Hem vefaî hem Ahî
Osmanlı beyliğinin kuruluş dönemlerinde ahi olmak tarikat üyeliğine engel değildi, tarikat üyeliği de ahi olmayı dışlamıyordu.Geçen yazımda,...
Nerede o eski dervişler
Barkan, Orta Asya’dan Türk göçleriyle, Amerika kıtasının Avrupalılar tarafından kolonize edilmesi arasında bir benzerlik görmüştü.Neredeyse...
Papa’nın hediyesi ak yorgalar
Vâkı‘at-ı Sultan Cem, Avrupalıların sosyal alışkanlıkları, davranış biçimleri, olaylar karşısındaki tepkileri, kısaca Osmanlı toplumu...
Avrupa’da bir cevelan
Osmanlıların ilk Avrupa seyahatnamesi olan Vâkı‘at-ı Sultan Cem, döneminin önemli siyasî olaylarına ışık tutmakla kalmaz, aynı zamanda çok...
Ol yerin uleması enim küfrüme hükmederler
Cem Sultan, Macaristan’dan yardım alarak saltanat mücadelesine devam etmek gibi bir düşünceye sahip idiyse bile bunun uygulanabilir olmadığını...
Rodos’tan gelen Salukondud
Vâkı‘at-ı Sultân Cem’e göre Cem Sultan’ın Rodos’a sığınması ve Rumeli yakasına geçmesi planı Karamanoğlu Kasım Bey’e aitti.Bu...
Adeta Karamanlı bir şehzâde
Ağabeyi II. Bayezid ile saltanat mücadelesine girişen Cem Sultan bir bakıma Karaman’ın Osmanlı tahtındaki adayıydı.Şikârî’nin Karaman-nâme’sinde...
Karaman’da perde inerken
Eserinin sonlarında bir güçsüzlük ve zeval hikâyesi anlatan Şikârî’ye göre Karamanoğulları, I. Selim’in Mısır Seferi’ne kadar direnişe...
Sancak vermekten müdaraya Karamanoğlu
Karamanlıları övmek amacıyla yazılmış destanî bir metinde de olsa, Şikârî devrin değiştiğini ve güç dengesinin Osmanlılar lehine çok...
Çoban başından çıbanbaşına
Şikârî’ye göre soylu olmadıkları için yönetme hakkı bulunmayan Osmanlılar, kendilerini bey yapan Karamanoğlu’na da nankörlük etmişti.Şikârî’nin...
Şikârî'nin Avları
Karaman-nâme’nin kurgusunda Osmanlı dâhil Anadolu beyliklerine topraklarını veren ve onlara sancak ve davul gibi hâkimiyet alametlerini gönderen...
Karaman’da ayna var
Kurgusal özellikleri ağır bassa da, Şikârî’nin Karamannâme’si, geçmişe Karamanlı bakış açısıyla bakarak yazılmış bir metin olmasından...
Sancar’a ayaklanan Oğuzlar Anadolu’da
Yazarları ve tarihçilerinden görülebildiği kadarıyla Osmanlı toplumunda, Oğuz geçmişini, destanlarını ve dolayısıyla kimliğini sahiplenmek...
İstiklâl-i Osmanî
''Yalak Ovası savaşı'' ile Bapheus savaşının aynı olmadığını ve Osmanlı kroniklerinde Bapheus savaşının bir anlatımının bulunmadığını...
Osmanlı devleti Yalova’da kurulmadı
Âşıkpaşazâde’nin oldukça açık ifadelerine değil, Neşrî’nin bozuk ve karışık anlatımına itibar ettiği için İnalcık, Koyunhisarı...
Bapheus ile Yalak Ovası savaşı aynı değildi
Bizanslı Pachymeres’in anlattığı şekliyle Bapheus savaşının Osmanlı kroniklerinde herhangi bir yansımasını göremiyoruz.Osman Bey’in 1299-1300...
Göçebelik, ama nasıl?
Yarı göçebelik yapan ilk Osmanlıların yerleşik Rumlar ile tek ilişki türü çatışma ve savaş değildi.Göçebelik, Osmanlı tarihi açısından...
Bizans ucunda düğün ve entrika mevsimi
Osman, dışarıdan gelen bir fatih değil, parçası olduğu dünyayı içeriden fethe başlamış bir savaş beyiydi. Daha önce değinmiştim, Osman...
Türk’ün sahib-hurucu
Osman Bey, Selçuklu egemenliğini tanıyan Bizans şehirlerini mi fethetmişti?Osmanlı tarih yazımında Dündar ve öldürülüşü konusu nispeten...
Uzun ömürlü gaziler
Osmanlı tarih yazıcılığında Ertuğrul Gazi ile birlikte Söğüt’e gelen yoldaşlarının Osman Bey zamanında da faal oldukları kabul edilir.Neşrî,...
Osman’ın hurucu III
Neşrî’ye göre, Osman Gazi, amcası Dündar’ı, kendisinin Bilecik tekfuruna karşı huruç etmesini engellediği için öldürmüştüKroniklere...
Osman’ın hurucu II
Osman Bey’in, Ertuğrul Gazi’nin ölümünden sonra nasıl “huruç” ettiğini konuşuyoruz. Huruç etmek, zengin anlamları olan bir deyim… Çıkmak,...
Osman’ın hurucu, I
Osman Bey siyasî- askerî çıkışını uzunca bir birlikte yaşama döneminden sonra Bithynia’da yapmıştı.Bir hanedan devletinin henüz kurulma...
Osman Gazi’nin bey oluşu
Osman Bey’in, bey oluş sürecini anlamaya çalışıyoruz. Bunun, Osman Bey’in, babasının müdârâ siyasetini bir kenara bırakıp huruç etmesiyle...
Ocak derken?
Osmanlı vekâyinâmecilerinden Oruç b. Âdil’e göre Osmanlılar ve Karamanlılar arasında çok yakın bir köken ilişkisi vardı.Karamanlı ve Osmanlı...
İki kuruluşun öyküsü
Müverrih Neşrî’nin Karamanlıların kuruluşuyla ilgili olarak anlattıkları Osmanlı Beyliği’nin kuruluşu açısından da aydınlatıcı olabilir.Osmanlı...
Bizans ucunda politika değişikliği
Ertuğrul Gazi, Söğüt yöresini, ister bazı Osmanlı kaynaklarında söylendiği gibi kılıcıyla almış olsun, isterse bazılarının işaret ettiği...
Ertuğrul Gazi emekli olduğunda...
Bir okurum, Ertuğrul Gazi’nin gazilik unvanının, onun Rum’a gelmeden evvel gaza etmiş olmasıyla ilgili olabileceğine dikkat çekiyor ve “Yani...
Savaş olmadıysa nasıl gazi oldu?
Erken Osmanlı kroniklerini yeniden ve farklı vurgularla okuyarak kuruluş devri için bambaşka bir Osmanlı tarihi anlatısı oluşturmak mümkündür.Evet,...
Gerçek Ertuğrul Bey
“Gerçek” Ertuğrul Bey hakkında bildiklerimiz çok sınırlıdır. İşin doğrusu şu ki babasının adının Gündüz, oğlunun adının Osman...
Osman Bey kimin kölesiymiş?
Objektifler üzerlerindeyken şekillenmekte olan, Kuzey Kore’de “başarılı” bir örneğini gördüğümüz türden, günümüz hanedanları bir...
Osmanlı’nın illik tekfurları
Osmanlı İmparatorluğu’nda gayrimüslimlerin tarihi konusundaki görüşleri, büyük oranda 1856 Islahat Fermanı ve onun değiştirdiği “eski...
Frengistan ve Hindistan’dan gelen Osmanlı tımarlıları
Erken Osmanlı devletinin din temelinde kimseyi dışlamadığı, katılımın Müslüman olmayanlara da açık olduğu olgusu, Osmanlıların gazi olmadıklarının...
Karamanoğlu’na yapılan gazalar
Başka Müslümanlarla savaştıkları için gazi oldukları sorgulanan Osmanlılar, tam aksine bu savaşlarını da gaza olarak görüyor ve meşrulaştırıyorlardı.Tuhaf...
Nereden çıktı bu ikilem?
Osmanlılar dünyasında bir tarafta din uğruna savaş, diğerinde yağma ve ganimet uğruna savaş gibisinden bir ikilem yoktu.Bazı Osmanlı tarihçilerine...
Fahreddin ile Şücaeddin
Orhan Bey, kendisi ve hanedanı için meşruiyeti 14. Yüzyıl Anadolu’sunda gazilik ile arıyordu.Unvanların asıl önemi politiktir ama kullanıcılarının...
Balkanların Müslüman Kralları
Unvanlar önemlidir. Bugün öyledir, geçmişte de öyleydi. Firavunların, prenslerin, kralların, imparatorların, emirlerin, halifelerin, beylerin,...
Orhan yoksa bey de mi değildi?
Tarihî kaynaklarda Osman Bey’in kendisinden başlayarak Osmanlı hükümdarlarına “gazi” unvanı verilir. Bu unvanın Osmanlı dünyasındaki kullanımı...
II. Murad: Eyvah Nâzenin Sofya’ya ne yavuz iş eyledik
1442-1444 arasındaki Macar saldırısı sırasında Osmanlı devleti çok güç duruma düşmüş ve seferberlik ilân etmek zorunda kalmıştı.Savaşa...
Âşık Paşazâde haramilikte çocuklar kadar şenken
Tarihçiler, belli bir dönemde kanunların nasıl uygulandığı sorusuyla ilgilendikleri gibi, kanunların zaman içerisinde uğradıkları değişikliklere...
Bir beyin oğlu Mihaloğlu Ali Bey
Akınlarda ele geçirilen esirlerden pencik alınmasının akıncılar ve merkezî devleti karşı karşıya getirdiği anlaşılıyor.Osmanlı toplumunda...
Penciğin sadaka olduğu zamanlar...
İlmihâl kitaplarına göre beylerin savaşta ele geçen ganimetin beşte birini almaya hakları yoktu.Kanun metinlerindeki hükümlerin toplum hayatında...
Penciciğin sadaka olduğu zamanlar...
İlmihâl kitaplarına göre beylerin savaşta ele geçen ganimetin beşte birini almaya hakları yoktu.Kanun metinlerindeki hükümlerin toplum hayatında...
Gazi dediğin nasıl olmalı?
Gaziliğin somut tarihi hakkında bize bilgi veremiyorlarsa da ilmihâl kitaplarından ideal bir gazi tipi çıkarmak mümkündür.Merhum Şinasi Tekin...
Bir gazilik tartışması
Wittek’in oluşturduğu paradigma bu kadar mı güçlü? Onun çizdiği resmi aynen göremeyince, gördüğümüzü de yok mu sayacağız?Tarihçiler...
Tursun Fakih’in feneri
Osman Bey’in çağdaşı ve bacanağı, Şeyh Edebâli’nin damadı Tursun Fakih, yazdıklarıyla ilk Osmanlıların zihniyet dünyasına bir ışık...
Bir başka cihanın Fatih’i
Kurgusu gerektiriyorsa, sanatçı, herkesin iyi bildiği bir tarihî olguyu da değiştirebilir. Yeter ki bunu bilinçsizce yapmasın, kurgu içinde anlamlı...
II. Bayezid: Türkçe kelimelerle, açık ve anlaşılır yazın
Saltanatı sırasında Türkçe yazılmış tarih kitaplarının sayısı çok artan II. Bayezid, bu kitaplar vasıtasıyla siyasî meşruiyet sağlamak...
