Gazze’de tarihi insanlık suçlarına imza atan İsrail’e ABD’nin hem siyasi hem de askeri desteği uluslararası alanda vicdanları yaralıyor. ABD’nin BM’deki acil insani ateşkes kararını tek veto eden ülke olması büyük tepkiyle karşılandı. İnsan hakları örgütleri Washington’un İsrail’e koruma sağlayarak katliamlarına ortak olduğunu belirtti.
İSRAİL’İN TEK DESTEKÇİSİ ABD KALDI
İsrail’in Gazze’de 7 Ekim’den bu yana başlattığı soykırımda öldürülen sivillerin sayısı 18 bine dayandı. Tel Aviv’in pervasız saldırılarını sona erdirmek için uluslararası arenada başlatılan girişimler ise yine ABD’nin engeliyle karşılaştı. BM Genel Sekreteri Guterres’in BM Şartı’nın 99. maddesini işletmesi sonrası BAE ‘acilen insani ateşkes talep edilen karar tasarısını’ Güvenlik Konseyi’ne sundu. Ancak 5 daimi, 10 geçici, 15 üyeden oluşan Güvenlik Konseyi’nde tasarı 13 ‘evet’e rağmen ABD’nin ‘ret’ oyuyla kabul edilmedi. İngiltere ise ilk kez ‘çekimser oy’ kullandı.
GAZZE KONUSUNDA ARTIK YALNIZ
ABD’nin ‘katliama devam edin’ vizesine tepki yağdı. Filistin’in BM Büyükelçisi Mansur, sonuç için ‘felaket’ derken Hamas vetoyu ‘İsrail’in Filistin halkının öldürülmesine doğrudan katılımı’ olarak değerlendirdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü temsilcisi ‘ABD, İsrail’in savaş suçlarına ortak oldu’ ifadesini kullandı. Yardım kuruluşu Oxfam’dan ‘ABD insan hakları konularındaki güvenilirliği tabutuna bir çivi daha çaktı’ çıkışı geldi. Dışişleri Bakanı Fidan ise oylama sonrası “ABD Gazze konusunda artık yalnız kaldı. Amerikan siyaseti İsrail konusunda artık çaresiz” açıklaması yaptı.
‘KATLİAMA DEVAM EDEBİLİRSİNİZ’ OYU
Gazze’de tarihi insanlık suçlarına imza atan İsrail’e ABD’nin hem siyasi hem de askeri desteği uluslararası alanda vicdanları yaralıyor. ABD’nin BM’deki acil insani ateşkes karar tasarısını veto etmesi büyük tepkiyle karşılandı.İnsan Hakları İzleme Örgütü, ABD’nin İsrail’e Gazze’deki zulümlerde silah ve diplomatik koruma sağlamaya devam ederek savaş suçlarına ortak olduğuna dikkat çekti.
İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’de kısa bir insani ara hariç sürdürdüğü acımasız bombardımanlar sonucu can kaybı 17 bini aşarken, ABD’nin bu katliama adeta ‘devam edin’ dercesine BM’deki acil insani ateşkes karar tasarısını veto etmesi büyük tepkiyle karşılandı.
Önceki günkü nihai oylamada 13 üye lehte, bir üye çekimser ve bir üye aleyhte oy kullandı. BMGK’nın daimi üyesi olan ABD aleyhte oy kullanan tek ülke oldu. Müttefiki İngiltere ise oylamada çekimser kaldı.
BM Güvenlik Konseyi’nde konuşan ABD temsilcisi, karar tasarısının arkasındaki süreci “aceleye getirilmiş” olarak nitelendirdi ve “uygun bir şekilde istişare edilmediğini” söyledi. Temsilci, sözlerini ABD’nin “bir sonraki savaşın tohumlarını ekmekten” başka bir işe yaramayan “sürdürülemez bir ateşkesi” destekleyemeyeceğini söyleyerek bitirdi. İsviçre, Slovenya ve Malta, Gazze’de acilen insani ateşkes talep edilen karar tasarısının veto edilmesinden üzüntü duyduğunu açıkladı.
Malezya Başbakanı Enver İbrahim de, “Malezya hükümeti adına, ABD’nin karar tasarısını veto etmesini şiddetle kınıyor ve protesto ediyorum.” dedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin ateşkes talep eden tasarıyı vetosunu kınayarak, “ABD yönetiminin insanlık karşıtı ve ırkçı politikalarının gelecek nesillere mirası utanç ve onursuzluktan başka bir şey olmayacaktır.” ifadelerini kullandı. ABD’nin kararı engelleme kararının “tarihte bir dönüm noktası” olduğunu söyleyen Filistin’in BM Büyükelçisi Riyad Mansur, Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, sonucun “üzücü” ve “felaket” olduğunu belirtti. Hamas ise, ABD’nin, vetosunu, “İsrail’in Filistin halkının öldürülmesine doğrudan katılımı” olarak değerlendirdi.
Hamas’ın Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Rişk, “Bunun ahlak ve insanlık dışı bir tutum olduğunu düşünüyoruz. ABD’nin ateşkes kararının çıkmasını engellemesi, işgalci İsrail’in halkımızı öldürülmesine doğrudan katılım ve daha fazla katliam ve soykırım yapılması için bir çağrıdır.” tepkisini gösterdi. İnsan hakları örgütlerinden de Gazze’de ‘insani ateşkes’ önerisini reddeden ABD’ye sert tepki yağdı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) BM Direktörü Louis Charbonneau, veto sonrası yaptığı açıklamada, “ABD, İsrail’e Gazze’deki Filistinli sivilleri toplu olarak cezalandırmak dahil yaptığı zulümlerde silah ve diplomatik koruma sağlamaya devam ederek savaş suçlarına ortak olma riskini almaktadır.” dedi. Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) Genel Sekreteri Agnes Callamard ise, ABD’nin kararı veto etmekle Gazze’deki “can kayıpları, büyük yıkım ve eşi benzeri görülmemiş bir insani felaket karşısında sivillerin çektiği acılara karşı duyarsız bir umursamazlık sergilediği” yorumunu yaptı. ABD’nin veto kararını kınayan bir başka uluslararası kuruluş da Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) oldu. Washington’a karşı ağır ifadelerin kullanıldığı MSF’in açıklamasında “ABD bu kararı veto ederek insanlığa karşı oy kullanmıştır.
BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’de ateşkes talep eden bir kararı kabul etmemesinden dolayı yıkılmış durumdayız” ifadeleri yer aldı. Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam’ın ABD CEO’su Abby Maxman da, değerlendirmesinde ABD’nin kararını eleştirerek vetonun “ABD’nin insan hakları konusundaki güvenilirliğine bir çivi daha çaktığını” söyledi. İsrail’in BM Büyükelçisi Gilad Erdan ise Güvenlik Konseyi karar tasarısını veto eden ABD’ye ve Başkan Joe Biden’a teşekkür etti.
BM: GUTERRES ATEŞKES İÇİN BASKI YAPMAYI SÜRDÜRECEK
ABD’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK), Gazze’de acilen insani ateşkes talep edilen karar tasarısını veto etmesinin ardından konuya ilişkin Birleşmiş Milletler’den açıklama yapıldı. Anadolu Ajansı muhabirine yazılı açıklama yapan BM Sözcüsü Stephane Dujarric, Konsey’de alınan kararı ‘not ettiklerini’ belirterek, “Genel Sekreter’in, Gazze’de insani ateşkes ve insani yardım erişimi için baskıları, kararlı bir şekilde devam edecek” ifadelerini kullandı. BM Genel Sekreteri Guterres, görev süresi boyunca yetkisini ilk kez kullanarak, Gazze’deki insani felaketin önlenmesi için BM Şartı’nın 99. maddesini işletmiş ve 6 Aralık’ta BMGK’ye mektup göndermişti. Guterres, “Güvenlik Konseyi üyelerini, insani felaketin önlenmesi için baskı yapmaya çağırıyorum ve insani ateşkesin ilan edilmesi talebimi tekrarlıyorum. Bu çok acil.” ifadesini kullanmıştı.
İSRAİL’E 45 BİN TANK MERMİSİ
İsrail’in, ABD’den Gazze’deki tanklarda kullanılmak üzere değeri 500 milyon dolardan fazla olan mühimmat siparişini onaylamasını istediği belirtildi. ABD merkezli The New York Times gazetesinin ABD’li yetkililere dayandırdığı haberine göre, İsrail, mühimmat siparişinin onaylanması için ABD Dışişleri Bakanlığından talepte bulundu. ABD’li yetkililere göre, değeri 500 milyon dolardan fazla olan ve İsrail’in Gazze’de kullandığı tank türleri için kullanılacak mühimmat 45 bin tank mermisinden oluşuyor. Habere göre, ABD Dışişleri Bakanlığının kararı incelenmek üzere ABD Kongresi’ne sunmasının ardından bazı üyeler ve danışmanlar konuya ilişkin sert sorular sorabilir. Ancak ABD’li bir yetkili, Dışişleri Bakanlığının konuya ilişkin ABD Kongresi’nin incelemesini atlamak için silah ihracatı yasasındaki acil durum hükmünü devreye sokmayı düşündüğünü de kaydetti.
GAZZE’DEKİ KATLİAMLARDA ABD SİYASETİ YALNIZ KALDI
Gazze Temas Grubu ile birlikte Washington’da Antony Blinken ile görüşen Hakan Fidan, artık Gazze konusunda tahammülün kalmadığının ABD’ye iletildiğini söyledi. BM’ye sunulan ve sadece ABD’nin vetosuyla engellenen ateşkes tasarısının dünya kamuoyunca değerlendirileceğini belirten Fidan, “Amerikan siyaset sistemi de İsrail’le ilgili konularda artık çaresiz durumda” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Birliği Temas Grubu üyeleriyle Washington temasları kapsamında ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile görüşmesinin ardından basına açıklamalarda bulundu. Görüşmelerde Gazze’de yaşanan dramı bütün çıplaklığıyla dile getirdiklerini anlatan Fidan, “Gazze‘deki durumla ilgili bizim pozisyonumuzu Amerikalı muhataplarımıza çok net bir şekilde gündeme getiriyoruz. Buradaki durumun ciddiyetini, artık tahammülün kalmadığını ve bu konuda atılması gereken adımların neler olduğunu son derece net bir şekilde altını çizerek kendilerine (ABD’ye) ifade ettik. Esas itibariyle dünya kamuoyunun bu konudaki isyanının neredeyse sözcüsü ve tercümanı olmuş durumda grubumuz. Bunun uluslararası ve bölgesel güvenliği olan etkilerini, insani dramın hemen son bulması gerektiğini, İsrail’in masumları öldürmesinin son bulması gerektiği konusunun altını defaatle grup üyeleri büyük bir açıkla çizdiler. Artık bu konuda Amerika’nın yalnız kaldığını, özellikle bugün Birleşmiş Milletlerde yapılan oylamada bir kez daha gördüğümüzü arkadaşlarımız dile getirdiler” ifadelerini kullandı.
Hakan Fidan açıklamalarına şöyle devam etti:
“Bugün biliyorsunuz 193 üye ülkenin Birleşmiş Milletlerde 97’sinin sponsorluğunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne insani yardımla ilgili bir karar tasarısı sunuldu. Bu sadece Amerika’nın vetosuyla reddedildi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde geçici üyeler dahil 15 üyenin 13’ü bu konuda ‘evet’ oyu kullandılar, biri Birleşik Krallık çekimser kaldı ama Amerika tek başına bunu veto etti. Tabi buradan şunu görüyoruz, biz bugünkü görüşmelerimizde de dile getirdik. Amerikan siyaset sistemi de İsrail ile ilgili konularda artık çaresiz durumda. Dolayısıyla İsrail bu konuda fütursuzca hareket etmekte ve zulmüne devam etmekte, biz yedili grup olarak Temas Grubu olarak bu konudaki çalışmalarımızı kesintisiz bir şekilde devam ettireceğiz. Dünya kamuoyunun bu konudaki duygularının sözcüsü olmaya devam edeceğiz.”
İkili görüşmede İsveç’in NATO’ya girmesi konusunun da görüşüldüğünü belirten Fidan, “Cumhurbaşkanımızın imzasıyla yetki belgesi, bu konudaki karar tasarısı Meclis’e gönderilmiş durumda. Bundan sonrası yüce Meclisin takdirindedir ve biz bunu muhataplarımıza ilettik. Bunun dışında özellikle Azerbaycan-Ermenistan arasındaki normalleşme ve barış görüşmeleri gündeme geldi. Burada biz Türkiye olarak iki ülke arasındaki barış anlaşmasını desteklediğimizi ve bunun gerçekleşmesi için elimizden gelen bütün çabaları gösterdiğimizi söyledik. Onlar da bu konuda aynı fikirdeler. Bölgede normalleşmenin olması bölgenin lehine olacaktır diye düşünüyoruz” dedi.
