Özellikle akşam öğünlerinin abartılı tüketilmesi ve uyku öncesi tercih edilen atıştırmalıklar veya şok diyetler... Beslenmede yapılan bu hatalar karaciğeri yağlandırıyor. Diyetisyen Aysun İpek, hangi önlemlerin alınması gerektiğini anlattı.
Günümüzde 4 kişiden birinde görülen karaciğer yağlanması toplumda dikkat çekici sağlık sorunlarından biri. Normalin yüzde 5-10 oranında yağ miktarı fazla olan karaciğeri yağlı karaciğer olarak tanımlanıyor. Liv Hospital Samsun Beslenme ve Diyet Kliniği’nden diyetisyen Aysun İpek, şok diyetlerin de karaciğeri yağlandırdığını söyledi. İpek “Yağlanmanın 2 tipinden söz edilebilir. Bunlardan biri alkolün fazla miktarda tüketimine bağlı gelişen karaciğer hasarı sonucu oluşan, diğeri de obezite, tip 2 diyabet, hipertansiyon tablosuyla birlikte görülen alkole bağlı olmayan non-alkolik karaciğer yağlanması. Çok belirti vermemekle birlikte karaciğer enzim yüksekliğinin tespit edilmesi ve ultrasonografi yardımıyla tanı konulabilmektedir” dedi.
Karaciğerin neden yağlandığına değinen İpek, “Başta sedanter yaşam tarzı olmak üzere, dengesiz beslenme, özellikle akşam öğünlerinin abartılı tüketilmesi ve uyku öncesi tercih edilen atıştırmalıklar, ilaç kullanımı, yoğun stres, aşırı alkol tüketimi ve şok diyet başlığı altında yapılan uzun süreli uygulamalar karaciğer yağlanmasının nedenleri arasında sayılabilir” diye konuştu. İpek şu bilgileri verdi: “Dengeli kilo kaybı sağlıklı kilo kaybının ilk gerekliliklerinden. Karaciğer yağlanmasının önüne kilonuzun yüzde 5-10 oranını kaybederek geçebilirsiniz yalnız kısa sürede aşırı kilo kaybı karaciğer, böbrek ve kalbe zarar vererek yağlanma riskini artırabilir. Haftada 1-1,5 kg kilo kaybı ideal kilo kaybı olarak nitelendirilebilir. Önemli olan beslenmede uygun besin öğesi örüntüsünü programlamak ve bunun devamlılığını sağlamak. Yaza hazırlık amacıyla hızla verilmesi planlanan kiloların ticari ürünlerle veya kısa sürede aşırı kilo kaybını vadeden programlarla sağlanmaya çalışması sağlıkla ilişkilendirilemez. Miktarını kontrol altına almadığınız su bile organ harabiyetine sebep olurken beslenmenizde kısa yol çözümlerinden uzak durun. Vücudun ihtiyacı olan enerjiyi, besin ögelerini karşılamadığınız takdirde bedenin çalışma sisteminin bozulacağını ve organ fonksiyonlarının olumsuz etkileneceğini biliyoruz.”
Karaciğeri korumanın yolunun su içmekten geçtiğini anımsatan İpek, günde kg başına 30 ml suyu tüketilmesini önerdi. İpek “Protein ağırlıklı beslenme şekli karaciğerin yükünü artırarak yorulmasına yağlanma tablosunun oluşmasına sebep olabilir. Aynı zamanda protein alımı ile vücuda aşırı yağlı besinlerin de girmesi yağlanma düzeyini artırır. Süt ve süt ürünlerinin az yağlı veya yağsız olan alternatiflerinden faydalanabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
İpek, aşırı meyve tüketiminin de karaciğeri yağlandırdığını belirterek porsiyon kontrolüne dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. İpek, egzersiz tavsiyesinde de bulundu: “Haftalık düzenli egzersiz planı karaciğer yağlanmasının önemli ölçüde önüne geçmektedir. Dans etmek, yürümek, bisiklet sürmek hatta günlük aktivitelerinizi artırmak amaçlı merdiven çıkıp inmek bile yararlı olacaktır.”
