ABD’deki Purdue Üniversitesi’nde araştırmacı olarak çalışan kimya mühendisi Dr. Çağrı Ün, hazırladığı proje ile atıkları geri dönüştürüp yakıta çevirmek istediğini belirtti. İklim değişikliğinin etkilerine karşı harekete geçilmesi gerektiğini belirten Ün “Önlem alınmazsa 2050’de okyanuslarda balıklardan daha fazla plastik atık olacak” dedi.
Çukurova Üniversitesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü’nde doktora yapıp, bitiren kimya yüksek mühendisi Dr. Çağrı Ün, ABD’de mühendislik alanında ilk 5’te yer alan Purdue Üniversitesi’nde, TÜBİTAK devlet bursu ile araştırmacı olarak çalışmaya başladı. Dr. Ün, burada Prof. Dr. Linda Wang ve ekibi ile birlikte dikkat çeken çalışma hazırladı. Tıbbi atık plastiklerinin yakıta dönüştürülmesi, atık yönetiminde kullanılan modern uygulamalar, lityum iyon bataryaların geri dönüşümü gibi konular üzerinde çalışan Dr. Ün, projenin detaylarını anlattı.
‘PANDEMİYLE SORUN DAHA DA BÜYÜDÜ’
Poliolefin atıkları geri dönüştürüp, yakıta çevirmek istediklerini belirten Dr. Çağrı Ün, “Bu sayede geri dönüşüm endüstrisinin maliyetleri düşecek ve dünyadaki plastik atıklar azalacaktır. Bu dönüşüm, yıllık benzin veya dizel talebinin yüzde 4’ünü karşılayabilir. Son 65 yılda üretilen 8,3 milyar ton plastiğin yüzde 12’si yakıldı, yüzde 9’u geri dönüştürüldü ve geriye kalan yüzde 79 gibi büyük bir miktar doğada kaldı. Dünya Ekonomik Forumu’na göre, herhangi bir önlem alınmazsa 2050’de okyanuslarda balıklardan daha fazla plastik atık olacak. Üstelik pandemi süreci, yarattığı tıbbi atık miktarıyla bu sorunu daha da büyüttü” dedi.
Mart 2020 ile Kasım 2021 arasında dünyada 87 bin ton koruyucu elbise üretilip, ülkelere gönderildiğini, bunların geri dönüştürülememesi nedeniyle tıbbi atık olduğunu anlatan Dr. Ün, “Aynı zaman aralığında üretilen 140 milyonun üzerinde test kitinin de 2 bin 600 ton plastik, 731 bin litre kimyasal sıvı atık meydana getirdiği, 8 milyar dozun üzerinde üretilen aşının ise koruyucu kapak, şırınga ve iğneyle birlikte 144 bin tonun üzerinde atık bıraktığı öngörülmüştür” diye konuştu.
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE İKLİM TAZMİNATI
Mısır’ın Şarm el-Şeyh şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27. Taraflar Konferansı’na (COP27) katılan delegasyonların temsilcileri, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliği sonucunda maruz kaldıkları kayıp ve zararları tazmin etmek için bir fon kurulmasını onayladı. Fonun operasyonel detayları 2023’ün sonunda BAE’de yapılması öngörülen bir sonraki konferansta onaylanması hedefiyle daha sonra belirlenecek. Konferansta, iklim değişikliğinin temel nedeni olan sera gazı emisyonlarının azaltılması konusundaki taslağın da onaylanması gerekiyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de iklim değişikliğinden olumsuz etkilenen ülkelere fon sağlanmasına yönelik anlaşmadan memnuniyet duyduğunu bildirdi.
