamak”. Şiirde Evmenis adlı genç bir şair, Theokritos’a gelip yakınır. İki yıldır şiir yazmaktadır,...
Devlet uysal ve uslu bendeler ister…
Bizde neden dünya çapında, güçlü bir entelektüel veya sanatkâr yok?.. Bunun birçok sebebi var elbette. Ama bunlardan birini ele almaya çalışayım...
Edebiyat tarihlerinde ‘İslâmcı düşünce’nin yeri
Tartışmalı bir kavram ‘İslâmcılık’… Dinî kaynaklarda böyle bir tavsif yok. Ama şurası bir gerçek: Bugün -Türkiye’de ve diğer Müslüman...
Kimler İsmet Özel’i anlayamaz?..
Geçen hafta, İsmet Özel’in hemen herkesçe görünen yönüne; ‘kendine has diline ve düşünme tarzı’na işaret etmiştim. İşte o ‘yaban...
‘Kıl bir Türk’ değildir İsmet Özel!..
İsmet Özel kim diye soruyorum kaç gündür? O kadar ‘net bir şair’i tanımlamak zor mu? Zor, evet. Kendini hemen her konuda -ayrıntılı biçimde-...
Gönlü diline, dili gönlüne yansıyan hoca…
M. Orhan Okay Hoca’yı kaybettik. Allah rahmet eylesin. Orhan Okay, 1981’de Atatürk Üniversitesi’nde hocam oldu. Bir yıl sonra ayrıldım oradan....
Şehbenderzâde Ahmed Hilmi ve Vahhabîlik
Büyüyen Ay Yayınevi nitelikli kitaplar basıyor. Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi’nin Yirminci Asırda Âlem-i İslâm ve Avrupa Siyaseti adlı...
M. Âkif İnan’ın şiiri
6Ocak 2000 tarihinde vefat etti M. Akif İnan. Dört gün sonra ölüm yıldönümü. Şair, deneme yazarı, eleştirmen ve sendikacı. Ama her şeyden...
Cenap Şehabettin’e göre Şiîliğin doğuşu
Geçen hafta Cenap Şehabettin’in “Âfâk-ı Irak” adlı eserinden ve Şiîlikle ilgili görüşlerinden bahsetmiş, Şiîliğin doğuşuna dair...
Cenap Şehabettin İran ve Şiîlik
Irak ve Suriye’deki savaşın Müslümanlara büyük zarar verdiği muhakkak. Ama en kötüsü mezhep kavgası. Halep’teki son katliamlar ve İran’ın,...
Poetik iktidarın antitezi popüler edebiyat mı?
Türkiye’de Tanzimat’la başlayıp Cumhuriyet’le güçlenen poetik bir iktidar var. Evvelâ Osmanlı modernleşmesinin sonra da Türk modernleşmesinin...
Âşık Garip’in Halep’inden Burhan Cahit’in Halep’ine
Halep yıkılıyor!..O kadar kanıksamışız ki her şeyi, ekrandan ölü çocukların, kanlı yüzlerin, harap olmuş bir şehrin görüntüleri kayarken...
Babanzade Ahmet Naîm ve Tevfik Fikret
Geçen hafta Ahmet Naîm Bey’den bahsetmiştim. Babanzade, devrinde pek çok ilmî/edebî tartışmaya da girdi. Bunlardan bahsetmeye fırsat olmadı....
Müslüman bir aydın Babanzade Ahmet Naîm
Bu köşede, fırsat düştükçe, son devrin Müslüman aydınlarından bahsetmek istiyorum. Çünkü Osmanlıdan bugüne Türkiye’de güçlü bir İslâm...
Hikâyesini arayan Hakkari ve Ekşi Elmalar
Ekşi Elmalar, 1970’li yıllar ile 80 darbesi sonrasındaki zaman diliminde Hakkari’de –son bölümü Antalya’da- bir aile çevresinde yaşanan...
Said Halim Paşa’ya ve başkanlık sistemine dair
Başkanlık sistemiyle ilgili tartışmalar alevlendi. Bu vesileyle Said Halim Paşa’yı hatırladım. Çünkü Paşa, çeşitli eserlerinde Batı ile...
“Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi” bir propaganda filmi mi?
Çok tartışılan Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi filmini seyrettim sonunda. Evvelâ şunu teslim edelim: Hz. Muhammed (a.s)’in hayatını konu edinen...
Hasan Ali Toptaş’tan bir ‘merhamet’ hikâyesi
Hayat bir ‘oyun’ değilse -ki değil- hayatı anlatan edebiyat da bir oyun olmamalı. Hayatla temasımızı sağlayan ‘kelâm’ı bir oyuna fedâ...
Yanlış hesap Bağdat’tan döner, Mr. İbadi!..
Mr. İbadi, Türkleri Irak’ta istemiyormuş. Amerika’dan biraderi gelmiş, Fransa’dan kuzeni, İngiltere’den dedesi, Rusya’dan da ebesi… Aile...
Coğrafyasından kopan edebiyat
Osmanlı, İslâm medeniyeti dairesinden uzaklaşınca, ardı ardına gelen savaşların da neticesiyle o medeniyetin coğrafyasından da koptu… Fizikî...
