Suriye’de son bir yıldır rejim ve İran hedeflerine saldırılarını artıran İsrail, ilk kez bir uçağını kaybetti. Suriye hava savunma sistemleri, Golan Tepeleri üzerinde bir F-16’yı düşürdü. Olayın ardından Tel Aviv’den “Gerilimi tırmandırmak istemiyoruz” açıklaması geldi.
Suriye’de yedi yıldır süren savaşta dikkatler Afrin ve İdlib’in üzerindeyken, güney cephesi de ısındı. Bu bölgede uzun süredir İsrail ve Suriye rejimi hedeflerine hava saldırıları düzenleyen İsrail’e ilk kez yanıt geldi. İsrail ordusu, Suriye’de bulunan ‘İran hedeflerine’ saldırı düzenlerken jetlerinin uçaksavar ateşiyle hedef alındığını ve bir F-16’nın düştüğünü açıkladı. Ordunun açıklamasında “Suriye’den kalkan İran yapımı bir insansız hava aracı, İsrail topraklarına girmek isterken ordu tarafından düşürüldü. Buna karşılık savaş uçaklarımız, Suriye’deki bazı İran hedeflerini vurdu. Saldırı sırasında uçaksavarlar İsrail jetlerini hedef aldı. Jetlerimizden biri düştü” ifadelerine yer verildi. Ordu ayrıca İran’a ait bir İHA’nın İsrail hava sahasına girmesi üzerine düşürüldüğünü iddia etti. İran Dışişleri bu iddiayı yalanladı. Uçaktan paraşütle atlayan iki pilottan birinin durumunun ağır olduğu kaydedildi. Suriye resmi haber ajansı SANA ise İsrail jetlerinin sabah erken saatlerde Suriye’deki bazı İran hedeflerine saldırı düzenlediğini açıkladı. Askeri kaynaklara dayandırılan haberde, İsrail’in ülkenin orta kesinlerinde yer alan bir askeri üsse saldırdığı ve hava savunma sisteminin birden fazla uçağı vurduğu iddia edildi. Ürdün topraklarına düşen ikinci bir İsrail uçağına ait olduğu iddia edilen görüntüler sosyal medyada yayınlandı.
Uçağının düşürülmesinden sonra yeni bir saldırı düzenleyen İsrail, Şam çevresi de dahil toplam 12 noktayı hedef aldı. İsrail ordusu, “İsrail jetleri, Suriye’de 12 hedefi vurdu. Bu hedefler arasında Esad rejimine ait üç hava savunma sistemi ile İran’a ait dört askeri üs de bulunuyor” açıklamasını yaptı. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun Suriye’ye saldırı düzenleyen İsrail savaş uçağının düşürülmesi ve ülkenin kuzey sınırındaki gelişmelerle ilgili olarak güvenlik istişareleri yürüttüğü belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Jonathan Conricus, olayın ardından ülkesinin gerilimi artırmak istemediğini söyledi. Conricus, “Bizlere saldıran herkese ağır bir bedel ödetmeye hazırız. Ancak, gerilimi tırmandırmak istemiyoruz” dedi.
Olaya ilişkin Rusya’dan İsrail’e tepki geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in Suriye’de gerçekleştirdiği saldırılar sonucu tırmanan gerginlik nedeniyle ciddi kaygı duyulduğunu belirterek, tüm taraflara itidal çağrısı yaptı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in saldırıları nedeniyle Suriye’deki Rus askerlerine yönelik oluşan tehditlerin kabul edilemez olduğu bildirildi. Bölgedeki tüm ülkelerin Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyması gerektiğine işaret edilen açıklamada, “Suriye’ye yapılan saldırılar nedeniyle ciddi kaygı duyuyoruz. Özellikle Suriye’deki gerginliği azaltma bölgeleri ve civar bölgelerde artan gerginlik endişe verici” ifadeleri kullanıldı.
SİRENLER ÇALDI SIĞINAKLAR AÇILDI
Suriye rejiminin hava savunma sistemlerinin harekete geçmesi, İsrail’de büyük paniğe neden oldu. Önce İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’nde ötmeye başlayan sirenler, daha sonra İsrail’in diğer bölgelerinde de duyuldu. Hayfa’da ve diğer kuzey kentlerinde yönetimler, sığınakların açılması talimatını verdi. Çok sayıda İsraillinin, bu sığınaklara gittiği belirtildi. Tel Aviv yönetimi, bir F-16’nın Suriye ordusu tarafından düşürülmesinin ardından, ülke genelinde hava sahasını 15 dakikalığına bütün uçuşlara kapattı. Başbakan Benjamin Netanyahu’ya, askeri konularda keyfi karar aldığı eleştirileri yöneltildi.
‘BU HAMLE TÜRKİYE’Yİ DE İLGİLENDİRİYOR’
Kendine ait hava savunma sistemleriyle İsrail F-16’sını düşüren Esad rejimi, hafta içinde Hama ve İdlib’e de hava savunma füzeleri yerleştirmişti. Moskova Devlet Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Kerim Has, konuya ilişkin Twitter hesabından değerlendirmede bulundu. Esad rejiminin, hava savunma sistemlerini Rusya’dan bağımsız olarak kullanmış olması durumunda bunun Türkiye’yi de ilgilendirdiğini ifade eden Has, “Ruslar İsrail F-16’sının Suriye’nin kendisinin kullandığı S-200’lerle düşürüldüğünü ifade ediyorlar. Her halükarda Ankara’nın dikkate alması gerekli bir tablo bu” yorumunu yaptı.
İRAN-İSRAİL GERİLİMİNİN ODAK NOKTASI
Suriye’nin güneyi, İran ve İsrail’in rekabet alanı olarak öne çıkıyor. Büyük ölçüde muhalif gruplar ve HTŞ’nin kontrolünde bulunan Dera ise çatışmasızlık anlaşması nedeniyle sessiz. Şam’dan Lübnan’a uzanan bölgede ise İran ile Hizbullah faaliyet gösteriyor. İran’ın, insansız hava araçlarıyla Golan Tepeleri bölgesinde istihbari faaliyet de yürüttüğü belirtiliyor. İsrail, son bir yıldır sık sık bu bölgede hava saldırıları düzenliyor. Daha önce İsrail’in, Ruslardan İran destekli unsurların sınırdan 40 kilometre uzakta tutulmasını istediği, Moskova bunu kabul etmeyince kendi güvenli bölgesini oluşturmak için girişimlere başladığı yönünde haberler yayımlanmıştı. Dera’nın rejime geçmesi durumunda ise İran ile İsrail arasında, Lübnan’dan Golan’a uzanan bir cephe hattı açılmış olacak.
