Facebook'un rekabeti engelleyen devasa büyümesine karşı, sosyal medya devinin parçalanarak küçültülmesine yönelik talepler artıyor.
KARAR/ALMANYA
Facebook kuruculularından Chris Hughes, New York Times’da yayımlanan makalesinde Facebook’un parçalanmasını talep etti. İnternet devlerinin küçültülmesi ya da parçalanmasını talep edeler arasında ABD Senatörü Elizabeth Warren ve AB Rekabet Komisyonu Başkanı Margrethe Vestager de bulunuyor. Facebook’un 2,3 milyar aktif kullanıcısı bulunuyor. Kendisine ait WhatsApp’ın ise 1,6 milyar kullanıcısı var. Instagram ise 1 milyar kullanıcıya sahip. 500 milyar dolarlık borsa değerine sahip olan Facebook, Goolge’den sonra internetteki ikinci büyük reklam satıcısı.
WHATSAPP VE INSTAGRAM AYRILSIN
Uzmanlar bilginin, iletişimin, reklamın ve kanaat önderliğinin bir firma tarafından belirlenebilir olmasının rekabeti engellediğini, kontrol ve sansüre sebebiyet verdiğini söylüyor. Bu fikri savunlar arasında Huges’in yanında Amerikan Hukuk Profesörü Tim Wu da bulunuyor. Çözüm önerisi olarak da Facebook’un sunduğu hizmetlerin birbirinden ayrılması tavsiye ediliyor. Özellikle Instagram ve WhatsApp’ın tekrar kendi başını birer şirket haline gelmesi. Facebook’un bu şirketleri, gerekirse aldığı fiyattan daha ucuza satarak elden çıkarması talep ediliyor. Ayrıca Facebook’un uzun yıllar benzeri firmaları satın almasının yasaklanması da talepler arasında.
ÖRNEKLERİ VAR
Bu tedbirlerin uzun vadede Facebook baskısı olmadan yeni hizmet ve sunucuların piyasaya çıkmasına katkı sağlayacağını söyleyen Tim Wu, ABD’de 1980’li yıllarda telefon pazarını elinde tutan AT ano T firmasının dağıtılmasının yeni rekabet imkanları doğurduğunu hatırlatıyor. Bu operasyonla ABD’de telefon görüşmelerinin daha ucuz hale geldiğini söyleyen Wu aynı canlılık ve çeşitliliğin Facebook’un parçalanması ile internet dünyasında oluşacağını söylüyor.
AMİP GİBİ GELİŞİYOR
Facebook’un sahip olduğu gücü eleştirenler arasında İan Bogost isimli yazar da bulunuyor. Bogost Facebook’un amip benzer bir yapı olduğun söylüyor. Facebook haberler, oyunlar, videolar, fotoğraflar, sanal gerçeklikler ve reklam ilanlarını bir araya getiriyor. Eldeettiği bazı verilerlerle bu unsurları algoritmik bir sindirime tabi tutarak, sonunda bireysel, pazarlanabilir bir kullanıcı profili oluşturuyor.
HUKUKİ OLARAK ÇOK ZOR
Ancak Facebook’un parçalanması ile sorunun çözülemeyeceğini düşünenlerde var. Bu parçalanmasının sonunda, yeni suncular beklenirken, sosyal ağ olarak Facebook, fotoğraf platformu olarak İnstagram, rekabetten başarılı çıkarak yine pazarın öncüsü haline gelebilirler. Facebook’un parçalanması ayrıca hukuki olarak çok zorlu ve uzun bir süreç. Bu zamana kadar zaten bu yönde hiç bir hukuki girişim yok. AT and T’nin parçalanması ancak 8 yıllık bir hukuk sürecinden sonra mümkün olmuştu.
