İnsan hakları mı? İnsan haklarının hakikisi İslam’dadır. İnsanı yaratan Allahu Te’ala onun haklarının neler olduğunu en iyi bilendir.

Özgürlük mü? Onun da en iyisi en doğrusu İslam’dadır. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’de “La ikraha fi’d din” buyurulmuştur, yani “Dinde zorlama yoktur.”

Kadın hakları?

İslam’dan önce kadın hiçe sayılıyordu. Hatta kız çocukları diri diri gömülüyordu. İslam, kadını yerli yerine oturtmuştur, en özgür kadın İslam kadınıdır.

İşçi hakları?

Onun da en iyisi İslam’dadır. Nitekim, Peygamberimiz “İşçinin hakkını alnının teri kurumadan verin” buyurmuştur.

Adalet?

O da bizde. Kur’an-ı Kerim’in en önemli emirlerinden biri adalettir. Peygamberimiz’in hırsızlık yapan bir kadının affedilmesi için Üsame bin Zeyd’i aracı olarak gönderenlere hitaben “Sizden önceki milletlerin yok olmasına sebep içlerinden soylu biri hırsızlık yapınca ona dokunmayıp zayıf ve kimsesiz biri hırsızlık yapınca ona ceza vermeleriydi. Allah’a yemin ederim ki kızım Fatıma da hırsızlık yapsa elini keserdim” dediği rivayet edilmektedir.

Yolsuzluk?

Bizde yok. Asla yok. Öyle ki Hz. Ömer devletin işini yaparken devletin mumunu kullanmış, kendi işini yaparken devletin mumunu söndürüp kendi mumunu yakmıştır.

Ehliyet? Liyakat?

Kur’an-ı Kerim’de yazıyor. “Allah size mutlaka emanetleri ehil olana vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne güzel öğütler veriyor. Muhakkak Allah işitiyor, görüyor.”

Ya ahlak?

En önemlisi o. Peygamberimiz “Yüce bir ahlak” üzereydi. “Güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderilmiş”ti. Hepimize örnekti.

Demokrasi konusunda ne diyorsun? İslam’da demokrasi var mı?

Kur’an-ı Kerim işlerin ‘istişare’ ile yapılmasını tavsiye ediyor. İstersen bunu demokrasi olarak yorumlayabilirsin, istemezsen yorumlamazsın.

Bu savların uzantıları, ayrıntıları, alt başlıkları var elbette. Kimse sinir bozucu sorular sormazsa bu soruların cevaplarından saadetli bir dünya tasavvuru vücuda getirebilirsiniz.

Nasıl sinir bozucu sorular?

Mesela şöyle.

Çok iyi. Haklar, özgürlükler, adalet, ahlak, liyakat, hepsi var.

Madem var, sizin bu haliniz ne?

Adaletsizlik sizde, baskı sizde, işçinin hakkını vermemek sizde, kadınlara baskı en çok sizde, ülkelerinizdeki rejimlerin çoğu otoriter, totaliter, yolsuzluk listelerinde hep yukarılardasınız, kayırmacılık sizde, torpil sizde, nesiniz siz?

Böyle bir soruya nasıl cevap verirsiniz?

Tarihin sayfalarını açarız. Soruyu soran tarafın yaptığı katliamları sıralarız. Sömürgeciliklerini, kadınları insandan saymamalarını, engizisyonu misal veririz.

Bugün yaptıklarını da ilave ederiz. Filistin’i, Gazze’yi.

Yani?

Yani siz bizden daha kötüsünüz demiş oluruz. Biz sizin kadar kötülük yapmamışsınızdır demiş oluruz.

Peki, bizim yeryüzündeki -eğer varsa- iddiamız, daha az kötülük yapmak mıydı?

Yani herkes kötülük yapacak. Biz de kötülük yapacağız, ama ötekilerden daha az kötülük yapacağız.

Bu muydu?

(Ayrıca, daha az kötülük yapacağımız da şüpheli.)

40 yıllık arkadaşım Mehmet Ocaktan yakınlarda bir kitap yayımladı.

“Müslüman Sokağında Demokrasi Hayal mi?” (Araştırma Yayınları.)

Arkadaşım Ocaktan’ın kitabına verdiği ismi ödünç alarak başka sorular da sorabiliriz.

“Müslüman sokağında adalet hayal mi?”

Ahlak hayal mi?

Özgürlük hayal mi… İla ahir.

Ben adaleti yukarıda saydığım kavramların en üstüne koyuyorum. (Hem Ocaktan’ın kitabını çağrıştırsın hem de adaleti vurgulasın diye yazımın başlığında ‘adalet’ kavramını tercih ettim.)

Adalet olunca toplumun diğer arızalarının tedavi edilebileceğini düşünüyorum.

Ocaktan, sayısız kaynak üzerinde çalışarak “Müslüman sokağında demokrasi hayal mi?” sorusunun cevabını aramış.

Bence cevaba hayli yaklaşmış.

Okuduklarımdan şöyle bir netice çıkardım.

Kâğıt üzerinde mümkün olabilir.

Ama sokak çok bozulmuş.

Bugün yazdıklarımı bir girizgâh olarak kabul edin.

Çalışmaya devam edeceğim.