Salih Cenap Baydar
İyiliğin düşmanı kötülükten ziyade ahmaklıktır
Nazilerin astığı Alman teolog Bonhoeffer’in hapishane notlarından bölümler paylaşmaya devam ediyorum: Ahmaklık, iyilik için kötülükten daha...
Almanlar nerede hata yaptılar?
Bir önceki yazımda, etrafındaki sıradan insanların nasıl olup da zalim bir iktidarın suç ortağı oluverdiklerini analiz eden Alman teolog Dietrich...
Sızlayan bir vicdanın çığlıkları
4 Şubat 1906'da Breslau'da (bugünkü Wroclaw, Polonya) doğup, 9 Nisan 1945'te, Flossenbürg toplama kampında Naziler tarafından asılarak öldürülen...
Vatanseverlik ve “terörö”
Ülkemiz, çoğu kırklı, ellili, altmışlı yıllarda köylerde, kasabalarda doğup büyümüş bir siyasetçi ve bürokrat nesli tarafından yönetiliyor.Bu...
Hikayeyi kurtarmak
Hayatta başımıza gelenleri ve yaşadıklarımız karşısında verdiğimiz tepkileri, aldığımız tutumları anlamlı bir bütün olarak görmek isteriz.Mantıklı,...
Gerçekliğin iki yüzü: Yaşadıklarımız ve anlattıklarımız
Yuval Noah Harari, “Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi” başlıklı kitabında insanlığın açlık, veba ve savaş gibi sorunların üstesinden...
Vatanseverlik yetmez
Vatanseverlik, bir milleti bir arada tutan çok önemli bir bağ.Toprağa, kültüre, tarihe duyulan ortak sevgi, insanları birleştiren güçlü bir...
Dijital engizisyondan nasıl korunacağız?
Sosyal medyada insanların yaptıkları veya söyledikleri şeyler nedeniyle, toplum tarafından dışlanması, kınanması, hakarete uğraması, tehdit...
İptal kültürü: Dijital çağın engizisyonu
Son yıllarda, özellikle sosyal medya mecralarında sıkça karşılaştığımız bir kavram: “iptal kültürü”.İngilizcede “Cancel/Callout Culture”...
Hain ithamı, iktidar kavgasında kullanılan bir araçtır sadece
Benedict Anderson ulus devletin, bir “hayal edilmiş cemaat” (imagined community) olduğunu söyler.Anderson’a göre ulus devletler, mensuplarının...
Hain üretme fabrikası
Sosyal medyada New York sokaklarında kaydedilmiş bir video düştü önüme. Siyonistlerin giriştiği katliamı pankartlarla protesto eden bir grup...
Devlet-i ebed müddet diye bir şey yoktur!
1960’ta Leningrad’da doğmuş ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde yetişmiş bir antropolog olan Alexei Yurchak’tan daha önce...
Geçmişin cinlerinin musallat olması ve retrofelç
İngiliz düşünür Mark Fisher’in, kapitalist realizmin yaygınlaşmasıyla birlikte yaratıcılık ve yenilikçiliğin azaldığına, geçmişin formlarının...
Retromanya
Hemen hemen herkes çocukluk çağlarını güzel hatırlar.Sağlıklı, güçlü, meraklı, heyecanlı, ümit dolu gençlik yıllarımızı hep hasretle...
Kapitalizmin Hiçbir Alternatifi Yok mu?
Francis Fukuyama, çok tartışılan meşhur kitabında kapitalizmin komünizmi mutlak bir zaferle yenerek rakipsiz kalmasının, Hegelci anlamda tarihin...
İntikam Ateşi Adaleti Zehirler
İnsanlık tarihi boyunca hep mağdurlar, mazlumlar, ezilenler, haksızlığa uğrayanlar oldu.İktidarın verdiği güçle sarhoş olup kendilerini bir...
Ahmaklar ancak zarar gördükten sonra riski anlarlar
İsrail’in Lübnan’da gerçekleştirdiği saldırılarda gördüğümüz arsızlık, vicdansızlık, sınır tanımazlık, hepimizi dehşete düşürdü.Özellikle...
Çağrı cihazı saldırısı
İsrail’in, Lübnan’da yaşayan binlerce insana yönelik olarak düzenlediği suikastlar dünyayı sarstı.Saldırının teknolojik cihazlar üzerinden...
Veri tsunamisi karşısında tek çaremiz: Yapay zeka
Bugün, tarihte daha önce hiç görülmemiş bir hızda ve miktarda veri üretiliyor.Sadece siz bu yazıyı okuyana kadar geçecek süre içinde, muhtemelen...
“Yapay zeka ‘Çilekle’ düşünmeye başlamış olabilir”
Dünya yapay zeka konusunda yaşanan teknolojik gelişmelerle çalkalanıyor.Neredeyse her gün, hayatlarımızda radikal değişikliklere yol açma potansiyeli...
Hakikati ararken: Masallar ve gerçekler
İnsanoğlu geçmişten günümüze hep “varlığı anlama” çabası içinde olmuştur.Bu sadece toplumun akıllılarına mahsus entelektüel bir sancı...
İnsan neden birinin askeri olmak ister
Er olarak askerlik yapanlar için askerlik hiç de cazip bir şey değildir.Kişinin hürriyetleri, sanki bir suç işlemiş de cezasını çekiyormuşçasına...
Mesih sendromlu ahir zaman radikalleri
Postmodern nihilizm ve görecelilik kasırgasında kendilerini kaybolmuş hisseden, daha önceleri yaslandıkları her şeyin adeta sıvılaştığı bir...
Radikallerin reçeteleri derdimize deva olabilir mi?
Bilim, din, ideoloji gibi “büyük anlatılara” artık kuşkuyla yaklaşılan postmodern devirde insanlığın kollektif eylemlere geçme, ortak ideallere...
Büyük anlatılar olmayınca organize olmak zor
Fransız filozof Jean-François Lyotard (1924-1998), postmodern düşüncenin en önemli teorisyenlerinden biri kabul edilir.Lyotard, 1979 yılında yayınladığı...
Zihinler bölük pörçük, tutarlılık hak getire
Bazı Amerikan filmlerinde işitiriz: “Vegas’ta olan Vegas’ta kalır.”“Günah şehri” olarak da bilinen Las Vegas, Amerika’nın Nevada eyaletinde...
TBMM kürsüsünde her söz serbest olmalı, hakaret bile!
Dünyaya herkes aynı pencereden bakmaz.Her sosyal hadisenin, topluma mal olmuş her kişinin, her insan grubunun farklı kimselerin gözünde farklı...
Bulutlara yükselen çığlıklar lanet yıldırımları olur, iner tepene!
Merhum Mehmet Akif Ersoy, Safahat isimli meşhur eserindeki Kocakarı ile Ömer şiirinde bir sahabenin ağzından Hz. Ömer’in halifelik dönemine dair...
Ahlaki Çemberimiz Genişliyor… Her Şeye Rağmen…
Ahlaki Çemberimiz Genişliyor… Her Şeye Rağmen…Bugün hala, “bir insanın başka kadın ve erkekleri köle etmesi, parasız pulsuz çalıştırması,...
Dün Teksas Tommiks, Bugün Roblox
Fransız sosyolog Pierre Bourdieu’nun “sosyal atalet” kavramından daha önce başka bir yazımda bahsetmiştim.Sosyal atalet kavramı, sosyal sistemlerin...
Dinsiz ile İmansıza Mahkûm muyuz?
Dönüp tarihe baktığımızda, 20. asra kadar toplumsal sözleşmelerimizin çerçevesini hep dinin belirlemiş olduğunu görürüz.Uzun asırlar boyunca...
Acaba çok fena yanılıyor olabilir miyim?
Sihirbazlık gösterisi yapanlar, ellerine, ellerinde tuttukları nesneye odaklanmamızı isterler.Az sonra gözlerimiz önünde gerçekleşecek ve bizi...
Bilgi, zekâ, akıl ve komplo teorileri
Sir Josef Noel Paton'un “ The reconciliation of Oberon and Titania ” isimli tablosuna ilk defa bakanlar pek bir şey anlamazlar.Karmakarışık bir...
Dijital Sömürgeciler ve Ağ Toplumunun Madenleri
19 Temmuz 2024 günü, Crowdstrike firmasının hatalı bir güncellemesi, kendilerinden hizmet alan firmaların Windows işletim sistemi kullanan bilgisayarlarını...
Neoliberalizmin üçüncü ayağı: Finansallaşma
Pek çok kimse, bugün yaşadığımız hemen her problemin ana sebebi olarak neoliberal politikaları gösterse de ülkemizde neoliberal politikaların...
Neoliberalizmin ikinci ayağı: Serbest ticaret
Dünyada son yarım asra damgasını vuran neoliberal politikalar, özelleştirme, serbest ticaret ve finansallaşma üçlemesiyle ekonomik düzenin yapı...
Özelleştirme şeytani bir şey mi?
Neoliberalizmin öncü uygulamalarından biri olan özelleştirme, elektrik, su, ulaşım ve sağlık gibi temel kamu hizmetlerinin devletin tekelinden...
Hayır! Neoliberalizm yüzünden bu halde değiliz!
Hızla derinleşen bir ekonomik krizin ortasındayız. Dünyada enflasyonun en yüksek olduğu ülkelerden birisiyiz.Şu an fiilen savaşta olan ülkelerin...
Neoliberalizmin yükselişi ve çöküşü
Dünya, 1970’lerin ortalarından itibaren neoliberalizmin yükselişine şahitlik etti.Devletçi, merkezi planlamacı, Keynesyen ekonomi politikalarının...
Eşitsizliğin gölgesinde hür irade
Isaiah Berlin negatif özgürlüğü, “dış müdahalelerden özgürlük”, pozitif özgürlüğü kişinin “kendi iradesiyle hareket etme özgürlüğü”...
Hür iradenin zincirleri
Modern felsefenin en mühim isimlerinden biri olan ve özellikle bilgi teorisi, etik ve metafizik alanlarındaki çalışmalarıyla tanınan Alman felsefeci...
Kimden medet umuyorsan tanrın odur
İngiltere’yi 1979’dan 1990’a kadar yönetmiş olan muhafazakâr başbakan Margaret Thatcher bir konuşmasında şöyle demiş:“İster faşist...
Antropomorfizm ve iktidar: Tanrıyı insanlaştırmak, insanı Tanrılaştırır
İslamiyet, antropomorfik (insan biçimci) tanrı tasavvurunu reddetmesiyle diğer semavi dinler olan Yahudilik ve Hristiyanlıktan ayrışır.Antropomorfizm...
Tümevarım ve bilimin sınırları
Kadim Yunan ve Roma medeniyetlerinde geliştirilen tümdengelimli akıl yürütme metodu, Orta Çağ ve Rönesans’a damgasını vurdu.Bu dönemlerde...
Komplo teorilerinin mantıksal temelleri
Doğru düşünmenin prensiplerini ve kurallarını inceleyen mantık ilminin temel amacı, bize geçerli argümanları geçersizlerinden ayırt etmemizi...
Kolektivist zihniyet kalıpları komplo teorilerini nasıl besliyor?
Kolektivizmin başlıca varsayımları şunlar:- Bireyin ontolojik önceliği reddedilir. Birey, ancak toplumsal bağlam içinde var olabilir ve anlamını...
Kolektivist zihniyet kalıplarının gölgesindeki Türkiye
Ülkemizdeki birçok farklı platformda fikir üretip yorum yapan insanların sözlerinde “kolektivist bir zihniyet kalıbının” izleri var.Zihniyet...
Düşünce hapishanemiz: Zihniyet
Zihniyeti, bir ferdin veya grubun dünyayı algılama, yorumlama ve anlamlandırma şekli, inanç, değer, varsayım ve davranış kalıplarının tümü...
