Liselerde Osmanlıca çok geç!

Osmanlıca derslerinin okullarda lüzumuna dair gündemde pek bir talep yok. Neden yok? Çünkü liselere Osmanlı Türkçesi dedikleri ders seçmeli olarak kondu, oldu bitti.

Ben Osmanlı Türkçesi dersinin liselerde seçmeli olarak verilmesine taraftar değilim. Esasen bu konuda birçok hususa taraftar değilim. Lise çok geç bir kere. En az ilkokulda bu ders verilmeli. Seçmeli değil zorunlu. Ama verilen ders Osmanlı Türkçesi dersi olmamalı. Çocuklara, liseler dahil şu anki usul ile Osmanlı imlası öğretilmemeli. O imla ile karşılaşan genç hem de harekesiz bir Osmanlıca ile bu işten bir hayli soğuyacaktır.

O yüzden bu dersler mutlaka harekeli olarak işlenmelidir. En azından iki üç yıl. En geç ilkokul birinci sınıftan itibaren 2-3 yıl çocuklar Kur’an harfleri ile, harekeli, Türkçe metinler okumalı. Okudukları metinler 100-200 yıl öncesinin metinleri değil, günümüzde yazılmış öyküler, şiirler, yazılar olmalı. Mesela Cahit Zarifoğlu’nun Katırarslan’ını, Küçük Şehzade’sini, Ahmet Mercan’ın Zürafil’ini, Ahmet Efe’nin Küçük Deli’sini veya Hançer’ini, Mevlana İdris’in Hayal Dükkanı’nı, Bestami Yazgan’ın Gülü İncitme Gönül şiirini Osmanlı imlasına göre değil, okunduğu gibi, duyulduğu gibi yazılan bir imla ile ama mutlaka harekeli olarak görebilmeli.

En geç ilkokul birinci sınıf diyorum zira çocuklar birçok anaokulunda zaten Arap harfleri ile Kur’an okumayı öğreniyor. Dikkatinizi çektiyse ilkokullarda Kur’an harfleri ile harekeli Türkçe dersleri olmalı diyorken anaokullarındaki Kur’an derslerine Arapça harfleri ile Kur’an dersi diyorum. Neden böyle diyorum acaba? Zira ne kadar hürmet ediyor olursa olsun Arap harfleri ile Kur’an okumayı öğretirken kullandığımız harfler esasında çocuk için Arap harfleridir. Yabancı bir dilin harfleridir. Ama anaokullarında eğer önerdiğimiz yöntem uygulanabilirse yani Kur’an harfleri ile Türkçe okuyup yazma harekeli olarak verilmeye çalışılabilirse hissetmenizi, fark etmenizi dilediğim nokta kendisini gösterebilecektir. Kur’an harfleri ile Türkçe masallar okuyabilen bir çocuk Kur’an okumaya geçişte de zorlanmayacaktır. Ama Arap harfleri ile Kur’an okumaya başlayan çocuklarımızın çoğunluğu Kur’an okumayı söktükten sonra, okulların açılması ile Kur’an okuma ile münasebetini adeta yok edercesine azaltmaktadır.

Çocuk Kuran okumayı öğrendiği harfleri Kur’an dışında bir yerde okumamakta, okuduğunu da doğal olarak anlayamamaktadır. Zira Arapça bir metin okuyor. Öğrendiğini olumlu transfer edebilme imkanını bulamamaktadır yani.

Ben liselerde Osmanlı Türkçesi dersi uygulamasını hem liseli genç için çok geç kalmaya mahkum bir iş hem de okul idarecileri ve öğretmenlerin elbirliği ile seçmeli muamelesi görerek yok olmaya şimdiden mahkum edilmiş bir adım olarak görüyorum. Üstelik bu adımı yok etmeyi en çok da kültürel meselelere duyarlılığı zayıf olan dindar idarecilerin başardığını görüyoruz. Hepten idareciye yüklenmeyeyim, çocuğum Kur’an dersi, Osmanlı Türkçesi dersi alacağına Matematik, Fen dersi alsın demeye şartlandırılmış ufuksuz dindar görünümlü veli yığınlarını da hesaba katmak lazım.

Pek neden Osmanlı imlası ile değil de okunduğu, duyulduğu gibi yazılan harekeli bir Kur’an Türkçesi öneriyorum? Yıllardır Osmanlıca metinlerle meşgul olan klasik zihinlere göre bu önerimiz çok yanlıştır. Onlara göre Osmanlı harekesiz yazmıştır. Oysa ben de diyorum ki, o dediğiniz daha ziyade 18. 19. yüzyılda yazılan kitaplar için geçerli. 13. 14. yüzyıllarda yazılan kitapların ve halk kitaplarının ağırlıklı olarak harekeli olarak yazıldığını görürsünüz.

İsterseniz çocuğunuzla, torununuzla buyrun deneyiniz. Yazma Eserler Başkanlığının veya Büyüyenay yayınlarının herhangi bir 14. 15. yüzyıl Türkçe kitabını elinize alınız (mesela bu linkten Şadi Meddah’ın Kısmetnamesini buyrun http://www.ekitap.yek.gov.tr/Home/Show2?BOOK_NO=51 ) zorlanmadan okuyabileceksiniz. Tabii Kur’an okumayı çok ihmal eden biri değilseniz.

İlkokulda, hatta anaokulunda başlayan harekeli Kur’an Türkçesi derslerinden sonra orta kısımda Osmanlı metinlerine ve Osmanlı imlasına yavaş yavaş geçilebilir. Lisede ise artık şu an üniversitelerde zorunlu Osmanlıca dersi gören gençlerden çok daha Osmanlı eserleri ile barışık gençlerle karşılaşma imkanı bulmuş oluruz.

Az bir seviye midir bu?

Eğitimde her şeyi deneyenler bunu deneyebilir mi? Zor!!!

YORUMLAR (48)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
48 Yorum