Hepatit B tehlikeli bir hastalık mıdır? 'Sarılık' olarak da bilinen hepatit B, karaciğer iltihaplanmasına neden olan bir virüstür. 6 aydan uzun süre yok edilemediği takdirde siroz ve karaciğer kanseri gibi hastalıklara neden olabilir. İşte, sarılık hastalığı hepatit B hakkında bilgiler...
Hepatit B belirtileri şiddetli olsa bile virüsü taşıyan birçok yetişkin birey, erken tanı ve uygun ilaç tedavisiyle kalıcı olarak iyileşebilir. Bebekler ve çocuklarda kronik hepatit B enfeksiyonu görülebilir. Hepatit B aşısı insanları sarılık hastalığı enfeksiyonundan korur, fakat kişi, hepatit B virüsünü taşıyorsa ve virüsün karaciğerde çoğalması önlenemiyorsa bu durumun kesin bir tedavisi bulunmaz.
HEPATİT BE (SARILIK) NEDİR?
Hepatit, kelime anlamı olarak karaciğer iltihabı anlamına geliyor. Bazı tür hepatitler ciddi bir sorun yaşamadan kendi kendine geçerken, diğerleri uzun ömürlü (kronik) olabilir ve karaciğerde 'skar' adı verilen bir yara dokusu oluşturarak siroza, karaciğer fonksiyon kaybına ve bazı durumlarda karaciğer kanserine neden olabilir.
Halk arasında 'sarılık hastalığı' olarak bilinen hepatit B, karaciğeri etkileyen ciddi bir hastalıktır ve hepatit B virüsü nedeniyle ortaya çıkar. Hepatit B virüsü kan, cinsel yol ve vücut sıvılarının (tükürük, salya) yakın teması ile bulaşır. Hepatit B, doğum esnasında anneden bebeğe geçebilir.
TÜRKİYE'DE KAÇ KİŞİ HEPATİT B?
Dünyada 400 milyon, Türkiye'de ise 3 milyon kişi hepatit B virüsü taşıyor. Tedavi uygulanmadığı takdirde siroz ve karaciğer kanseri gelişme riski bulunuyor. Bu durumda karaciğer nakli gündeme gelebiliyor.
Hepatit B taşıyıcıları ömürleri boyunca virüse neden olan herhangi bir sorun yaşamazken, yüzde 10 oranında hastalık geliştirme riski taşıyor. Bu nedenle belirli dönemlerde kan kontrolleri yapılması önem taşıyor.
HEPATİT B (SARILIK) NASIL BULAŞIR?
Hepatit B hastalığının bulaşma yolları arasında kan teması önemli bir yer tutuyor. Bu nedenle dövme-manikür gibi kan temasının olabileceği işlemlerde dikkatli olunması oldukça önemli. Bunun yanı sıra, sağlık çalışanları gibi, hastalığın bulaşması açısından yüksek riskli gruplar içerisinde bulunan kişilerin aşılanması büyük bir önem taşıyor.
HEPATİT B ÇEŞİTLERİ
Sarılık olarak da bilinen hepatit B hastalığı 'akut' ve 'kronik' olarak ikiye ayrılır.
'Akut hepatit B' virüsü enfeksiyonu, virüse maruz kaldıktan sonra ilk 6 ay içinde oluşan kısa süreli hastalıktır. Ateş, bitkinlik, iştahsızlık, bulantı veya kusma, sarılık, kas, eklem ve mide ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkar.
'Kronik hepatit B' enfeksiyonlarının çoğu iyileşme seyrine girer, ancak yaklaşık yüzde 0.1'lik bir kısmında ani başlayan ve hızlı gelişen karaciğer yetmezliği tablosu ortaya çıkar ve bu tablo ölümcül seyredebilir. Kronik hepatit B virüsünün vücuda girerek 6 aydan uzun süre yok edilemediği ve siroz, karaciğer kanseri ve ölüm gibi kötü sonuçlar doğurabilir.
HEPATİT B (SARILIK) BELİRTİLERİ NELER?
* Aşırı halsizlik
* İştahsızlık
* Göz aklarında sararma
* Kilo kaybı
* Karında şişkinlik (karın içinde su birikmesine bağlı)
* Bacaklarda ödem
* Kanamanın zor durması
* Kanlı kusma
* Baş ağrısı ve vücut ağrıları
* Mide bulantısı ya da kusma
* İshal
* Koyu renkli idrar
* Açık renkli dışkı
* Kolay kanama ve morarma
HEPATİT B (SARILIK) NEDEN OLUR?
* Anneden bebeğe doğum sırasında bulaşma
* Enfeksiyon riskleri açısından kontrolü sağlanmamış kan ve kan ürünlerinin nakli
* Enfekte bir kişiyle, tıraş bıçağı veya diş fırçaları gibi nesnelerin paylaşımı
* Enfekte kişinin kanı veya açık yaraları ile temas etme
* Enfekte bir partnerle korunmasız cinsel ilişkide bulunma
* İğneleri, şırıngaları veya diğer ilaç enjeksiyon malzemelerini paylaşma
* Enfeksiyon riskleri açısından kontrolü sağlanmamış hemodiyaliz makinasıyla diyalize girme
* İğne batması veya diğer keskin aletler ile kana maruz kalma
* Kan ve cinsel yolla bulaşıyor olması nedeniyle uygun steril şartların sağlanmadığı cerrahi ve dövme ile manikür-pedikür gibi işlemler yaptıran kişiler, çok sayıda cinsel partneri olanlar veya korunmasız cinsel ilişkiye girenler ve sağlık çalışanları risk gruplarını oluşturur
HEPATİT B (SARILIK) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kısa süreli (akut) Hepatit B için genellikle özel bir tedaviye ihtiyaç duyulmuyor, ancak şikayetleri hafifletmek için ilaçlar verilebiliyor. Uzun süreli (kronik) hepatit B, genellikle virüsü kontrol altında tutmak için ilaçla tedavi ediliyor.
İlaç tedavisinde amaç; Hepatit B virüsünün çoğalmasını ve bu yolla virüsün karaciğere zarar verici etkisinin en aza indirilmesidir. Hastalığı sessiz bir şekilde geçirip bağışıklık kazanmış kişilere de rastlanmaktadır.
HEPATİT B (SARILIK) NASIL KORUNULUR?
Hepatit B hastalarının ve taşıyıcılarının sağlıklı çocukları olması mümkündür ancak bunun için gebelik ve doğum esnasında bir takım önlemler alınması gerekebilir. Bu nedenle eğer hepatit B hastalığınız varsa veya taşıyıcıysanız, hekiminize danışarak, onu bu durumdan haberdar etmeniz önemlidir.
* Korunmasız cinsel ilişkiye girmeyin
* Başka kişilerle iğne ya da diğer kan taşıyabilecek, dış fırçası, tırnak makası, jilet gibi aletleri paylaşmayın
* Enfeksiyonun bulaşmasını önlemek için birlikte yaşadığınız kişilerin aşı olmasını sağlayın
* Dengeli beslenmeye özen gösterin (Hepatit B için özel bir beslenme şekli yoktur)
* Alkolden kaçının. Alkol, karaciğer hasarının önemli bir nedenidir
* Çocuğunuzun aşı takvimini aksatmayın
* Bebek sahibi olmayı planlıyorsanız hekiminize danışın
HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR, KAÇ YIL KORUR?
Karaciğere zarar veren hepatit B (sarılık) hastalığından korunmak için aşı yaptırılması tavsiye ediliyor. Hepatit B aşısı hem doğumdan sonra bebeklere, hem de yetişkinlere yapılabiliyor.
Yeni doğan bebeklerde ilk doz doğum ile beraber ilk 24 saat içerisinde uygulanır. Daha sonra 2. ya da 3. doz ileriki evrelerde ele alınır ve uygulanır.
Hepatit B aşısı ciddi reaksiyon alerjisi bulunmayan her bireye uygulanır. Yetişkin döneminde hepatit B hastalığı ile karşı karşıya kalan kişilere, yapılan tetkikler doğrultusunda uzman doktor eşliğinde aşı uygulanır.
Hepatit B aşıları yaklaşık olarak 20 yıl koruma sağlar.
HEPATİT B AŞISI ZORUNLU MU?
Sağlık Bakanlığı nezdinde doğumdan bebeklere itibaren hepatit b aşısı yapılması zorunludur. Hepatit B gibi ciddi bir hastalık riskine karşı, önemli savunma mekanizması oluşturulabilmesi için aşı uygulanır. Bu aşı sayesinde karaciğerde meydana gelebilecek virüs üzerinden hastalıkların önüne geçme şansı yakalanır. Koruma oranı yüzde 75-85 arasında değişkenlik gösterir.
HEPATİT B AŞISI NEREDE YAPILIR?
Sağlık Bakanlığı'nın aldığı karara göre, hepatit B aşısı sağlık ocaklarında ve hastanelerde ücretsiz yapılmaktadır. Hepatit B hastalığı ile ilgili detaylı tetkik ve aşısı yaptırmak isteyen vatandaşlar, herhangi bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
HEPATİT B YAN ETKİLERİ NELER?
Sarılık olarak da adlandırılan hepatit B hastalığına karşı yapılan aşının en sk görülen yan etkileri; enjeksiyon yerinde ağrı ve hafif ateştir. Halsizlik, baş ağrısı ve huzursuzluk görülebilir. Ölümcül olabilecek düzeyde alerji aşı yan etkileri raporlarına göre her 600 bin kişide bir görülen nadir bir yan etkidir.
HEPATİT B AŞISI FİYATI NE KADAR, ÜCRETLİ Mİ?
Yurt genelindeki devlet hastanelerinde ya da sağlık ocaklarında hepatit B aşısı ücretsiz yapılabiliyor. Eğer özel hastanelerde bu aşı yapılacaksa tahsil edilecek ücret 2020 yılında 109,68 TL olarak belirlenmişti.
