İsveç ve ABD’de yürütülen iki ayrı çalışma, yetersiz ve kalitesiz uykunun, hem metabolik sendrom hem de kalp-damar hastalıkları ve inmeye bağlı ölüm riskini artırdığını ortaya koydu. Sonuçlara göre günde 6 saatten fazla uyumak gerekiyor.
İsveç’te yapılan ve sonuçları Avrupa Endokrinoloji Kongresi’nde sunulan çalışma, kaliteli uykunun metabolik sendrom ve hormonlar üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu belirlendi. ABD’de yürütülen ve Amerikan Kalp Birliği dergisinde yayımlanan araştırma da metabolik sendromu bulanan günde 6 saatten az uyuyanlarda, metabolik sendromu bulunmayanlara göre, kalp hastalığı ve inmeye bağlı ölüm riskinin 2,1 herhangi bir nedene bağlı ölüm riskinin ise 2 kat arttığını gösterdi.
Kongre başkanlığını yapan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent Okan Yıldız İsveçli bilim insanları tarafından yürütülen ‘Uyku Eksikliği ve Metabolik Sendrom’ adlı çalışmayla uykunun hem kalitesinin hem süresinin azalmasının metabolik hastalıklar açısından riski artırdığının belirlendiğini söyledi.Yıldız, risk artışı görülen hastalıklar içinde obezite, şeker hastalığı (diyabet), hipertansiyon ve kalp-damar hastalıklarının yer aldığını ifade etti. Yıldız erişkin kişinin günde kesintisiz 6-8 saat uyumasının yeterli olduğunu kaydetti.
ABD’de Amerikan Kalp Birliği dergisinde yayınlanan ve aynı konuda yapılan bir araştırmanın sonuçlarının da tıp camiasıyla paylaşıldığını dile getiren Yıldız, her iki çalışmanın da birbirini desteklediğini vurguladı. Yıldız, ABD’deki çalışma kapsamında bin 300’ün üzerinde erişkinin, uyku laboratuvarına yatırılarak, uyku kalitesi ve süresi açısından inceleme yapıldığını anlattı. Çalışmanın 16 yıl sürdüğünü ve bu süre içinde hastaların sürekli takipte olduğunu aktaran Yıldız, şunları kaydetti: “İnceleme sonunda, metabolik sendromu bulunan ve 6 saat ve üzerinde uyuyanlarda kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riskinin bir buçuk kat yükseldiği belirlendi. Araştırmanın diğer aşamasında 6 saatten az uyuyanlar incelendi. Metabolik sendromu bulunan ve günde 6 saatten az uyuyanlarda da metabolik sendromu bulunmayanlara göre, kalp hastalığı ve inmeye bağlı ölüm riskinin 2,1, herhangi bir nedene bağlı ölüm riskinin 2 kat arttığı gösterildi. Bu sonuçlar, uykuda solunum durmasını kapsamıyor.”
Yıldız çalışmada, 16 bin 583 kadın ve erkeğin uykuya dalmada güçlük, kalp hastalığı, inme öyküsü, günlük kafein ve tütün tüketimi olmak üzere birçok faktör açısından sorgulandığını ayrıca uykuyla ilişkili faktörlere müdahale edildiğinde, kalp-damar sağlığı açısından pozitif etkinin sağlanıp sağlanamayacağının da incelendiğini aktardı. Yıldız, şöyle devam etti: “Bir geceyi uyku laboratuvarında geçiren bu kişilerde 8 saat boyunca uyku gözlemlenerek kayıt altına alındı. Katılımcılar metabolik sendrom tanısı açısından değerlendirildi. Takip sonrasında, katılımcıların yüzde 39’unun en az üç veya daha fazla metabolik sendrom risk faktörüne sahip olduğu belirlendi. Toplam 16 yıllık takip sonrasında, metabolik sendromu olanlarda ölüm oranı yüzde 32.7 çıkarken, metabolik sendromu bulunmayanlarda bu oran yüzde 15 oldu. Yani iki katı çıktı.”
KALP DAMAR SAĞLIĞI AÇISINDAN RİSK FAKTÖRÜ
Çalışmada, metabolik sendromu olanların olmayanlara göre en az yarım saat daha az uyuduğunun da gözlemlendiğini belirten Bülent Okan Yıldız “Metabolik sendrom tek başına kalp damar hastalığı açısından risk faktörü ama az uyku alındığında bu risk daha da artıyor ve ölümle sonuçlanabiliyor. Metabolik sendromu olmayanlarda bile 6 saatin altında uyku süresi ölüm riskini artırıyor” diye konuştu.
