Kitapların tanıtım çalışmalarında ‘Türk edebiyatı’ yerine ‘Türkiye edebiyatı’ tanımını kullanan yayınevleri tepkilerin odağında. Şair Kaan Eminoğlu, ‘Türk edebiyatı’ diyemeyen ancak diğer milletlerin edebiyatlarını o milletlerin isimleriyle duyuran yayınevlerini listelerken, şair Onur Caymaz’da bu tanımı kullanmayan yayınevlerini boykot çağrısı yaptı. İki şairin çağrıları karşılık buldu, sosyal medyada binlerce kişi yayınevlerine “Türk edebiyatı demeyi öğreneceksiniz” ifadesiyle tepki gösterdi.
SALİHA SULTAN
Edebiyat dünyasında bir süredir devam eden ‘Türk edebiyatı-Türkiye edebiyatı’ tartışması yeniden alevlendi. Boğaziçi Üniversitesi kütüphanesinin bir bölümünde çeşitli ülkelerin eserleri ulus isimleriyle etiketlenirken, Türk edebiyatı eserlerinin ‘Türkiyeli’ ifadesi ile yer alması sosyal medyada tepkiye neden oldu.
Sosyal medyaya yansıyan fotoğraflarda diğer ülkelerin edebiyatları Alman, İspanyol, Yunan, Fransız gibi başlıklarla yer verilirken, Türk edebiyatına ise ‘Türkiyeli’ ibaresi ile yer verildiği görüldü. Fotoğraflar, son yıllarda yükselen tartışmayı yeniden alevlendirdi, yayıncılık ve edebiyat dünyasından bazı isimler duruma sosyal medyadan tepki gecikmedi.
Duruma ilk tepki şair Kaan Eminoğlu’ndan geldi. Eminoğlu, sosyal medya hesabından “Türk Edebiyatı diyemeyen ancak diğer milletlerin edebiyatlarını o milletlerin isimleriyle duyuran yayınevlerinin listesini yaptım. Sanatçı, siyasetçi, aydın ve okurlar olarak bu yayınevlerini uyguladıkları çifte standarttan vazgeçene kadar boykot etmeye davet ediyorum” ifadeleriyle, bir bilgisel yayımladı. Eminoğlu’nun yayımladığı ‘Türk Edebiyatı diyemeyen’ yayınevlerinin listesinde, İletişim, Sel, Ayrıntı, Metis, Notos, İthaki ve Can gibi yayınevleri yer aldı.
Şair Onur Caymaz ise aynı yayınevlerine tepki göstererek, “Türk edebiyatına Türkçe edebiyat diyen yayınevlerini boykot ediyor, yayınladıkları kitapları satın almıyor; bu tavrı takınan dergi vb yayınlara ürün göndermiyorum…” açıklamasında bulundu. Öte yandan Caymaz, ‘Türk Edebiyatı’ ifadesini kullanmayan Sel Yayınları’nın paylaştığı başka bir görselde ‘Kürt Edebiyatı’ ibaresi kullandığını alıntılayarak “E niye Kürtçe edebiyat değil :)) Çok milliyetçisiniz! Galiba bir tek Türklerin edebiyatı Türkçe edebiyat” ifadelerini kullandı.
Birçok yazar konuya ilişkin görüşlerini aktarırken, Kırmızı Kedi Yayınları’nın yaptığı paylaşımda geçen yıl yayımladığı kitapları ‘2022’de Türk Edebiyatı’ başlıklı bir görselle paylaşması ise dikkat çekti.
Tartışmalar sırasında sosyal medyada birçok okur ‘Türkiye edebiyatı’, ‘Türkiyeli edebiyat’, ‘Türkçe şiir’ gibi tanımlar kullanan yayınevlerini boykot edeceğini vurgularken, yayınevlerine hitaben kullanılan “Türk edebiyatı demeyi öğreneceksiniz’ paylaşımlarıyla birlikte ‘Türk edebiyatı’ tanımı TT listesinde uzun bir süre üst sıralarda yer aldı.
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’da tartışmaya hazırladığı ‘bizim de tarafımız belli’ görseliyle dahil oldu.
‘ACINIZI TEBESSÜMLE KARŞILIYORUZ’
Yazın dünyasından birçok isim de tartışmaya sosyal medyadaki şu paylaşımlarıyla dahil oldu:
TUFAN GÜNDÜZ: Türkçe Edebiyat da deseniz, Türkiyeli Edebiyat da deseniz o dört harflik tek heceli kelime kör bir bıçak gibi zihninize saplanmaya devam ediyor. Biz ise acınızı tebessümle karşılayıp Türk’ü ve Türk Edebiyatı’nı sevmeye devam ediyoruz.
VEYSEL GÖKBERK MANGA: Şöyle bir gözlemim var: Türk Edebiyâtı’na ‘yerli edebiyât, Türkiye Edebiyâtı’ falan diyenlerin yüzde doksan dokuzu çok kötü yazıyor. Bunların yazdıklarını basmak kâğıt isrâfı. Ancak ahbap-çavuş ilişkisiyle var olabilecek ezik tipler bunlar. Genellikle Amerikancılar.
CENGİZHAN KONUK: Yerli edebiyat, Türkiye edebiyatı, Türkçe edebiyat, Anadolu edebiyatı... Büyük Türk Edebiyatı dememek için binbir türlü isim uyduruyorlar.
ALİ AKAR: Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesinin adı ‘Türkiye’, halkının adı ‘Türk’, dilinin adı ‘Türkçe’, edebiyatının adı ‘Türk Edebiyatı’dır. Bunların dışındaki hiçbir tanımın, terimin hukuken ve dilbilimsel olarak hükmü, değeri ve anlamı yoktur.
BAŞAK AĞIN: Bak bunu İngilizce edebiyat (Literature in English) tabirinden devşirip kullanıyorsunuz da İngilizce konuşup edebi eser üreten tek ülke İngiltere değil, o yüzden İngiliz edebiyatı ile İngilizce edebiyat başka şeyler. Türkçe edebiyat ise Türk edebiyatı diyememenin ızdırabı resmen.
