Türkiye, New York Türkevi’nde düzenlenen törenle 14 tarihi eseri ABD’den geri almıştı. Manhattan Bölge Savcısı Alvin L. Bragg, 12 Eylül’de Türkiye’ye iade edilen ve içinde Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nin sistematik olarak yağmalanmasıyla yurtdışına kaçırılan heykellerin de bulunduğu 14 tarihi eserin toplam değerinin 8,3 milyon doları aştığını ifade etti.
Yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılan eserlerin ülkeye geri getirilmesi için mücadelesini sürdüren Türkiye, geçen hafta 14 eseri ABD’den teslim almıştı. New York Türkevi’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Manhattan Bölge Savcılığı’nın iş birliğiyle düzenlenen tören ile iade edilen 14 eser içinde, Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden bronz heykeller, Bizans dönemine ait gümüş sikkeler, 18. ve 19. yüzyıla ait 2 hançer ve çeşitli dönemlere ait pişmiş toprak kandiller yer almıştı. Manhattan Bölge Savcısı Alvin L. Bragg, 12 Eylül’de Türkiye’ye iade edilen 14 tarihi eserin toplam değerinin 8,3 milyon doları aştığını ifade etti. Art News internet sitesinde yer alan habere göre, söz konusu eserler aralarında Türkiye’deki Boubon §antik kentini sistematik olarak yağmalayan ve eserleri New York’a kaçıran bir kaçakçılık ağının da bulunduğu devam eden soruşturmalarla bağlantılıydı. Hüküm giymiş kaçakçı Richard Beale’in soruşturmasıyla ilgili parçalar da ele geçirildi.
TARİHİ ESERLERİN YASADIŞI YOLCULUĞU: Boubon arkeolojik alanı, 1960’lı yıllar boyunca tarihi eser kaçakçıları tarafından yağmalanırken, iade edilen en önemli eserler arasında, 1966 yılında Türk kaçakçıları tarafından Robert Hecht adına kaçırılan ve MS 3. yüzyıla ait sakallı bir adam başı heykeli de yer alıyor. Heykel daha sonra New Yorklu sanat taciri Matthias Komor tarafından özel bir koleksiyoncuya satılmış ve koleksiyoncu da eseri Santa Barbara Sanat Müzesi’ne bağışlamıştı. MS 2. ila 3. yüzyıla tarihlenen genç bir heykel başı da 1969’da Türk kaçakçıları tarafından İsviçre’ye götürüldü. Orada restore edildikten sonra 1971’de İsviçre merkezli satıcı Nicholas Koutoulakis tarafından Getty Müzesi’ne satıldı.
Türkiye’ye iade edilen eserler arasında, Julius Caesar’ın suikastçılarıyla müttefik olan Roma generali Quintus Labienus’un profilinin yer aldığı bir Quintus Labienus sikkesi de bulunuyor. Laienus, Pompey, Cassius ve Brutus’un yanında savaşmış, askerlerine tazminat olarak da sikkeleri bastırmıştı. MÖ 40’a tarihlenen sikke, Türkiye’den Almanya’ya kaçırılmış, oradan Hollanda’ya ve ardından Birleşik Krallık’a götürülmüştü. Tarihi eser kaçakçısı Beale, eseri daha sonra müzayede evi Roma Numismatics aracılığıyla aklamıştı.
İLK DEFA GÜN YÜZÜNE ÇIKAN HEYKELLER: Öte yandan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı 14 eser hakkında, “İçinde özel bir koleksiyondayken yurdumuza kazandırdığımız 20 bronz kadın heykeli ilk defa gün yüzüne çıkmaktadır. Bu eser, Boubon Antik Kenti’nde yer alan Sebastian yapısında bulunan heykellerden biri olmasına rağmen bilim dünyasının tanımadığı, henüz hakkında bilimsel bir çalışma yapılmamış bir eserdir. Bu durum eski eser kaçakçılığının bilimsel ve kültürel çalışmaları nasıl baltaladığını göstermesi açısından da dikkat çekici bir örnektir” şeklinde konuşmuştu. Toplam 14 eser, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, Türkiye Cumhuriyeti New York Başkonsolosluğu Başkonsolosu Muhittin Ahmet Yazal ve New York’taki İç Güvenlik Soruşturmalarından Sorumlu Özel Temsilci Yardımcısı Kevin O’Malley’nin de katıldığı törenle iade edilirken, Manhattan Bölge Savcısı Alvin L. Bragg, 12 Eylül’de Türkiye’ye iade edilen 14 tarihi eserin toplam değerinin 8,3 milyon doları aştığını ifade etti.
