Arap dünyasının televizyon imparatorlarından MBC, bünyesindeki kanallarda göstere geldiği Türk dizilerini yayından kaldırdı. Türk dizilerinin eski bölümlerinin videolarını internet sitelerinden kaldırmayı da ihmal etmedi. Tam da Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman’ın Kahire’deki bir toplantıda “hilafeti geri getirmek isteyen” Türkiye’yi İran ve Katar’la beraber “şeytan üçgeni”nin parçası olmakla suçladığı ileri sürülürken…

MBC’nin merkezi, Türkiye düşmanlığının merkezleri arasında yer alan Dubai’de. Kuruluşun sermayesi ise, ‘de facto kral’ Muhammed Bin Selman’ın liderliğinde Türkiye düşmanlığının merkezleri arasına katılmaya namzet olduğu anlaşılan Riyad’da. Belli ki, Türkiye’nin Arap âlemindeki nüfuz alanını daraltmaya yönelik bir hamle ile karşı karşıyayız.

***

Akit’te Ali Osman Aydın, konu hakkındaki bir yazısında şöyle demiş: “…Müslüman ülkelerde, Türkiye’de üretilen dizilerin ne tür sosyal sorunlara yol açtığını bizzat görenler için bu karar hiç de sürpriz değil. Eğer Türk dizileri bu çekincelerle, yani yerel kültürü muhafaza endişesiyle yasaklanmışsa, karara saygı duyulması gerekir diye düşünüyorum. Kimse kusura bakmasın… Çünkü her devletin kendi geleneksel değerlerini koruma ve yaşatma ödevi vardır, buna biz de dahiliz… Özellikle Müslüman ülkelerde Türk dizilerinin yerel değerleri yozlaştırdığı, aile kurumunu zayıflattığı, Batı tipi hedonist bir yaşamı Müslümanlık kamuflajıyla sunduğu gibi meseleler sıkça tartışılıyor. Çünkü birkaç istisna hariç Türk dizileri geleneksel değerlerimizin müspet yönlerine dair hemen hiçbir şey barındırmıyor. Daha da kötüsü geleneksel değerleri bir çatışma alanı olarak tasvir eden diziler izleyicilerine şiddet, entrika, debdebe, sınırsız gayri meşru ilişki ve cinsellik gibi seküler değerler aşılıyor. Yoğun tüketim kültürü vurgusu, laik düşünce kalıpları ve nihilist popüler kültür de işin cabası…” (Türk-Arap İlişkilerinde Dizi Krizi, Ali Osman Aydın / Akit, 7 Mart 2018)

Aydın’ın eleştirileri Türk dizilerinin çoğu için geçerli ama “Türk dizileri bu çekincelerle, yani yerel kültürü muhafaza endişesiyle yasaklanmışsa, karara saygı duyulması gerekir” cümlesi fazla iyimser. Çünkü, bilenler bilir, MBC de yerel kültür şampiyonu olmaktan çok uzak. Yine de MBC’nin ‘Bu yozluk bize fazla geliyor’ dediğini var sayalım; Türk dizilerine külliyen cephe almasını bununla izah etmenin imkânı var mı? “Fatmagül’ün Suçu Ne?” gibi diziler tamam da, Diriliş Ertuğrul’un suçu ne? “Gümüş”ten başlayarak 10 senedir Türk dizileri yayımlayan MBC’nin aklı başına yeni mi geldi sorusu da yerinde olacaktır.

İsmail Yaşa’nın Diriliş Postası’ndaki değerlendirmelerine itibar etmek bana daha uygun geliyor:

“Kim ne derse desin ve hangi gerekçeyi ileri sürerse sürsün, hiçbir şey bu kararın tamamen siyasi bir karar olduğu gerçeğini değiştirmez. Yani karar, medya grubu yönetiminin kendi kararı değil. Daha yukarıdan gelen bir emirle alınmış bir karar. Hatta açıklamaların satır aralarından Türk dizilerini boykot kararının tek bir medya grubuna ait olmadığını, birkaç ülkenin birlikte aldığı ortak bir karar olduğunu anlıyoruz. MBC Group Sözcüsü Mazen Hayek’in Birleşik Arap Emirlikleri’nde İngilizce yayınlanan The National gazetesine yaptığı açıklamada, ‘MBC de dahil olmak üzere birçok Arap ülkesinde Türk dizilerinin yayından kaldırılmasına yönelik bazı medya gruplarını ilgilendiren bir karar alındı’ demesi de bunu gösteriyor. Yani Türk dizilerini boykotun en azından Suudi Arabistan ve BAE’nin kararı olduğunu söyleyebiliriz. Hatta bu ikiliye Bahreyn’i de ekleyebiliriz…”

“Türk dizilerinin boykot edilmelerinin asıl sebebi dizilerin Türkiye’yi sevdirdiği ve bunun bir tür ‘kültür istilası’ olduğu inancı. Diriliş Ertuğrul ve benzeri dizilerin Arap sokağında da büyük bir beğeniyle izlendiğini biliyoruz. Osmanlı fobisi olanların bu durumdan rahatsız olmaları gayet normal...”

“MBC kanallarından Türk dizilerini yayınlamamasını isteyenler, o dizileri seyredenlerin ilk fırsatta tatil için Türkiye’ye koştuklarına inanıyor. Kararın Türkiye’nin yumuşak gücünün etkisini kırmaya yönelik bir hamle olduğu açık...”

“Türk dizilerini boykot adımıyla Türkiye’ye karşı yürütülen soğuk savaşa yeni bir boyut eklendi...” (Türk Dizileri Neden Kaldırıldı, İsmail Yaşa / Diriliş Postası, 7 Mart 2018)

MBC Sözcüsü Mazen Hayek’in Associated Press’e bu konu hakkında verdiği demeci tabii ki İsmail Yaşa’nın yukarıdaki değerlendirmelerinin ışığında okuyoruz. Amerikan haber ajansına göre Mazek, Türk dizilerini yayından kaldırma kararının MBC yönetiminden mi yoksa kuruluş haricinden mi geldiği sorusuna cevap vermeye yanaşmayıp, “I can’t confirm who took the decision” demiş. Türkçesi: “Kararı kimin aldığını söyleyemem”. Daha serbest ama daha doğru bir tercümeyle: “Kararı kimin aldığına dair bu iki tahmininizden birini doğrulamaya yetkim yok.”

***

MBC’nin başında bulunan kraliyet ailesi mensubu Velid İbrahim’in, Suudi Arabistan’daki “yolsuzlukla mücadele” furyasında tutuklanan kodamanlar arasında bulunduğunu ve geçenlerde serbest bırakıldığını belirtmekte yarar var. Malum; güçlü bir iddiaya göre Muhammed Bin Selman’ın şartlarını kabul edenler serbest bırakılıyor. Türk dizilerini yayından kaldırmak, bu şartlardan biri olsa gerek.