Şubat ayında fiyatta anlaşılamadığı için Türkiye’deki özel sektör şirketlerinin vanasını kıstı sanılan Rusya’nın, sadece tahkim sürecindeki BOTAŞ’a gönderdiği gazı azalttığı anlaşıldı. Sorunu çözmek için elektrik üretimi azaltıldı.
[Karar]
GÜVEN ADALI
Geçtiğimiz Şubat ayında Rusya’dan alınan gazın miktarında düşüş yaşandığı haberleri pek çok yayın organında duyuruldu. Hem Rusya’dan hem de Türkiye’den resmi makamlar fiyat anlaşmazlığı nedeniyle Türkiye’deki özel sektöre verilen gazda yüzde 10 kesintiye gidildiği açıklamasını yaptı. Fakat Enerji Piyasası Denetleme Kurulu’nun (EPDK) açıkladığı veriler gerçeğin pek de sanıldığı gibi olmadığını gösterdi. Açıklamaya göre özel sektörün Rusya’dan aldığı doğal gaz miktarında düşüş değil artış yaşandı. Geçtiğimiz yılın Şubat ayında 709 milyon standart metreküp (sm3) gaz ithal eden özel sektör oyuncuları bu yılın aynı döneminde 792 milyon sm3 gaz aldı.
ASIL SIKINTI KAMUDA
EPDK’nın açıkladığı verilerdeki ilginç bir diğer ayrıntı ise BOTAŞ’ın Rusya’dan ithal ettiği gazın miktarında yer alıyor. Sanılanın aksine Rusya’nın Türkiye’deki özel sektöre verilen gazı değil BOTAŞ’a gönderdiği gazın miktarını azalttığı ortaya çıktı. Türkiye’nin en büyük doğal gaz tedarikçisinin BOTAŞ’a verdiği gazı kısması toplam ithalatı da etkiledi. Şubat ayında ithal edilen doğal gaz miktarı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,47 azalarak 3 milyar 964 bin sm3’e geriledi. Türkiye’nin diğer tedarikçilerden aldığı gazın miktarında ise kayda değer bir değişim olmadı. İran’dan boru hattı ile alınan doğal gazın miktarı 688 milyon sm3’ten 686 milyon sm3’e gerilerken, Azerbaycan’dan alınan gazın miktarı 536 milyon sm3’ten 558 milyon sm3’e yükseldi.
ELEKTRİK ÜRETİMİ DÜŞTÜ
Enerji Bakanlığı doğal gazdaki bu sıkıntıyı elektirik üretimini kısarak çözmeye çalıştı. Konutlarda tüketilen doğal gazın mikatırında bir değişim olmasa da elektrik ve otoprodüktör santrallerinde kullanılan gazın miktarı 1 milyar 441 milyon sm3’ten 1 milyar 271 milyon sm3’e geriledi. Yani elektrik üretiminde kullanılan gazın miktarı yüzde 11,77 azaltıldı.
FATURALAR AYNI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ise, Şubat 2015’te boru hatları üzerinden gelen doğalgaza ödenen ithalat faturası 2 milyar 382 milyon dolar olmuştu. Bu rakam Şubat 2016’da ise 1 milyar 229 milyon dolara geriledi. 2015 yılında 2016 yılı Şubat ayına doğalgaz ithalat fiyatının sm3 bazında 0,65 dolardan 0,40 dolara gerilediği anlaşılıyor. Yani dolar bazında doğalgaz ithalat fiyatı yüzde 38,5 gerilemiş oldu. Fakat bu indirimden tüketiciler maalesef nasibini alamadı.
RAKAMLAR FARKLI
Enerji Bakanlığı şubat ayında yaptığı açıklamada özel sektör ile yaşanan fiyat anlaşmazlığı nedeniyle gazda kesintiye gidildiğini belirtmişti. Açıklamada ‘Gazprom alıcılarla yaşanan fiyat anlaşmazlığı nedeniyle yüzde 10’luk bir kesintiye gitti. Kesinti vatandaşı etkileyecek bir durum değildir’ denildi. Rus haber ajansı İnterfax’ın haberine göre ise “10 Şubat’tan başlayarak Rusya’nın Türkiye’ye dogal gaz arzı 2015’in aynı dönemine göre yüzde 10 oranında azaldı. Geçtiğimiz hafta ise arz geçen yılın aynı döneminin yüzde 50’si seviyesine indi. 24 Şubat’ta ise Batı rotasından Rusya’nın Türkiye’ye doğal gaz arzı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 düşüşle 26,7 milyon metreküp oldu” denildi. Nisan ayı itibari ile Rusya’dan gelen doğalgaz miktarı yeniden artarak yükselse de, Türkiye enerji güvenliğinde önemli bir tecrübe yaşadı.
