Kira ev fiyatlarında 3 yıl sonra ilk kez gerileme yaşandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, özellikle büyük kentlerde kiraların gerilemeye başladığını belirtse de kiracılar farklı düşünüyor. İşte detaylar...
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kira fiyatlarındaki gerilemelere ilişkin sosyal medya hesabından değerlendirmede bulundu. Bakan Şimşek, "Kısa vadeli kiralamalara ilişkin düzenlemelerimiz konut arzını artırdı, özellikle Büyükşehirlerde kiralarda gerileme başladı" dedi. Ayrıca, "2024'te konut arzı daha da artacak" ifadelerini kullanan Bakan Şimşek, "Kira fiyatlarındaki katılığın azalması enflasyonu düşürme çabalarımızı destekler nitelikte" paylaşımında bulundu. Bakan Şimşek'in bu sözlerine kiracılardan tepki geldi.
"KİRALARA ASGARİ ÜCRET DÜZENLEMESİ RAHATLATIR"
Milliyet'te yer alan habere göre, Kiracılar Dayanışma Platformu Sözcüsü Cengiz Kul, Antalya'da en düşük kiralık evin 10 bin TL'den başladığını hatırlatarak kiracıların kış günü sokağa atıldığını ifade etti.
Cengiz Kul, TBMM'ye 36 maddelik çözüm ilettiklerini dile getirerek, kiralara asgari ücret düzenlemesi yapılması gerektiğinin altını çizdi:
"Önümüzde asgari ücret görüşmeleri var belirlenen miktar bu ülkede yaşayan işçi ve emekçilerin yaşama standardını belirleyecek. Bugün ev sahipleri 10 bin TL'lik yeri asgari ücret belirlendikten sonra emin olun 15-17 bin TL arasına çekecekler. Biz diyoruz ki asgari ücret sadece iki çocuklu bir ailenin kira gideri üzerinden bile hesaplansa insanları rahatlatacak."
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı ise fiyatları düşüren 5 nedeni açıkladı. Mustafa Hakan Özelmacıklı konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
"Konut kredilerindeki yüksek faiz oranları, son dönemde satılamayan gayrimenkullerin kiralık olarak sunulmasında önemli etkileri oldu diyebiliriz. Kiralık konut piyasasını etkileyen 5 ana faktör var. Bunlardan bir tanesi evlenme sayıları. Yeni konut ihtiyacı özellikle evlilik döneminde daha yoğun bir talep gösteriyor. Evlenme sezonu pandemiden sonra çok yoğun olarak gerçekleşmişti. Artık evlenme sezonunun nispeten geride kaldığını söyleyebiliriz. Evlenme sayılarındaki düşüşle beraber kiralık konut talebinde bir daralmadan bahsedebiliyoruz.
İkincisi öğrenciler: Öğrenciler açısından üniversite yerleştirmesi tamamlandı. Öğrenciler için barınma problemi yurtlar ve öğrenci evleri tarafından karşılanmış durumda. Öğrenciler tarafındaki talep de eylül-ekim ayı itibarıyla geriledi diyebiliyoruz.
Üçüncüsü ise yabancılar veya iç göç olarak gösterilebilir. Yabancılar kısmında uygulanan politikalar nedeniyle birçok yabancının sürelerinin sona erdiği, ihraç edildiğini, bazı bölgelerde oturumların kapatıldığı vb. nedenlerle konutların yabancılara verilememesinin bir etkisi var. Bu boş konut arzına etki ediyor hem de konut fiyatlarında düşüşe neden oluyor.
Dördüncü etken son dönemde konut kredisi faiz oranlarının yükselmesi nedeniyle mal sahiplerinin satamadıkları konutları kiraya çevirmesi etkisi denilebilir.
Beşinci etken olarak da kısa dönemli kiralamalara getirilen yasal düzenlemeler. Son 2 yılda kısa dönemli kiralamalarda kiralık daire sayısı ilan tarafında yüzde 50'nin üzerinde artmıştı. 1 Ocak itibarıyla başlayacak kısa dönemli kiralamalarda şartların değişmesi, kat maliklerinden alınacak muafakatlar, 100 günden kısa sürekli kiralamaların mevzuata tabi olacak olması ciddi anlamda yeni kiralık daire arzının piyasaya çıkmasına neden oldu diyebiliyoruz.
"YÜZDE 10-20 ARASINDA GERİLEME VAR"
Kiralık daire sayıları arttıkça kira fiyatları da geri çekilmeye başladı. Geri çekilmeler son birkaç haftada daha da yoğunlaştı diyebiliriz. Kış sezonu devam ediyor. Mal sahipleri için aidat yükü önemli bir etken. Bazı sitelerde daireler boş olsa bile merkezi sistemler nedeniyle aidat vb. giderlerin malikler tarafından ödenmesi gerekiyor. Son 3 aydır kira fiyatları artmıyordu özellikle birkaç haftadır kira fiyatlarında yüzde 15-20 seviyelerinde bir gerileme var diyebiliyoruz.
3 BÜYÜKŞEHİR'DE KİRALAR NE DURUMDA?
Üç büyükşehir tarafında incelersek İstanbul'da ortalama konut kiralarında metrekare kira ortalamasının 150 TL seviyesinde olduğunu, son 1 yılda yüzde 80'e yakın kiraların yükseldiğini söylemek mümkün. Ankara'da kiralar son 1 yılda yüzde 150 arttı. Deprem sonrasında Ankara’nın güvenilir olması, kiraların cazip olması ortalama metrekare kira bedellerinin 100 TL seviyesinde olduğunu söyleyebiliriz. İzmir'de kiralar ortalama son 1 yılda yüzde 120 artarken, kira metrekare değeri 140 TL seviyelerine ulaştı. İstanbul'da 100 metrekare bir daire 15 bin TL ise Ankara'da 10 bin TL, İzmir’de 14 bin TL ortalamasında diyebiliriz.
2024'TE E-KONTRAT SİSTEMİ DEVREYE GİRİYOR
2024 yılı itibarıyla e-kontrat sistemi devreye alınacak. Mal sahibi ve kiracılar arasındaki kontratlar e-Devlet sistemi üzerine entegre edilecek. Bu sistem üzerinden kiralar çok daha net bir şekilde oluşturulmuş olacak. 2024'ün gayrimenkul tarihine önemli bir yıl olarak gireceğini söyleyebiliriz. e-Kontrat sistemi yetki belgeli emlak işletmeleri tarafından sisteme istenebilecek. Kiraların fahiş oranda artmasının önünde bir haritasal değer sistemi görmüş olacağız."
