Salih Cenap Baydar
Netizen demokrasisi oklokrasiye dönüşürken
Hümanizm dininde insanların arzuları, zanları, kabulleri, yönelim ve hassasiyetleri nihai anlam ve otorite makamı olarak görülüyor.Böyle bir...
Dijital çağda ahlaki rölativizm ve hakikat krizi
Meta firması, Facebook ve Instagram platformlarında insanları manipüle etmeye yönelik kötü niyetli paylaşımların denetimi işini, para ödediği...
Instagram ve Facebook’ta yeni dönem
Instagram, Facebook ve Threads platformlarının çatı kuruluşu Meta, 2016 yılında içerik moderasyonu için bir program başlattı.Facebook, başta...
Arabeskin cenazesi musalla taşında bekliyor
Ülkemizde arabesk müziğin serencamı, toplumsal, kültürel ve ekonomik dinamiklerimizin değişimiyle yakından irtibatlıdır.Bu müzik türü, köylerden,...
Gassal
TRT’nin dijital yayın platformu için yaptırdığı “Gassal”, hem konusu hem de mesajının toplumda gördüğü karşılık itibarıyla ilgiyi...
Bu devirde fakirliğe övgü ile rıza üretilebilir mi?
Tarih boyunca Müslüman ve Hıristiyan topluluklara anlatılan fikirleri incelediğimizde, bir taraftan dünya hayatının geçiciliğinin, dünyevi ihtirasların...
Yapmadan Olmak Olmaz
Küçük çocuk gördük mü sorarız: "Büyüyünce ne olacaksın?"Bu soru yanlış bir sorudur.Çocuğa büyüyünce “ne olmak istediğini” değil,...
Gecekondu ve Gökdelen
Biraz duvarcılık, biraz tesisatçılık, biraz temel atma, biraz çatı yapma bilgisi, biraz para ve elinden iş gelen birkaç akrabanın desteği, derme...
Makyavelizm'in karanlığına sürüklenirken
İtalyan düşünür Niccolò Machiavelli'nin (bundan sonra Türkçe söylenişi ile Makyavel diyeceğim) meşhur "Prens" adlı eseri, yazıldığı günden...
Yirmi birinci asrın fethi
Osmanlı imparatorluğu yıkılalı bir asırdan fazla zaman geçmiş olsa da kendimizi hala bir “imparatorluk mirasçısı” olarak görüyoruz.Tarihsel...
Yüzük kardeşliği
Kavgada, çatışmada, savaşta büyük başarılar gösteren, yıkma, devirme, yok etme konusunda üstün beceriler sergileyen kahramanların “yapmak”,...
Savaşçı yıkar ama yapamaz
Quentin Tarantino'nun yazıp yönettiği 2012 yapımı, iki Oskar ödüllü “Django Unchained” filminin hikayesi 1858 yılında geçer.Film, zenci...
Vatan mevzuubahisse gerisi teferruat mıdır?
16 Kasım 2024 günü, 39 yaşındaki tanınmış Rus bale yıldızı Vladimir Shklyarov bir binanın beşinci katından düşerek öldü. Omurgasından...
Güçlü lider distopyası
Amerikalı tarih profesörü Timothy Snyder’in Mart ayında yazıp Trump’ın seçilmesi üzerine 26 Kasım 2024 tarihinde güncellediği ve güçlü...
Güçlü lider fantezisi ve gerçek hayatta diktatörlük
Yale üniversitesi profesörü Timothy Snyder’i doktora tezimi yazarken keşfetmiştim.Snyder (1969), özellikle Doğu Avrupa tarihi, Sovyetler Birliği...
280 harfle fikir üretilir mi?
Genellikle bir kişi veya küçük bir grup tarafından yönetilen, en son yayınlanan yazıların en üstte göründüğü, harf sınırı olmayan, istenildikçe...
Manipülasyonun psikolojisi: Deney farelerinden farkımız ne?
Son yılların en dikkat çekici bilimsel gelişmelerinden biri, nörolojik implantlar vasıtasıyla hayvanların davranışlarının kontrol edilebilmesi...
İyiliğin düşmanı kötülükten ziyade ahmaklıktır
Nazilerin astığı Alman teolog Bonhoeffer’in hapishane notlarından bölümler paylaşmaya devam ediyorum: Ahmaklık, iyilik için kötülükten daha...
Almanlar nerede hata yaptılar?
Bir önceki yazımda, etrafındaki sıradan insanların nasıl olup da zalim bir iktidarın suç ortağı oluverdiklerini analiz eden Alman teolog Dietrich...
Sızlayan bir vicdanın çığlıkları
4 Şubat 1906'da Breslau'da (bugünkü Wroclaw, Polonya) doğup, 9 Nisan 1945'te, Flossenbürg toplama kampında Naziler tarafından asılarak öldürülen...
Vatanseverlik ve “terörö”
Ülkemiz, çoğu kırklı, ellili, altmışlı yıllarda köylerde, kasabalarda doğup büyümüş bir siyasetçi ve bürokrat nesli tarafından yönetiliyor.Bu...
Hikayeyi kurtarmak
Hayatta başımıza gelenleri ve yaşadıklarımız karşısında verdiğimiz tepkileri, aldığımız tutumları anlamlı bir bütün olarak görmek isteriz.Mantıklı,...
Gerçekliğin iki yüzü: Yaşadıklarımız ve anlattıklarımız
Yuval Noah Harari, “Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi” başlıklı kitabında insanlığın açlık, veba ve savaş gibi sorunların üstesinden...
Vatanseverlik yetmez
Vatanseverlik, bir milleti bir arada tutan çok önemli bir bağ.Toprağa, kültüre, tarihe duyulan ortak sevgi, insanları birleştiren güçlü bir...
Dijital engizisyondan nasıl korunacağız?
Sosyal medyada insanların yaptıkları veya söyledikleri şeyler nedeniyle, toplum tarafından dışlanması, kınanması, hakarete uğraması, tehdit...
İptal kültürü: Dijital çağın engizisyonu
Son yıllarda, özellikle sosyal medya mecralarında sıkça karşılaştığımız bir kavram: “iptal kültürü”.İngilizcede “Cancel/Callout Culture”...
Hain ithamı, iktidar kavgasında kullanılan bir araçtır sadece
Benedict Anderson ulus devletin, bir “hayal edilmiş cemaat” (imagined community) olduğunu söyler.Anderson’a göre ulus devletler, mensuplarının...
Hain üretme fabrikası
Sosyal medyada New York sokaklarında kaydedilmiş bir video düştü önüme. Siyonistlerin giriştiği katliamı pankartlarla protesto eden bir grup...
Devlet-i ebed müddet diye bir şey yoktur!
1960’ta Leningrad’da doğmuş ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde yetişmiş bir antropolog olan Alexei Yurchak’tan daha önce...
Geçmişin cinlerinin musallat olması ve retrofelç
İngiliz düşünür Mark Fisher’in, kapitalist realizmin yaygınlaşmasıyla birlikte yaratıcılık ve yenilikçiliğin azaldığına, geçmişin formlarının...
Retromanya
Hemen hemen herkes çocukluk çağlarını güzel hatırlar.Sağlıklı, güçlü, meraklı, heyecanlı, ümit dolu gençlik yıllarımızı hep hasretle...
Kapitalizmin Hiçbir Alternatifi Yok mu?
Francis Fukuyama, çok tartışılan meşhur kitabında kapitalizmin komünizmi mutlak bir zaferle yenerek rakipsiz kalmasının, Hegelci anlamda tarihin...
İntikam Ateşi Adaleti Zehirler
İnsanlık tarihi boyunca hep mağdurlar, mazlumlar, ezilenler, haksızlığa uğrayanlar oldu.İktidarın verdiği güçle sarhoş olup kendilerini bir...
Ahmaklar ancak zarar gördükten sonra riski anlarlar
İsrail’in Lübnan’da gerçekleştirdiği saldırılarda gördüğümüz arsızlık, vicdansızlık, sınır tanımazlık, hepimizi dehşete düşürdü.Özellikle...
Çağrı cihazı saldırısı
İsrail’in, Lübnan’da yaşayan binlerce insana yönelik olarak düzenlediği suikastlar dünyayı sarstı.Saldırının teknolojik cihazlar üzerinden...
Veri tsunamisi karşısında tek çaremiz: Yapay zeka
Bugün, tarihte daha önce hiç görülmemiş bir hızda ve miktarda veri üretiliyor.Sadece siz bu yazıyı okuyana kadar geçecek süre içinde, muhtemelen...
“Yapay zeka ‘Çilekle’ düşünmeye başlamış olabilir”
Dünya yapay zeka konusunda yaşanan teknolojik gelişmelerle çalkalanıyor.Neredeyse her gün, hayatlarımızda radikal değişikliklere yol açma potansiyeli...
Hakikati ararken: Masallar ve gerçekler
İnsanoğlu geçmişten günümüze hep “varlığı anlama” çabası içinde olmuştur.Bu sadece toplumun akıllılarına mahsus entelektüel bir sancı...
İnsan neden birinin askeri olmak ister
Er olarak askerlik yapanlar için askerlik hiç de cazip bir şey değildir.Kişinin hürriyetleri, sanki bir suç işlemiş de cezasını çekiyormuşçasına...
Mesih sendromlu ahir zaman radikalleri
Postmodern nihilizm ve görecelilik kasırgasında kendilerini kaybolmuş hisseden, daha önceleri yaslandıkları her şeyin adeta sıvılaştığı bir...
Radikallerin reçeteleri derdimize deva olabilir mi?
Bilim, din, ideoloji gibi “büyük anlatılara” artık kuşkuyla yaklaşılan postmodern devirde insanlığın kollektif eylemlere geçme, ortak ideallere...
Büyük anlatılar olmayınca organize olmak zor
Fransız filozof Jean-François Lyotard (1924-1998), postmodern düşüncenin en önemli teorisyenlerinden biri kabul edilir.Lyotard, 1979 yılında yayınladığı...
Zihinler bölük pörçük, tutarlılık hak getire
Bazı Amerikan filmlerinde işitiriz: “Vegas’ta olan Vegas’ta kalır.”“Günah şehri” olarak da bilinen Las Vegas, Amerika’nın Nevada eyaletinde...
TBMM kürsüsünde her söz serbest olmalı, hakaret bile!
Dünyaya herkes aynı pencereden bakmaz.Her sosyal hadisenin, topluma mal olmuş her kişinin, her insan grubunun farklı kimselerin gözünde farklı...
Bulutlara yükselen çığlıklar lanet yıldırımları olur, iner tepene!
Merhum Mehmet Akif Ersoy, Safahat isimli meşhur eserindeki Kocakarı ile Ömer şiirinde bir sahabenin ağzından Hz. Ömer’in halifelik dönemine dair...
Ahlaki Çemberimiz Genişliyor… Her Şeye Rağmen…
Ahlaki Çemberimiz Genişliyor… Her Şeye Rağmen…Bugün hala, “bir insanın başka kadın ve erkekleri köle etmesi, parasız pulsuz çalıştırması,...
Dün Teksas Tommiks, Bugün Roblox
Fransız sosyolog Pierre Bourdieu’nun “sosyal atalet” kavramından daha önce başka bir yazımda bahsetmiştim.Sosyal atalet kavramı, sosyal sistemlerin...
Dinsiz ile İmansıza Mahkûm muyuz?
Dönüp tarihe baktığımızda, 20. asra kadar toplumsal sözleşmelerimizin çerçevesini hep dinin belirlemiş olduğunu görürüz.Uzun asırlar boyunca...
