Türkiye’nin akciğerlerine hançer üstüne hançer... Dört ilde 500 bin metrekarelik alan orman vasfından çıkarıldı. İstanbul Beykoz’da yüzlerce dönüm yeşil alanda da yeni beton istilaları için ‘yasal zemin’ oluşturuldu. Milli serveti inşaatların yuttuğunu belirten uzmanlar ‘yeşil alarm’ verdi: İşgaller yasal düzenlemeyle meşrulaştırılıyor. İstanbul kuzey ormanlarındaki işgal sürerse son temiz havayı ve suyu da kaybederiz.
MERVE ŞİŞMAN
İNŞAAT İŞGALİ YAPILIYOR YASAL ‘KILIF’ ARDINDAN GELİYOR
Cumhurbaşkanı kararıyla Artvin, Bitlis, İzmir ve İstanbul’da 493 bin metrekare alan orman sınırları dışına çıkarıldı. İstanbul’un yeşil havzası niteliğindeki Beykoz ilçesindeki 9 mahallede ormanlık bölgeler arazi vasfına çevrildi. Kararla, yıllar önce ormanlık alana kondurulan evler yasal statüye kavuşturulurken yeni yapılaşmaların da önü açıldı. TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, Orman Kanunu’na getirilen ek-16. maddenin Türkiye’nin yeşil alan varlığını tehdit ettiğini belirtti.
‘ORMAN KANUNU ORMANI YOK ETMEK İÇİN KULLANILIYOR’
Ataç, “Ek madde yürürlüğe girdiğinden beri 2 bin 600 hektar yeşil alan orman sınırı dışına çıkarıldı” dedi. Kuzey Ormanları Savunması Sözcüsü Başar Alipaça ise Beykoz’un büyük bir tahribata uğradığını vurguladı. Alipaça, 3. Köprü ve Kuzey Marmara Otoyolu’nun büyük bir yapılaşma dalgası başlattığını kaydetti. “Yapılaşmaya dönük her karar İstanbul’un son kalan su, temiz hava ve gıda kaynaklarının da yok olması anlamına geliyor. Derhal katı bir yapılaşma yasağı getirilmeli” çağrısında bulundu.
ARTVİN'DE 'YEŞİL BADANA'YLA TALAN
Artvin'in Şavşat ilçesinde de 1 hektar alan orman sınırları dışına çıkarıldı. 20 yıl önce konutların inşa edildiği bölgenin Resmi Gazete'de yayımlanan son kararla yasal hale getirildiği vurgulandı. Karar, AK Partili Aydın Ayaydın'ın villasını akıllara getirdi. Ormanlık alana yapılan bölüm için yıkım kararı yerine söz konusu bölge yasal düzenlemeyle orman sınırları dışına çıkarılmıştı. Çarpık tabloya dikkat çeken İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cihan Erdönmez "Ceza verileceğine meşrulaştırılıyor. Resmi Gazete'de orman dışına çıkarılan alanların iki katından fazlasının ağaçlandırma için Orman Genel Müdürlüğü'ne tahsis edildiği belirtiliyor. Ancak bunun yapılıp yapılmadığı belirsiz. Bu işin şirin görünmesi için çabalanmış. Bunun adı yeşil badana" dedi.
BETON PARÇA PARÇA ORMANI YUTUYOR
Resmi Gazete’de yayımlanan kararla İstanbul’un Beykoz ilçesinde 9 mahallede bulunan 181 bin metrekarelik alan orman vasfını yitirdi. Kuzey Ormanları Savunması Sözcüsü Başar Alipaça, söz konusu bölgelerin orman işgaliyle kaçak yapılaşmanın en çok yaşandığı yerler olduğunu belirtti. Alipaça “Kentsel saçaklanmayla orman niteliği kayboluyor” dedi. Beykoz Belediyesi söz konusu alanların geçmişte orman niteliğini kaybettiğini savundu.
ORMANA BİR İMZA İLE BETON HANÇERİ
Türkiye’nin dört bir yanında akciğerlerimiz yanarken iktidar, Cumhurbaşkanı kararıyla bir gecede Artvin, Bitlis, İzmir ve İstanbul’da 493 bin metrekare alanı orman sınırları dışına çıkardı. Böylece yeni yapılaşmaların önü açıldı. Uzmanlar, Orman Kanunu’na 2018’de konulan ek-16. maddenin ülkenin yeşil alan varlığını tehdit ettiğine dikkat çekti.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verine göre; Türkiye’nin toplam orman alanı 23 milyon hektarın üstünde. Bu, ülke genel alan toplamının yüzde 29,8’ine tekabül ediyor. Yeşil alan bu kadar azken, iklim değişikliği senaryoları gündemdeyken “yeşil talan” devam ediyor. Önceki gece yarısı yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Artvin’de 9 bin, Bitlis’te 17 bin, İstanbul’da 181 bin ve İzmir’de 286 bin metrekarelik alan orman sınırları dışına çıkarıldı. 156 sayfalık Resmi Gazete’nin 146 sayfası İstanbul’un Beykoz ilçesine ait verilen kararları içerdi. 9 mahalledeki (Bozhane, Cumhuriyet, Çayağzı (Riva), Çengeldere, Elmalı, Gümüşsuyu, Örnekköy, Tokatköy, Zerzevatçı) ormanlık araziler resmen arsaya çevrildi.
Böylece Beykoz’un 221 noktası, orman statüsünü kaybetti. KARAR’a açıklama yapan Beykoz Belediyesi, adı geçen yerler için 4-5 yıl önce çalışmaların başladığına; çok sayıda parselin kadastro tespitlerinin yapıldığına işaret etti. 9 mahalle içerisinde 81 bin metrekare ile Tokatköy, 21 bin metrekare ile Örnekköy ve yine 21 bin metrekare ile Elmalı Mahallesi başı çekti. Buralar, kaçak yapılaşmanın en yoğun yaşandığı bölgeler...
'KENTSEL SAÇAKLANMA'
Kuzey Ormanları Savunması Sözcüsü Başar Alipaça, megakentin ekosisteminin büyük bir tehdit altında olduğunu vurgulayarak şehrin kalan son yeşil alanlarının korunması çağrısında bulundu. Alipaça “Özellikle Tokatköy, Örnekköy ve Elmalı gibi mahallelerdeki ormanlık alan, kentsel saçaklanma ile giderek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu durum, sel, heyelan ve yangınlar gibi doğal afetlere açık hale gelmeye de yol açabilir. Zaten Beykoz, 3. Köprü ve Kuzey Marmara Otoyolu yapımı sürecinde büyük çaplı doğa tahribatına uğradı. Ayrıca bu tarihsel orman yıkımı sonrasında bölge, çok büyük bir yapılaşma dalgası altında” ifadelerini kullandı.
'ORMANLIK ALANA YAPILAN İNŞAATLAR MEŞRULAŞTIRILIYOR'
Son kararla ilgili görüşlerine başvurduğumuz İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi’nden Doç. Dr. Cihan Erdönmez de şunları kaydetti: “Karar, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun ek 16. maddesi kapsamında verildi. İlgili madde, 2018 yılında konuldu. Bu kanuna dayanarak pek çok karar çıktı. Ormanlık alana yapılan inşaatlar, meşrulaştırılıyor. Türkiye hukuk devleti görünümlü olmasına rağmen hukukun çok işlemediği bir ülke. Önce arazi, orman sınırları dışına çıkarılıyor daha sonra işgalcilere satılıyor. Hazine de gelir elde ediyor. Durum bundan ibaret. Bodrum’daki bir sitede evi bulunan AK Partili Aydın Ayaydın’ın evinin müştemilatı, 26 Ocak 2023 tarihinde yayımlanan kararla aynı şekilde orman arazisinden çıkarılmıştı. Normalde yapılması gereken yıkım ve cezalandırılma. Üstüne Ayaydın, Muğla Büyükşehir Belediye Başkan adayı gösterildi.”
‘BUNUN ADI YEŞİL BADANA’
Türkiye zaten orman fakiri bir ülke. Resmi Gazete’de yayımlanan kararda mealen ‘Bu alanları orman sınırları dışına çıkarıyoruz ama orman olmayan hazine arazilerinden de orman teşkilatına ‘iki katından az olmamak üzere’ arazi veriyoruz’ deniyor. ‘Fiilen ormanda bir azalma olmuyor’ demek istiyorlar. Sözde çevre için bir şey yapmış gibi görünüyorsunuz. Hangi alan, neresi, bunun bilgisi yok. Yapılıyor mu, yapılmıyor mu? Bu mantıklı değil, elimizdeki ormanı neden kaybedelim? Bu mantıkla bütün ormanlık alanlarımızı dönüştürüp İç Anadolu bozkırlarında yüz binlerce alanı alabiliriz. Ama bir tane fidan bile yetişmeyebilir. İşin şirin görünmesi için çabalanmış. Bunun adı yeşil badana. Siparişle birileri gelmiş ormanlık alana bir şey yapmış. Ceza verilmek yerine meşrulaştırılıyor.”
HATIRI SAYILI SİYASİLERİN RİCASI ÜZERİNE KARAR ÇIKTI
Artvin’in Şavşat ilçesine bağlı Yeniköy Mahallesi’nde 5 ayrı noktada çalışma yapılacak. Toplam 1 hektar olan ormanlık arazi arsalaşacak. KARAR’a konuşan uzmanlar, siyaseten güçlü ve hatırı sayılı insanların ricası üzerine bu adımın atıldığını öne sürdü. Şavşat Belediyesi’nden alınan bilgiye göre, Resmi Gazete’de belirtilen alana 20 sene önce konutlar inşa edildi. Bu alanda yapılan illegal inşaatların legalleşmesi için ise karar çıkmış oldu. İsmini vermek istemeyen bir yetkili “Bu süreçte bir dal bile kesilmeyecek. Konutlarla ilgili sıkıntımız vardı, o alan için karar çıktı. Binlerce insanın yaşadığı konutlar, o ormanlık dediğiniz yere yapıldı” dedi.
İzmir’in Aliağa ilçesine bağlı Siteler Mahallesi’nde sahil kenarında olan bir arazi orman statüsünü kaybetti. Arazinin hemen yanında SOCAR’a ait petrol rafinerisi ve Nemport limana ait işletmeler var. KARAR'a konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi görevlisi, alanın bakanlık tarafından sanayi bölgesi olarak imara açılacağını ileri sürdü.
Bitlis’in Arıdağ bölgesindeki 17 bin metrekarelik alan, yine orman sınırları dışına çıkarıldı. Gazetemizin sorularına yanıt vermeyen belediye yetkilisi, karara ilişkin “Cumhurbaşkanımız öyle uygun görmüş” yanıtını verdi.
'ÇOK DAHA ETKİLİ YASAL DÜZENLEME ŞART'
TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, Türkiye’nin ormanlarının ciddi bir tehdit altında olduğunu söyledi. Daha etkili yasal düzenlemelerin ve toplumsal bilincin artırılması gerektiğini vurgulayan Ataç şu açıklamayı yaptı:
"2012-2022 yılları arasında 410 bin hektarı aşan orman alanları; madencilik, enerji ve diğer kullanımlar için verilen izinlerle kaybedildi. Özellikle 19.04.2018 tarihinde yayımlanan 7139 Sayılı Kanun’un 17. maddesi ve bu kanuna eklenen Ek-16 madde, ekosistemin ciddi şekilde zarar görmesine yol açtı”
'EN KOLAY YAPTIĞIMIZ ŞEY ORMANLARI BİRİLERİNE TAHSİS ETMEK'
KTÜ Orman Fakültesi’nden Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu ise şunları aktardı: “Anayasa hükümlerince ormanların korunması şart. Örneğin, Artvin Şavşat’ta zaten kocaman şehir ormana doldu. En kolay yaptığımız şey, ormanlardan birilerine yer tahsis etmek. Resmi Gazete kararında başka yere orman yapılacağından söz ediliyor ancak bunun hakkında bir bilgiye de yer verilmemiş. Tek bir ağaca bile ihtiyaç duyulurken parça parça ormanları katlediyoruz.”
