Uluslararası Adalet Divanı, Rusya'nın Ukrayna'daki eylemleri nedeniyle Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi'ni ihlal ettiğine hükmetti. Bu karar, söz konusu sözleşmenin ihlali temelinde açılan ilk dava olma özelliği taşıyor ve uluslararası hukuk alanında bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), tarihi bir kararla Rusya'yı Ukrayna'nın doğusunda terörizmin finansmanı ve ırk ayrımcılığı yapmakla suçlu buldu. Rusya, bu kararla Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Sözleşme (ICSFT) ve Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiye Edilmesine Dair Uluslararası Sözleşme (CERD) ihlallerinden sorumlu tutuldu.
Davanın odak noktası, Rusya'nın 2014 yılından itibaren Ukrayna'nın doğusunda silahlı ayaklanma desteklemesi ve Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde etnik gruplara yönelik şiddet ve baskı politikalarıydı. UAD Başyargıcı Joan Donoghue, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçıları silahlandırma eylemlerinin ICSFT kapsamına girmediğini belirtti. Ancak, Rusya'nın bu faaliyetleri gereği gibi soruşturmadığı ve böylece sözleşmeyi ihlal ettiği sonucuna varıldı.
KIRIM'DA UKRAYNA DİLİNİN KISITLANMASI İHLAL
Öte yandan, Divan, Kırım'da Ukrayna dilinde eğitim haklarının kısıtlanmasının CERD'nin ihlali olduğuna hükmetti. Rusya ayrıca, 2017'de verilen durumu ağırlaştırmama yönündeki tedbir kararlarını da ihlal etmekle suçlandı.
Dava, uluslararası hukukta bir ilk olma özelliği taşıyor. Bu, Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi'nin ihlali temelinde açılan ilk uyuşmazlık olup, bu kararın global diplomasi ve uluslararası hukuk açısından önemli sonuçları olması bekleniyor.
Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik diğer suçlamaları ise yeterli kanıt bulunamadığı için reddedildi. Ancak, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı açtığı diğer davalarda da benzer suçlamalar gündeme getirildi. Bu davalardan biri, Rusya'nın MH17 uçuşunu düşürmesiyle ilgili olup, bu konuda Hollanda'da devam eden bir mahkeme süreci bulunuyor.
SOYKIRIM SORUŞTURMASINDA DA KARAR BEKLENİYOR
UAD'deki ikinci dava ise, 1948 tarihli Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme'nin ihlaline odaklanıyor. Bu davanın yargı yetkisi ve kabul edilebilirlik şartlarına ilişkin kararın da yakın zamanda açıklanması bekleniyor.
Rusya'nın bu suçlamaları reddetmesine rağmen, UAD'nin kararı uluslararası toplumda ciddi yankı uyandırdı ve Rusya'nın Ukrayna'daki eylemlerinin yasal sonuçlarına dikkat çekti. Bu karar, uluslararası hukukun egemenliği ve devletlerin uluslararası normlara uyma zorunluluğu açısından önemli bir örnek teşkil ediyor.
