TÜİK’in 2023 verileri, kültür ve eğlence harcamalarının giderek azaldığını gösteriyor. Artan yaşam maliyetleri ve yüksek bilet fiyatları, sinema, tiyatro ve konser gibi etkinlikleri lüks haline getirirken, ailelerin bütçesinde kültüre ayrılan pay giderek küçülüyor. TÜİK verilerine göre, 2023’te kültürel harcamaların toplamı 276 milyar 338 milyon 253 bin TL’ye ulaştı. Ancak bu harcamaların, Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hasılasına oranı sadece yüzde 1 seviyesinde kaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılına ait Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri, kültür ve eğlence harcamalarının giderek küçülen bir paya sahip olduğunu ortaya koydu. Özellikle sinema, tiyatro ve konser gibi etkinlikler, artan bilet fiyatları nedeniyle birçok kişi için erişilemez hale geldi.
TÜİK verilerine göre, 2023’te kültürel harcamaların toplamı 276 milyar 338 milyon 253 bin TL’ye ulaştı. Ancak bu harcamaların, Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hasılasına oranı sadece yüzde 1 seviyesinde kaldı. Ekonomik zorluklar ve artan yaşam maliyetleri, ailelerin bütçelerinde kültürel etkinliklere ayrılan payı büyük ölçüde azalttı.
KÜLTÜR HARCAMALARINDA ÖNCELİKLER DEĞİŞİYOR
Hanehalklarının kültür harcamalarındaki dağılım, önceliklerin nasıl değiştiğini gösteriyor. TÜİK’e göre, bu harcamaların yüzde 22’sini veri işleme ekipmanları (bilgisayar, tablet, vb.), yüzde 21’ini televizyon ve televizyon ekipmanları, yüzde 15’ini ise kitaplar oluşturdu. Buna karşın sinema, tiyatro ve konser gibi etkinliklere yapılan harcamalar yalnızca yüzde 4.5’lik bir payla listenin sonunda yer aldı.
Belce Örü’nün Sözcü’deki haberine göre, kültürel etkinlikler artık lüks tüketim kategorisinde değerlendiriliyor. Sinema bileti fiyatlarının 245 TL ile 450 TL arasında değişmesi, yan harcamaları da eklediğinizde bir sinema deneyimini dahi bütçe dostu olmaktan çıkarıyor.
AİLELER İÇİN KÜLTÜREL ETKİNLİKLERE KATILIM ZORLAŞIYOR
Özellikle bir aile için kültürel etkinliklere katılım oldukça masraflı hale geldi. Bir sinema salonunda içecek ve patlamış mısır içeren en düşük menü fiyatı 210 TL’den başlıyor. Dört kişilik bir ailenin sinema masrafı, en uygun koşullarda bile 1.800 TL’yi buluyor. Konser ve tiyatro gibi etkinliklerin maliyeti ise bundan çok daha yüksek.
Aralık ayında eğlence ve kültür harcamalarındaki enflasyon, tüketici fiyat endeksini (TÜFE) yüzde 1.46 oranında aşarak dikkat çekti. Uzmanlar, bu durumun kültürel katılımı daha da düşüreceğini öngörüyor.
KÜLTÜR POLİTİKALARINA İHTİYAÇ VAR
Uzmanlar, TÜİK verilerinin kültür ve sanatın toplumdaki erişilebilirliğinin azaldığını net bir şekilde ortaya koyduğunu belirtiyor. Sinema, tiyatro ve konser gibi etkinliklerin yeniden erişilebilir hale gelmesi için kültür politikalarının yeniden ele alınması gerektiği vurgulanıyor.
