İzmir, son yıllarda artan kuraklık tehdidiyle karşı karşıya. Beklenen yağışların yetersiz kalması, kentin su ihtiyacının büyük bir kısmını karşılayan Tahtalı Barajı'nda doluluk oranını 2008'den bu yana en düşük temmuz seviyesinde. Uzmanlar, Anadolu coğrafyası genelinde beklenen La Nina etkisinin şiddetli olması halinde kuraklık tehdidinin daha da artabileceği konusunda uyarılarını sürdürüyor. Tahtalı Barajı'ndaki su seviyesinin ekim ve kasım aylarında yüzde 12'lere kadar gerileyebilir.
İzmir'in can damarı olan Tahtalı Barajı'ndaki su seviyesi, 2008'den bu yana en düşük temmuz ayını geride bırakarak alarm veriyor. Geçtiğimiz yılın temmuz ayında yüzde 37,55 olan doluluk oranı, bu yıl yüzde 24,65'e kadar geriledi. Bu durum, kentin su ihtiyacının büyük bir kısmını karşılayan barajdaki su miktarında kritik bir azalmaya işaret ediyor.
Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, bu düşüşün endişe verici olduğunu ve önümüzdeki aylarda daha da kötüleşebileceğini vurguluyor. Prof. Yaşar, La Niña etkisinin bu yıl şiddetli olması halinde Ege Bölgesi'nin kuraklık riskini artırabileceğini ve Tahtalı Barajı'ndaki doluluk oranının ekim ve kasım aylarında yüzde 12'lere kadar düşebileceğini öngörüyor. Yaşar, “Tahtalı Barajı’nda doluluk 2021 yılında yüzde 60 iken, 2021’de yüzde 50, ve 2023’te yüzde 37’ye, bugün ise yüzde 24,65’e düştü. Bu oran 2008 sonrasının en düşük seviyesi ve daha temmuzun ortasındayız. Ekim ve kasım ayında doluluk yüzde 12'lere kadar düşecek bu da tehlike çanları demek.” diye konuştu.
LA NİNA TEHLİKESİNE DİKKAT ÇEKTİ
Bu yıl Süper El-Nino ile Türkiye genelinin yüzde 12 daha fazla yağış aldığını ama bu yağışların Ege kıyılarına gelmediğini aktaran Prof. Dr. Yaşar, “Ege kıyıları çok kurak geçti. La-Nina beklediğimiz kadar sert geçerse işimiz çok zor. Çünkü La-Nina demek soğuma, soğuma demek kuraklık demek. Biz henüz kuraklık yaşamadık. 5-6 yıl yağmurun yağmadığı yıllara hazır olabilmek lazım. Hazır olmak için de yer altı sularını çok iyi kullanmak, rezerv olarak tutmak lazım. Biz 2020'de barajlarımız yüzde 70 doluyken dahi yeraltı rezervini kullandık. Şu anda Manisa'da Gölmarmara kurudu, altında obruklar başladı. İzmir'in suyunun yaklaşık yüzde 35'i Manisa'daki yeraltı kuyularından sağlanıyordu. Ama orada da 40 metrelerden 400 metrelere düştü.” diye konuştu.
“B VE C PLANLARININ YAPILMASI LAZIM”
Suyun bilinçli kullanılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Yaşar, şöyle devam etti:
“Tarımsal sulama için Çiğli Arıtma Tesisi'nden çıkan, gri su dediğimiz arıtılmış suyun doğrudan Menemen Ovası'na kazandırılması gerekir. Menemen'de ayrı kuyu açılmaması, başka bir su kaynağı aranmaması lazım. Yeraltı suları rezervdir ve dünyadaki büyük kurak dönemler için saklanır. Şu anda ihtiyacımız yok ama çok uzun bir kuraklık dönemi için hazır olmamız lazım. Mesela deniz suyunu kullanmak için raporların hazırlanması lazım. Herhangi bir büyük kurak dönemde İzmir'in deniz suyunun nereden alınacağı, nasıl getireceği bütün bunların hesaplarının yapılması lazım. Su konusunda B ve C planlarının yapılması lazım.
İzmir suyun yüzde 55'ini yakın zamana kadar yer altından çekiyordu. Şu anda azaldı, iyice derinden başladı çekmeye. Derinden çektikçe su paramız artıyor, İzmir ve Manisa, Türkiye'de en çok suya para veren şehirler. Suyun yüzde 55'i yeraltından çekilirken, enerji harcanıyor. Derine indikçe sudaki ağır metal de artıyor, ağır metallerin temizlenmesine de ayrı enerji harcıyorsunuz. Belediyeye kuyuların bulunduğu yere güneş enerjisi, rüzgar panelleri koyup elektrikten tasarrufu önermiştim. Çünkü belediyenin bütçesinin 4'te 1'i elektriğe gidiyor. Suyu çok iyi planlamamız lazım.”
BARAJLARDAKİ DOLULUK ORANI DÜŞTÜ
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) verilerine göre, Tahtalı Barajı'nda doluluk geçtiğimiz yıl temmuz ayında yüzde 37,55 iken bu yıl aynı dönemde yüzde 24,65 oldu.
Balçova Barajı'nda ise aktif su doluluk oranı geçtiğimiz yıl yüzde 45,58 iken, bu yıl yüzde 55,33 oldu. Gördes Barajı'ndaki doluluk oranı geçtiğimiz yıl temmuz ayında yüzde 7,04 iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 8,97 olarak kaydedildi.
Ürkmez Barajı'nda doluluk oranı geçtiğimiz yıl yüzde 39,02 iken, bu yıl yüzde 33,20 olarak kayıtlara geçti. Güzelhisar Barajı'nda doluluk geçtiğimiz yılın temmuz ayında 69,02 iken bu yıl yüzde 77,02'ye çıktı. Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı'nda ise aktif su doluluk oranı yüzde 43,13 iken, bu yıl yüzde 26,07 oldu.
