Fenerbahçe Marşı'nda adı geçen kulübün sembol oyuncularından Lefter Küçükandonyadis, sarı-lacivertli formayla İstanbul Futbol Ligleri'nde 3 kez şampiyon olma sevinci yaşarken, Milli Küme'de 1 kez ve Süper Lig'de 3 kez şampiyonluk kupasını kaldırma başarısı gösterdi. İşte, Lefter Küçükandonyadis biyografisi...
Fenerbahçe tarihine damgasını vuran efsane futbolcu Lefter Küçükandonyadis'i onurlandırmak adına, 3 Mayıs 2009 tarihinde sarı-lacivertli taraftarlar tarafından Kadıköy Kuşdili Parkı'na heykeli dikildi. Duygulu anların yaşandığı açılışta bir konuşma yapan eski başkan Faruk Ilgaz, ''Fenerbahçe'de efsaneleşen birçok futbolcu var. Neden Lefter'in heykeli dikildi? Çünkü efsane isimlerin her biri futbol profesörü, ancak bir tane ordinaryüs var, o da Lefter'dir'' şeklinde konuştu. O dönem Fenerbahçe'de yöneticilik yapan Ali Koç ise, "Lefter çok sevilen bir futbolcuydu. Kişiliğiyle de öne çıkmış bir insandı. Bizler o günleri göremedik. Üç büyük kulüp taraftarı tarafından da sevilen bir kişiliği vardı. Onu burada ölümsüzleştirdiğimiz için çok mutluyuz" dedi.
LEFTER KÜÇÜKANDONYADİS'İN HAYAT HİKAYESİ
22 Aralık 1925 tarihinde İstanbul Büyükada'daki Hamam sokağında dünyaya geldi. Lefter Küçükandonyadis aslen Rumdur. Balıkçılık yapan babasının adı Hristo, annesinin adı Argiro idi. Lefter Küçükandonyadis'in gerçek adı 'Elefterios', Rumca 'özgürlük' anlamına geliyordu. Panani adında bir abisi vardı. Lefter Küçükandonyadis'in ailesi 20. yüzyıl başında Arnavutluk'tan İstanbul'a göçen Rum kökenli bir aileydi.
Lefter Küçükandonyadis futbola Büyükada'da başladı, Taksim Spor Kulübü'nde yetişti. Taksim Kulübü yöneticileri kendisine lisans çıkartabilmek için 1941 yılında mahkeme kararıyla yaşını büyüttü. 2 yıl Taksim takımında oynadı.
1943 yılında askere gitti. 4 yıl süren askerlik görevinden sonra 1947 yılında İstanbul'a döndü ve Fenerbahçe Spor Kulübü'ne transfer oldu. Performansıyla dikkat çeken Lefter Küçükandonyadis, 3 Ekim 1951 tarihinde 17 bin 500 liralık transfer ücretiyle İtalya'nın Fiorentina takımına transfer oldu. 1 yıl da Fransa'nın OGC Nice takımında oynayan ünlü futbolcu, 1953-1954 sezonundan itibaren yeniden Fenerbahçe forması giydi.
Lefter Küçükandonyadis, kızları Aliki ve Ruhla'yı okuldan almış eve dönüyor / İstanbul Büyükada - 1959
Aynı sezon İstanbul Ligi'nde gol kralı olan Lefter Küçükandonyadis, 1964 yılına kadar toplamda 17 yıl giydiği Fenerbahçe forması altında 400'ün üzerinde gol kaydederek erişilmesi güç bir rekora imza attı. Bu süre zarfında, Türk futbolunun efsaneleşen isimlerinden biri olarak tanındı. Golcülüğünden ötürü "Ver Lefter'e, yaz deftere!" sloganı onun için yaygın olarak kullanıldı. Futboldaki ustalığından, çalımlarından ve gollerinden ötürü 'Ordinaryüs' sıfatıyla anıldı.
Futbol yaşamında toplam 50 kez Türkiye milli takımı formasını giydi (46 kez A, 1 kez B, 3 kez 21 yaş altı). 1954 FIFA Dünya Kupası'nda A milli takımla sahaya çıkan Lefter Küçükandonyadis, turnuvada 2 gol attı. Türk futbolunda '50. Milli Maç' altın madalyasını alan ilk futbolcu oldu. Milli takım formasıyla attığı 21 golle en çok gol atan milli futbolcu unvanını 33 yıl boyunca elinde tuttu, 9 kez de milli takım kaptanlığını yaptı.
Lefter Küçükandonyadis ve Alex de Souza / 2012
Lefter Küçükandonyadis, 1964 yılında futbolu bıraktıktan sonra Yunanistan'da Egaleo, Güney Afrika'da SuperSport United, Türkiye'de Samsunspor, Orduspor, Mersin İdman Yurdu, Sivasspor gibi çeşitli takımlarında teknik direktörlük yaptı.
1966-1967 sezonunda 1. Lig'de mücadele eden Mersin İdman Yurdu takımını çalıştırdı. Mersin İdman Yurdu o sezon ilk kez Süper Lig'e yükseldi. O sezon 17 takımlı ligde oynadığı 32 maçta 63 gol atma başarısı gösterdiler.
1970-1971 sezonunda Naci Özkaya'nın görevinden ayrılması sonrasında Sivasspor teknik direktörlüğüne Lefter Küçükandonyadis getirildi. Sezon sonunda takımdan ayrıldı. 1971-1972 sezonunda Galata futbol takımının teknik direktörlüğünü yaptı.
Antrenörlük kariyerinden sonra bir süre gazetelerde ve dergilerde spor yazarlığı yaptı.
Taraftar grubu Cefakar Kanaryalar'ın (Grup CK) girişimiyle 3 Mayıs 2009 tarihinde, Kadıköy'deki Yoğurtçu Parkı'nın hemen karşısındaki Kuşdili Parkı'na Lefter Küçükandonyadis'in heykeli dikildi. Heykelin açılışına, Küçükandonyadis ve ailesinin yanı sıra Fenerbahçe Spor Kulübü eski başkanları Faruk Ilgaz, Güven Sazak, yüksek divan kurulu başkanı Yüksel Günay, Fenerbahçe Kulübü Asbaşkanı Ali Koç, yöneticiler Ömer Temelli, Ünal Uzun ve Turhan Şahin, kulüp üyeleri, taraftar grubu temsilcileri ve taraftarlar katıldı.
Lefter Küçükandonyadis'in Şükrü Saracoğlu Stadyumu'ndaki cenaze töreni / 2012
LEFTER KÜÇÜKANDONYADİS'İN ÖLÜMÜ
13 Ocak 2012 tarihinde tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi'nde 86 yaşında ağır zatürreye bağlı olarak kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. Kadıköy Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda binlerce kişi ve üst düzey yetkilinin katıldığı bir törenle ebediyete uğurlandı. Lefter Küçükandonyadis cenazesi, Büyükada'daki aile kabristanına defnedildi. Stavrini Küçükandonyadis (ö.2020) ile evli olan Lefter Küçükandonyadis'in 3 çocuğu vardı.
VARLIK VERGİSİ VE 6-7 EYLÜL OLAYLARI
Gayrimüslimlerin maddi varlıklarına el koymak için hazırlanan Varlık Vergisi yasası yürürlüğe girdiğinde Lefter Küçükandonyadis 17 yaşındaydı. Vergiyi ödeyemeyenler toplama kamplarına gönderildi. Lefter Küçükandonyadis'in babası yoksul olduğu için sürgüne gitmekten kurtuldu, fakat bütün akrabaları Türkiye'yi terk etmek zorunda kaldı.
6-7 Eylül Olayları'nda Büyükada'daki evini basan eylemciler, "Vurun şu gavura" diye bağırdı, Lefter sabaha dek elde silah kapıda bekledi. Lefter Küçükandonyadis'in evinin basıldığını duyan Fenerbahçeliler, Kartal'dan motorlara binip Büyükada'ya geldi, ünlü futbolcunun evinin önüne barikat kurdular. "Sana bunu kim yaptıysa söyle, haddini bildirelim" diyerek saldırganların isimlerini öğrenmek istediler. Lefter saldıranların hepsini tanıdığı halde kimseyi ihbar etmedi, şikayetçi de olmadı.
LEFTER KÜÇÜKANDONYADİS'İN FUTBOLCULUK KARİYERİ
1938-1943 - Taksim
1947-1951 - Fenerbahçe
1951-1952 - Fiorentina
1952-1953 - Nice
1953-1964 - Fenerbahçe
1964 - AEK
1967-1968 - Boluspor
LEFTER KÜÇÜKANDONYADİS'İN TEKNİK DİREKTÖRLÜK KARİYERİ
1965 - Egaleo
1965-1966 - SuperSport United
1966-1967 - Feriköy
1967 - Mersin İdman Yurdu
1967-1968 - Boluspor
1970 - Samsunspor
1970-1971 - Sivasspor
1971 - Galata
1972 - Samsunspor
1972-1973 - Orduspor