Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı yeni düzenlemeyle kira sözleşmeleri, e-Devlet üzerinden yapılacak. Bu sayede hem kiracı hem de ev sahibi, bölgedeki kira piyasasını daha net bir şekilde görebilecek ve fahiş kira artışlarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Yeni sistemde tüm belgeler elektronik imza ile onaylanacak ve tüm işlemler e-Devlet üzerinden yürütülecek.
Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, e-kira kontratı uygulamasının önemini vurguladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2023'te beyanda bulunan ev sahibi sayısının 1,8 milyon olduğunu belirten Tanrıvermiş, yaklaşık 3,7 milyon ev sahibinin asgari beyanname vermediğini söyledi. Bu durumun, kira piyasasında şeffaflığın olmamasının önemli bir göstergesi olduğunu ifade etti.
'ŞEFFAF PİYASA OLACAK'
Merkezi Kira Takip Sistemi ile kiralama ihtilaflarının yaşanması durumunda, sözleşme şartlarına ilişkin takip ve incelemenin daha kolay yapılabileceğine işaret eden Tanrıvermiş, e-kira kontratının avantajlarını şöyle sıraladı:
"Kira sözleşmelerinin Merkezi Takip Sistemi'ne alınması hem ev sahipleri hem de kiracılar için daha şeffaf piyasanın kurulmasına imkan verecek. Kira sözleşmelerinin kayıt dışı olmasının önüne geçilebilecek. Kamu otoriteleri ile uzmanların yerleşim yerlerindeki kiralık konut ve iş yerlerini incelemesi ve fahiş kira artışlarını tespit etmeleri kolaylaşacak. Ayrıca, konut piyasasındaki kira, boşluk ve aidat gibi verilerin daha doğru ve güvenilir biçimde elde edilmesine imkan verecek. Kiralanan gayrimenkullerin kayıt altına alınması, beyanname sınırının dışında kalan konutlar ile emsal kira üzerinden vergilendirilmesi gereken maliklerin kolaylıkla tespitine olanak sağlayacak. Bu yolla gayrimenkul sermaye gelirinin rasyonel vergilendirilmesi yapılabilecek ve vergi gelirlerinde ciddi artış sağlanacak."
E-KİRA KONTRATI UYGULAMASI NASIL KULLANILACAK?
Tanrıvermiş, dijitalleşen kira sözleşmelerinin işlemleri hızlandırarak gayrimenkul yatırımlarını daha cazip hale getireceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Düzenlemeyle kiracı ve ev sahibi arasında yapılacak sözleşme doğrudan ev sahibi veya yetkilendirdiği sorumlu gayrimenkul danışmanı tarafından e-Devlet üzerinden internet tapu bağlantısı kurularak gerçekleştirilmeli. Kiracı ve kefiller de elektronik imza atabilmelidir. Kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden yapılması için öncelikle mevzuatta yeni düzenleme yapılması, malikin talep etmesi halinde alınacak kefillerin ıslak imza yerine elektronik imza atmaları ve depozito parasının sözleşmede belirtilmesi mümkün kılınmalıdır."
PİYASA HAKKINDA BİLGİ VERECEK
Geçiş sürecinde konut cinsi değişikliğinin yapılması gerektiğini belirten Tanrıvermiş, konut varlığının yaklaşık 7 milyonunun henüz cins değişikliğinin yapılmadığını, bunun da e-Devlet üzerinden internette tapu sayfasına bağlanılarak doğrudan malik veya vekalet verilecek sorumlu danışman tarafından sözleşme hazırlanmasına imkan vermeyeceğini ifade etti.
Tanrıvermiş, "Kira ücretinin sistem üzerinden görülebilmesi, kiracılara ve ev sahiplerine bölgelerindeki piyasa koşulları hakkında doğru ve güncel bilgi sağlayacak. Ayrıca, e-Devlet sisteminden kira bedelleri izlenerek, aşırı artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahalelerde bulunulabilecek. Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak." değerlendirmesinde bulundu.
