Genellikle bir kişi veya küçük bir grup tarafından yönetilen, en son yayınlanan yazıların en üstte göründüğü, harf sınırı olmayan, istenildikçe güncellenen web sayfalarına “blog” deniyor.

“Blog” teriminin ilginç bir etimolojisi var.

“Blog”, "weblog" kelimesinin kısaltılmış hali. “Weblog” terimi de 1997'de “web” ve "log" (gemi jurnali veya günlük) kelimelerini birleştiren bilgisayar programcısı Jorn Barger tarafından icat edilmiş. Kendi sayfasında, internette gezinirken gördüğü ilginç şeyler üzerine notlar yazıp yayınlayan Barger, eserine “ağ günlüğü” anlamında “weblog” ismini vermiş.

1999'da Peter Merholz, kendi web sitesinde “weblog” kelimesini esprili bir şekilde “we blog” (blogluyoruz) şeklinde ayırınca “blog” kavramı doğmuş. Bu kavram, hem isim hem de fiil olarak hızla yaygınlaşmış.

2000’lerin başlarından itibaren popülerleşen blogger ve wordpress gibi kullanımı kolay blog platformları, isteyen herkesin kodlama bilgisi yahut para gerekmeden internette istediği içerikleri yayınlamasına imkân tanıdı.

Bloglar, kişisel günlüklerden profesyonel haber sitelerine kadar değişik şekiller alarak geliştiler ve internetin ayrılmaz bir parçası haline geldiler.

Daha önce hayal bile edilemeyecek bir şey gerçekleşmişti: Artık sıradan insanlar, tüm dünyanın erişimine açık bir yayın platformuna sahip olabiliyor, bu platformda istediklerini yazıp, fikirlerini sansürsüz yayınlayabiliyorlardı.

Bu, fikir ve ifade hürriyeti adına, demokrasi adına müthiş bir ilerlemeydi.

Fakat bu kolaylık, bir gerçekle yüzleşmemize de yol açtı: Çoğu internet kullanıcısının özgün, ciddi, kayda değer içerikler üretme kapasitesi yahut eğilimi yoktu.

Dahası, pek çok insan, herhangi bir orijinalliği olmayan, genel geçer, kulaktan dolma bilgileri bile düzgün şekilde anlamlı paragraflara dökme kabiliyetinden mahrumdu.

Âlemde fikirlerle arz-ı endam etmek zor işti.

Ama yine de herkes online platformlarda varlık göstermek istiyordu.

Bir “mikroblog” platformu olarak tanımlanan Twitter, 2006’da hızlı bilgi paylaşımı için kuruldu.

İngilizcede “tweet” kuş sesi çıkarmak, ciklemek, cıvıldamak ya da cıvıltı demek.

O yüzden Twitter’ın ikonu bir kuştu.

Twitter, söyleyecek sözleri olmasa bile sosyal medyada ispat-ı vücut etmek isteyenlere, sadece bir kuş gibi “cik” sesi çıkaracak kadar mecali olanlara bir alan açmış oldu.

Onu da yapamayanlar için başkalarının “ciklemelerini” tekrarlama (retweet) ve beğenme (like) düğmeleri vardı.

Teknoloji, metnin ötesinde paylaşım imkânları verince pek çok kimse hemen Instagram ve TikTok gibi bir fikir serdetmeyi gerektirmeyen, sadece fotoğraf ve video paylaşmanın yeterli olduğu platformlara taşındı.

Evleri, arabaları, tatilleri, vücutları, yüzleri, makyajları, kıyafetleri, eşyaları sergileyerek ilgi çekmek çok daha cazip ve kolaydı.

Elon Musk’ın satın aldıktan sonra adını X olarak değiştirdiği Twitter’da hala bir şeyler söyleme iddiasında olanlar kaldı.

Fakat X’te, haber sitelerinin spekülatif içerikleri, siyasetçilerin propaganda mesajları, insanları manipüle etmek için para döküp yazılımsal robotlara (bot) ya da “trollere” yazdırılan ıvır zıvır laflar içinde nitelikli bir fikir ya da perspektif bulmak giderek zorlaşıyor.

280 harfle ancak slogan atılabiliyor!

Çoğu, fikirlerden ziyade yoğun menfi hislerin ifadesi olan, nefret, şiddet, linç, umutsuzluk, çaresizlik, yılgınlık mesajları, hakaretler, aşağılamalar, dalga geçmeler X platformunu gün geçtikçe daha toksik hale getiriyor.

Öte yandan medyanın giderek tekseslileştiği günümüzde, bilgi sansürünün delinebildiği nadir platformlardan biri X.

Güçlü kimselerin yaptığı bir takım istismarları, kuralsızlıkları, yolsuzlukları, adaletsizlikleri duyurma, hatta -kamuoyunu infiale sevk ederek de olsa- engelleme potansiyeli taşıyan tek mecra da hala X!

X’in zehirli ve tehlikeli ortamından yakamızı kurtarmanın yolu, denetim, yargı ve cezalandırma görevlerini yapması beklenen kurumlarımızı güçlendirip adaleti, fikir ve basın hürriyetini tesis etmekten geçiyor. Nitelikli içerik üretimi ve yapıcı tartışma kültürünü geliştirme üzerinde çok çalışmamız lazım.