Dünyaca ünlü keman virtüözü Ayla Erduran, hayatını kaybetti. 1970'te Hollanda'da Beethoven Ödülü’nü kazanan Erduran, 1971’de Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanını almıştı.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı ve dünyanın sayılı keman virtüözlerinden Ayla Erduran, 90 yaşında hayata veda etti. Devlet Piyano Sanatçısı Gülsin Onay ve ünlü besteci-piyanist Fazıl Say, sosyal medya hesaplarından yaptıkları duygusal paylaşımlarla Erduran'a veda ettiler.
SANAT CAMİASINDAN DUYGUSAL VEDA
Gülsin Onay, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Ne büyük bir kayıp... Ayla Erduran’ı kaybettik. Büyük kemancımız, eşsiz müzisyenimiz artık aramızda değil. Onun sanatıyla, müziğiyle dokunduğu gönüller her zaman hatırlayacak. Müziğiyle yaşattığı duygular, bıraktığı izler silinmeyecek" ifadelerini kullandı.
Fazıl Say ise Instagram hesabından paylaştığı mesajda, "Çok değerli Ayla Erduran’ın bugün vefat ettiğini derin bir üzüntüyle öğrendim. Ayla Erduran, olağanüstü bir keman sanatçısıydı, gerçek bir müzisyendi. Yıllarca, onun konserleri ile büyüdük, onun gibi hür ve özgür ruhlu bir sanatçıyı tanıyarak çok şey öğrendik. Ayla, kalbiyle çalardı. Her notaya ruhunu katardı. Acısıyla tatlısıyla, uzun bir 90 yıllık ömründe hayatın getirdikleri ve götürdükleri, tüm doğası ile onun yaptığı müziğe tamamen yansırdı. Duyarlı bir sanatçıydı. Cesurdu. Bir yandan -gerçek sanatçılığa özgü- 'yaralı bir ruh' idi. Ayla hanım yakın aile dostumuzdu, Ahmet Say’ın da benim de... Hepimizin başı sağ olsun. Müzik dünyası önemli bir değerini yitirdi. Işıklarda uyusun sevgili Ayla Erduran" dedi.
AYLA ERDURAN'IN HAYATI VE KARİYERİ
22 Ağustos 1934 tarihinde İstanbul'da dünyaya gelen Ayla Erduran, Türkiye'nin ilk "harika çocuklarından" biri olarak tanındı. Babası, üroloji alanında öncü doktorlardan Behçet Sabit Erduran, annesi ise Kadriye Erduran'dı. Henüz dört yaşındayken keman eğitimine başlayan Erduran, ünlü keman pedagogu Karl Berger'in öğrencisi oldu.
On yaşında, piyanist Ferdi Ştatzer eşliğinde Saray Sineması'nda verdiği ilk resitalle müzik dünyasına adım atan Erduran, 1946-1951 yılları arasında Paris Konservatuvarı'nda eğitim gördü ve keman bölümünden birincilikle mezun oldu. Bu dönemde Gabriel Bouillon ile çalışma fırsatı buldu.
1951-1955 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde 20. yüzyılın en önemli keman hocalarından Ermeni asıllı İvan Galamian ve ünlü keman virtüözü Zino Francescatti ile özel dersler aldı. ABD'deki ilk konserini Newark'ta Thomas Schermann yönetimindeki orkestrayla gerçekleştirdi.
Erduran, Avrupa'daki profesyonel kariyerine Polonya'da başladı. Varşova Filarmoni Orkestrası eşliğinde çaldığı Aleksandr Glazunov'un keman konçertosu ile büyük beğeni topladı. 1957-1958 yıllarında Moskova Konservatuvarı'nda efsanevi keman virtüözü David Oistrakh ile çalıştı. 1957 yılında düzenlenen Wieniawski Keman Yarışması'nda yüz yirmi kemancı arasından ilk altıya girerek uluslararası alanda başarısını tescilledi.
ULUSLARARASI BAŞARILAR VE UNUTULMAZ PERFORMANSLAR
Kariyeri boyunca Avrupa'nın birçok kentinde, Güney Amerika, ABD, Kanada, Orta Doğu, Hindistan, Afrika, Rusya ve Azerbaycan'da sayısız konser veren Ayla Erduran, 1963 yılında Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile Orta Doğu turnesine çıktı. Bu turne kapsamında Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde konserler vererek klasik müziği geniş kitlelere ulaştırdı.
1970 yılında Hollanda'da düzenlenen bir yarışmada Beethoven Ödülü'nü kazanan Erduran, 1971 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından Devlet Sanatçısı unvanına layık görüldü. 1985 yılında Londra Filarmoni Orkestrası ile şef Gürer Aykal yönetiminde Johannes Brahms'ın keman konçertosunu plağa kaydederek önemli bir esere imza attı. Ayrıca, besteci Jean Sibelius'un 100. doğum yılında Ansermet yönetimindeki Suisse Romande Orkestrası ile Sibelius'un keman konçertosunu seslendirdi.
EĞİTİMCİ KİMLİĞİ VE GENÇ YETENEKLERE KATKISI
Ayla Erduran, 1973'ten 1990'lara kadar İsviçre'de Conservatoire Populaire ve Lozan Konservatuvarı'nda ustalık sınıfları vererek genç yeteneklerin yetişmesine önemli katkılarda bulundu. Eğitimci kimliğiyle de ön plana çıkan sanatçı, deneyim ve bilgisini yeni nesillere aktarmaktan büyük mutluluk duydu.
Yaşam öyküsü, 2002 yılında müzikolog ve yazar Evin İlyasoğlu tarafından "Ayla'yı Dinler misiniz?" adıyla biyografik roman olarak kaleme alındı. Bu eser, Erduran'ın müzik serüvenini ve hayatındaki dönüm noktalarını detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
ULUSLARARASI ONURLAR VE ÖDÜLLER
2012 yılında Paris merkezli "Société d'Encouragement au Progrès" (İlerlemeye Teşvik Topluluğu) tarafından "meslekleriyle iz bırakan ve fark yaratan" kişilere verilen ve Fransız Senatosu ile birlikte sunulan "Médaille d'Honneur – Médaille de Vermeil" (Şeref Madalyası – Gümüş Madalya) ile onurlandırıldı.
