Ücret gelirlerinin GSYH’dan aldığı pay, yılın ilk çeyreklerinde genellikle diğer çeyreklerden daha yüksek oluyor.
İlk çeyrek rakamlarına göre ücretlerin GSYH’dan aldığı paylar: 2019 %38,8, 2020 %39, 2021 %35,5, 2022 %31, 2023 %37,8 ve 2024’te de %42.
Görüldüğü gibi son altı yılın en düşük rakamı %31 ve en yüksek rakamı da 2024’e ait olan %42.
(Not: Kendi işinde çalışanların kazandıklarının ne kadarının yatırdıkları sermaye için ve ne kadarının kendi emekleri için olduğu bilinmediğinden, onların kazancı bu %42’ye dâhil değil.
Kendi işinde çalışanların ücret gelirlerini GSYH’nın %35 civarında tahmin ediyorum. Böylece Milli gelirin % 77’si ücretlerden ve %23’ü de sermaye (faiz/kâr payı, kira ve temettü) gelirlerinden oluşmuş oluyor.)
Soru: Acaba elimizde TÜİK’in %42’lik verisini destekleyebilecek başka bir veri var mı?
Bunun için bütçeye bakabiliriz.
Merkezi Yönetim Harcama Bütçeleri, son 19 yılda, yaklaşık olarak GSYH’nın %22,5’i civarında gerçekleşmiş.
En düşük bütçe/GSYH oranı 2022 yılında gerçekleşmiş: %19,6.
En yüksek bütçe/GSYH oranı da 2024’te gerçekleşecek: %26,1
Sorumuzu derinleştirelim: Acaba sayıları beş milyon civarında olan kamu çalışanlarının bütçeden aldığı pay da artmış mı?
Son 19 yılda kamu çalışanlarının GSYH’dan aldığı pay %5,3 civarındadır. Bu 19 yıllık dönemde en düşük kamu çalışanları ücret geliri/GSYH %4,1’le 2022 yılında gerçekleşmiş.
En yüksek pay da bu yıl yani 2024 yılında gerçekleşecektir: %6,2
Cevap: Evet.
Soru: Acaba bütçedeki gerçekleşmeler de yukarıda değindiğimiz istatistikleri teyit ediyor mu?
2024 bütçesi hazırlanırken, bütçe harcamalarının %68,4 artması planlanmıştı fakat yılın ilk dört ayında yapılan bütçe harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre %104,2 artmış.
(Öyle görünüyor ki %61,9 olarak planlanan bütçe gelir artışları %110,1 gerçekleştiği için bütçe, hala planlanandan daha iyi durumda.)
Soru: Peki, genel giderler %104,2 artmışken personel ücretleri % kaç artmış?
Cevap: Nisan sonu rakamlarına göre personel ücretleri geçen yılın aynı ayına göre %141,1 artmış.
Hangi veriye bakarsak bakalım kamu çalışanlarının GSYH ve bütçeden aldıkları paylar artmış.
Zaten Orta Vadeli Program, OVP de bu yıl ücretlilere yapılan ödemeleri yüksek bulmuş olacak ki, bu yıl %6,2 olan kamu çalışanları ücreti/GSYH oranını 2025 yılında %6’ya ve 2026’da da %5,8’e düşürmeyi planlıyor.
Ücretlerle ilgili konuşmak çok hassas bir konu olduğu için her bulgunun temelindeki rakamları kullanmak zorunda kaldım.
Şirketler için çok iyi geçen dört yılın sonuncusundayız ve bir daha bu kadar yüksek kârlılık oranıyla iş yapamayacaklar; şirketler için en iyi yıllar geride kaldı ve zor yıllar başlıyor.
Kamu çalışanları ve diğer pek çok ücretli kesim, şirketler gibi son dört yılda ekonomiden yeterince pay alamadı.
Fakat son bir yılda başta kamu ve sendikalı özel sektör çalışanları olmak üzere pek çok çalışan grubunun durumu iyileşti ve biraz daha iyileşecektir.
İlk beş ayda enflasyon %22,7 oldu. Eğer Haziran ayında enflasyon %1,88 gerçekleşirse kamu çalışanları ve emeklilerin maaşına %25 zam yapılacak. Bu zamdan sonra bazı kamu görevlilerinin maaşı da şu şekilde olabilir.
Genel Müdür (1/4) 80.000 TL’den 100.000 TL
Lise Mezunu Memur (1/4) 34.000 TL’den 42.500 TL’ye (Bu aynı zamanda en düşük memur maaşıdır)
Öğretmen (1/4) 40.000 TL’den 50.000 TL’ye
Kaymakam (1/4) 75.000 TL’den 93,750 TL’ye
Polis Memuru (1/4) 44.000 TL’den 55.000 TL’ye
Uzman Doktor (1+4) 56.000 TL’den 70.000 TL’ye
Hemşire (1/4) 40.000 TL’den 48.000 TL’ye,
Mühendis (1/4) 50.000 TL’den 62.500 TL’ye,
Profesör (1/4) 72.000 TL’den 90.000 TL’ye yükselecektir.
Listeyi uzatmama gerek yok herkes Ocak ayı maaşlarına %25 ekleyerek Temmuz maaşını hesaplayabilir.
Bu listede özel sektör çalışanları yok.
Özel sektörde sendikalı olanların ücretlerden aldığı pay kamu çalışanlarından bile daha fazla çünkü onların sahibi var, grev silahları olduğu için pazarlık güçleri çok yüksek.
Fakat özel sektörde sendikasız olarak çalışanların üçte birinin maaşı ya asgari ücret veya asgari ücrete çok yakın ve onlar için pazarlık eden bir Allah’ın kulu ve kurumu yok.
Enflasyon farkları olarak yapılacak maaş artışlarının enflasyonu artıracağı kesindir.
Asgari ücretlilerin, ücretinin artması durumunda enflasyon bir iki puan artabilir.
Aynı gök altında, aynı Tanrının kulları ve aynı ülkenin vatandaşları olan ve finansal olarak en mağdur durumda bulunan asgari ücretlilerin maaşının Temmuz ayında artmaması kabul edilemez.
‘Yılbaşında asgari ücrete yapılacak zammın %25’ininin bu Temmuzda yapılmasından dolayı işverenlerin zor durumda kalacağını söylemek doğru değil.’
