Konut İstanbul’da yavaşlıyor Anadolu’da canlanıyor

HAMİDE HANGÜL

FETÖ’nün hain darbe girişimine karşın geçen yıl yüzde 4,04 artan konut satışları, kredi faiz oranlarının yüzde 1’in altına çekilmesi ve uzayan vadelerin de etkisiyle son üç ayda yüzde 15,01 arttı. Gayrimenkul şampiyonluğunu elinde bulunduran ve Türkiye genelinde geçen yıl 1 milyon 341 bin konuttan 232 bin 428’inin satıldığı İstanbul’da satışlar son üç ayda yüzde 5,52 artarken, yıllık bazda yüzde 3,06 azaldı. Bu şehirde satışlar, yüzde 5,52 ile ülke ortalaması olan yüzde 5.01’e yakın bir performans göstermesine karşın, Ankara ve Anadolu şehirlerinde adete satış patlaması yaşandı.

Başkent’te son bir yılda yüzde 1,34 düşüş yaşanmasına karşın, 2016’nın Ekim, Kasım ve Aralık aylarını kapsayan üç aylık dönemde satışlar, 2015’in aynı dönemine göre yüzde 18,02 çıktı. Ankara’nın yanı sıra, yine üç ayda satışlar Aydın’da yüzde 25,85, Samsun’da yüzde 25,18, Denizli’de yüzde 25,53, Çanakkale’de yüzde 26,71, Kahramanmaraş’ta yüzde 23,22, Erzurum’da yüzde 24,90 ve Hatay’da yüzde 28,23 artış kaydedildi. Gayrimenkul satışının yüzde 100’lere ulaştığı bölgelerde Doğu ve Güneydoğu Anadolu şehirleri dikkat çekti. Terörden temizlenen ve bina hasarlarından dolayı 35 bin yeni konutun inşa edildiği bölge illerinden Bingöl’de 3 ayda satışlar yüzde 106 artış gösterdi. Bu şehirde, 2015 yılının tamamında bin 315 adet olan satışlar, 2016 yılı sonunda 2 bin 733’e çıktı. Yine 2015’in Ekim, Kasım ve Aralık aylarını kapsayan döneminde 568 adet olan alımlar, 2016’nın aynı aylarında bin 172’ye yükseldi.

Ardahan’da da talepte yüzde 200’ü aşan artış kaydedildi. Şehirde, 2015’in üç ayında 50 adet olan satış, geçen yılın aynı döneminde 185 adete yükseldi. Bitlis’te yüzde 50’ye varan artış hızıyla dikkat çekti. Bu ilde, 343 adet olan talep yüzde 49,56 artışla 513’e ulaştı. Yıllık satış ise bin 137’den bin 346’ya yükseldi. Yine 2015 ve 2016’nın son üç aylık dönemleri incelendiğinde, Tunceli’de satışlar yüzde 27 artışla 313’ten 398’e, Muş’ta 322’den 433’e, Iğdır’da 339’dan 433’e, Hakkari’de 29’dan 35’e yükseldi. Diyarbakır’da konut talebi yüzde 16,97 artışla 4 bin 733’ten 5 bin 536’ya ulaştı.

Türkiye’nin deniz üzerine yapılacak ikinci havalimanı olacak Rize-Artvin bölgesinde de satışların yükselişe geçtiği görüldü. Rize’da yıllık satışlar yüzde 10’u aşarken, son üç ayda yüzde 50’ye yaklaştığı görüldü. Kent’te, 2015’in son üç ayında 827 adet olan satışlar, 2016’nın aynı döneminde yüzde 49 artışla bin 229’e çıktı. Artvin’de ise talep yüzde 26’yı aşarken, 493’ten 624’e çıktı. Trabzon’da satış adetleri 3 bin 703’ten 4 bin 157’ye yükseldi. Söz konusu ihale için 11 firmadan teklif gelen havalimanının, Rize’ye 34 kilometre, Trabzon merkeze yaklaşık 105 kilometre ve Artvin sınırına 75 kilometre uzaklıktaki Yeşilköy ve Pazar sahili mevkisine inşa edilmesi planlanıyor.

FİYATLARDA DÜŞÜŞ EĞİLİMİ

Konut satışları özellikle Anadolu şehirlerinde artış gösterirken, fiyatların da düşüş eğiliminde olduğu ortaya çıktı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri 2017 raporuna göre, konut fiyatları geçen yılın ocak ayında, 2017 Ocak’a göre yavaşladı. Ocak 2016’da yıllık yüzde 7,33 olan konut fiyatları, Ocak 2017’de yüzde 6,16’ya düştü. Konut fiyatlarında aylık olarak bakıldığında ise nispeten yükseliş görüldü ve yüzde 1,71’den yüzde 1,82’ye çıktı. Konut fiyatlarının ağırlığı ise yüzde 14,85 oldu. Böylelikle, gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırmadan sonra konutta fiyat ağırlığı yüzde 14,85 ile üçüncü sırada geldi.

ASYA YAKASI’NIN YILDIZI PARLADI

REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi’ne göre 2016 Aralık’ta fiyat artışı yüzde 2,94 olurken, bir önceki aya göre yüzde 0,47 oldu. İstanbul Asya yakasında yer alan markalı konut projelerinde, Aralık 2011’de yüzde 0,62 oranında; İstanbul Avrupa yakasında yer alan markalı konut projelerinde ise yüzde 0.29 oranında fiyat artışı oldu. Markalı projelerden konut satın alan müşterilerin peşinat, senet ve banka kredisi kullanım oranları incelendiğinde, senet kullanım oranının Aralık ayında son 6 ayın ortalamasına yaklaştığı görüldü. Aralık ayında peşinat kullanım oranı %44, banka kredisi kullanım oranı %22 ve senet kullanım oranı %34 olarak gerçekleşti. 

YABANCIYA SATIŞTA DÜŞÜŞ

Aralık ayında satışı gerçekleştirilen konutların yüzde 32’si bitmiş konut stoklarından oluşurken , yüzde 68’i ise bitmemiş konut stoklarından oluştu. Bir önceki aya göre, 1+1 konut tipinde yüzde 0.87, 2+1 konut tipinde yüzde 0.52 ve 3+1’de yüzde 0.46 oranında arttı. 4+1 konut tipinde ise yüzde 0.53 azaldı. Markalı konut projeleri kapsamında, yabancı yatırımcılara yapılan satış oranının Aralık ayında yüzde 8’e kadar gerilediği görüldü. Yabancılara satış oranı son 6 aylık ortalama yüzde 16 olarak gerçekleşmişti. Yabancı yatırımcıların konut tipi tercihinin ise yüzde 55 oranında 2+1 özellikteki konutlar olduğu gözlemlendi.

TALEP PATLAMASI

İstanbul’da 2016’nın son çeyreğinde satışlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre 65 bin 145’ten 68 bin 740’a çıktı.

Bitlis’te yüzde 49,56 artışla 343 adetten 513’e yükseldi, yıllık artış yüzde 18,38 oldu

Ardahan’da son üç ayda satışlar yüzde 270 artışla 50 adetten 185’e çıktı.

Muş’ta %34,47 artışla 322 adetten 433’e yükseldi. İl’de yıllık artış oranı %33,79 oldu.

Tunceli’de konut satışları üç ayda %27,16 yükselişle 313’ten 398’e çıktı.

Adıyaman’da konut satışları aynı dönemde  bin 479’dan 2 bin 98’e yükseldi.

Burdur’da %27,94 artışla karşılık satışlar 869 adetten bin 225’i buldu. 

Uşak’ta söz konusu üç ayda gayrimenkule talep yüzde 61 artışla bin 218’den bin 962’ye ulaştı.

İZMİR’DE KIPIRDADI

Konut satışlarında 3’üncü büyük il olan İzmir’de ise konut satışı üç aylık dönemde yüzde 18,71 artarken, yıllıkta yüzde 4,52 artışla Türkiye ortalamasına yaklaşması dikkat çekti. Turizmin merkezi olan Antalya’da ise konut satışlarının toparlanamadığı rakamlara yansıdı. Buna göre, konut satışında dördüncü büyük ilk olan Antalya’da yıllık konut satışı yüzde 5,88 azalırken, üç ayda kampanyaların etkisi ile satışlarda yüzde 2,58 kıpırdama yaşandı.