Marketlere koşup stok yapın! Bu kez çok büyük zam geliyor! Mutfağın olmazsa olmazı olarak biliniyordu! Kara borsaya kadar düşebilir...
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meslek Komitesi toplantısında, hububat üretimi, teşvikler, iklim değişikliği, yem fiyatları ve süt ile et sektörlerindeki sorunlar kapsamlı bir şekilde ele alındı. ATB Meclis Üyesi Ahmet Yılmaz, bölgede buğday ve arpa verimliliği ile ilgili mevcut durumu değerlendirerek, kurak arazilerde arpa veriminin 150 ile 300 kilogram, sulak arazilerde ise 200 ile 500 kilogram arasında değiştiğini belirtti. Yılmaz, buğdayın ise ortalama 400 kilogram verim sağladığını kaydetti.
TMO’NUN ALIMLARI VE PAZAR DURUMU
Ekonomim'de yer alana haberde Yılmaz, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) bu yıl bölgeden beklenen ürün alımında sınırlı kaldığını ve tüccarın daha fazla ürün topladığını ifade etti. "TMO bölgemize geldi ama çok ürün alamadı. Tüccar bizden tarafa çok yöneldi. Buğdayda 9 TL fiyat oluştu. TMO’nun fiyatı güzel oldu. TMO başfiyat 9 bin 500 liraya kadar aldı. TMO genelde yemlik hububat alımına yöneldi. Tüccar ve TMO aynı paradan aldı. Hatta tüccarın üstüne bile çıktı. Nohut bazı bölgelerde yandı, ürün olmadı. Olan yerlerde de 40-70 kilogram arasında verim oldu. Üretici zarar etti. Hiç kimse memnun değil. Çiftçi bayağı zararda" dedi.
Selçuklu Un ve Yem Sanayi Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı ve ATB Meclis Üyesi Nuri Büyükselçuk, TMO'nun bu yıl 3,5-4 milyon ton ürün alımında bulunacağını ve bunun geçen yılın dörtte biri kadar olacağını belirtti. Büyükselçuk, "Piyasanın talebi çok zayıf. Bunun ana nedeni finansman giderleri. Aylık yüzde 5 finansman gideri olan bir ülkede hiçbir fabrika ya da hiçbir tüccar mal alıp depolamaya yanaşmıyor. Rekolteler maalesef iklimden dolayı çok ciddi düştü. Beklenen rekoltelerin altında kaldık ve hasat sonrası beklentilerde hiç olumlu değil. TMO’nun satış fiyatlarının da düşük kalacağını tahmin ediyoruz" şeklinde konuştu.
UN SANAYİSİNDE ZARARINA SATIŞLAR
Büyükselçuk, finansman giderlerinin un sanayi üzerinde olumsuz etkiler yarattığını vurguladı. "Fabrikalar, maliyetlerinin 20-30 TL altında un satıyor. Üreticiler, maliyetine satış yapamayacaklarını ve sabit giderler nedeniyle daha fazla zarar edeceklerini belirtiyor. Çiftçiler mevcut şartlar altında ektiği ürünü karşılayamıyor" dedi.
Harman sonuçlarının yeni sezon ekimini de etkileyebileceğine dikkat çeken Büyükselçuk, "Fabrikalar maliyetlerinin 20- 30 TL altına un satıyor. Arkadaşlarla konuştuğumuzda (Maliyetine satmaya çalışsam hiç satamayacağım ve sabit giderlerimden dolayı daha fazla zarar edeceğim) diyor. Şu anda içinde olduğumuz ikilem 40 katır mı, 40 satır mı?" ifadelerini kullandı.
Büyükselçuk, Tarım Bakanlığı'nın hayvancılıkla ilgili desteklerini de eleştirdi. "Çiftçi geçen yıl ekti, o kadar emek verdi, para sarf etti, karşılığını alamadı. Şimdi yeniden ekecek mi ekmeyecek mi? Yeni sezon için çiftçinin kararı çok önemli. Özellikle sertifikalı tohum, işçilik, mazot, gübre gibi giderler çok yüksek. Beklentiler olumsuz. Bazıları da mecburen, (Benim işim bu, yapacak başka işim yok) diye ekmek zorunda kalsa bile sertifikalı tohum kullanmayacak. Bu da gelecek yıl veriminin çok daha düşük olacağını gösteriyor" dedi.
SÜT VE ET KRİZİ KAPIDA
Büyükselçuk, süt ve et dengesindeki bozulmalara da değindi. "Başta Konya olmak üzere bazı illerden aldığımız duyumlara göre sanayici üreticiye gelecek aydan itibaren (Sütünü getirme başının çaresine bak) diyecek. Aile işletmelerine verilen destek 20 başla sınırlandırıldı. Bir yandan işletmelerimizi küçük ve verimsiz diye nitelendirirken bir yandan da sanki bunların daha verimsiz olmasını destekliyoruz. 21 hayvanınız varsa destek yok. Alım gücünün düşmesinden dolayı market rafları süt dolu. Süt ürünlerinde talep çok ciddi düştü. Süt üretiminde bir artış yok. Aksine talep daralmasından dolayı bakanlık geçtiğimiz günlerde süt tozuna izin verdi. Süt tozunun Türkiye'deki maliyeti dünya fiyatlarının çok üzerinde, ihraç edilmesi çok zor. Tüketim alım gücünden dolayı olumsuz olunca kriz patladı" uyarısında bulundu.
Büyükselçuk son olarak, et ve süt krizinin yaşanacağını söyleyerek şu ifadelere yer verdi:
"Eğer et fiyatları biraz daha yüksek olsaydı, Ahırlarda hayvan kalmayacaktı. Yine 2-3 yıl önce yaşadığımız sarmala tekrar giriyoruz. Süt fiyatları çok düşük olduğu için süt ve anaç hayvanlar kesilecek. Bu bunların kesilmesi ette geçici rahatlama yaşatacak. 1-2 yıl sonra çok ciddi et ve süt krizi yaşayacağız. Tekrar ithalata gireceğiz. Yaptığımız hatalardan ders almıyoruz."
"ETTE KRİZ OLMAMASI İÇİN SÜT FİYATLARININ YÜKSELMESİ GEREKİYOR"
ATB Meclis Üyesi Adnan İngenç, süt fiyatlarının düşük, yem fiyatlarının ise yüksek olduğunu belirtti. "Girdi pahalı. Dön dolaş gene aynı kapıya geliyoruz. Kesim fiyatları daha düşmedi. İthal mal gelmiş 300 -305 TL civarı diyorlar. Ette kriz olmaması için süt fiyatlarının yükselmesi gerekiyor" dedi.
ATB Meclis Üyesi Hüseyin Simav, teşviklerin zamanında ödenmediğine ve çözüm üretilmediğine dikkat çekti. "2024-2025 dönemi için hayvancılık desteklerinden söz ediliyor. Teşvik Gelinceye kadar vatandaşın canı çıkıyor. Teşvik zamanında gelmediği gibi 6 ay sonra ödensin diye başlanan süt teşviki zaten bir yıl sonra üreticinin hesabına geliyor. Yani ürünün para etmesi lazım. Destekten ziyade önce insanlar ürettiği ürünün, etin kg fiyatı ne kadar edecek? Sütun litresi ne kadar edecek? Bunu görmedikten sonra bir yıl sonra gelecek olan destek için çok fazla kafasını yormuyor" dedi.
