Uzaya giden ilk Türk kökenli kişi, 11 Ağustos 1962 tarihinde Çuvaş asıllı Sovyet kozmonot Andrian Nikolaev oldu. Sovyetler Birliği'ne ait 'Vostok-3' insanlı uzay kapsülünde tek başına yer aldı. Bugüne kadar Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan hiç kimsenin uzaya çıkmadığını belirtelim. İşte, Andrian Nikolaev biyografisi...
ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki uzay yarışı tüm hızıyla sürerken, Yuri Gagarin 12 Nisan 1961 günü Vostok-1 ile uzaya çıkarak Dünya yörüngesinde turunu tamamladı. Böylece uzaya çıkan ilk insan olarak tarihe geçti ve bu başarısıyla birlikte uzay çağını başlattı. Sovyetler'i uzay yarışında bir adım öne taşıyan Yuri Gagarin, ülkenin en büyük onuru olan 'Sovyetler Birliği Kahramanlığı' dahil pek çok madalya ve unvana layık görüldü.
6 Ağustos 1961 tarihinde Vostok-2 ile kozmonot German Titov ve 11 Ağustos 1962 tarihinde Vostok-3 ile Andrian Nikolaev uzaya çıkan ikinci ve üçüncü insan olarak tarihe geçti.
UZAYA ÇIKAN İLK TÜRK KİMDİR?
Türk soyu Çuvaşlar'dan olan Andrian Nikolaev, 11 Ağustos 1962 günü uzaya giden ilk Türk kabul edilir. Türkiye Cumhuriyeti'nden ise şu ana kadar uzaya giden kimse olmadığını belirtelim.
Vostok-3 ve Vostok-4 uzay araçları, 11-12 Ağustos 1962'de birer gün arayla fırlatıldılar. Bu iki araç yörüngede birbirlerine 5 km kadar yaklaşarak uzaydaki ilk çoklu uçuşu gerçekleştirdi. Böylece Sovyet yer kontrol ekibi bu tür bir durumun nasıl idare edileceği konusunda tecrübe kazandı.
Vostok-3'te mürettebat olarak tek kozmonot Andrian Nikolaev bulunuyordu. Çuvaş asıllı kozmonot, içinde Pavel Popoviç'in bulunduğu Vostok-4 yörüngeye oturunca bu aracı görebildiğini bildirdi. İki araçtaki kozmonotlar Nikolaev ve Popoviç telsiz vasıtasıyla birbirleriyle konuştu. Bu, uzaydaki iki araç arasında kurulan ilk doğrudan haberleşmeydi.
'DEMİR ADAM' OLARAK ANILDI
Uzay uçuşunun ilk zamanlarında uzay adamı adayları, yalıtma odalarında bırakılarak yalnızlığa ne kadar dayanabileceklerine bakılırdı. Adaylar mutlak sessizlik içindeki bu odalarda, saate bakma imkanı olmadan otururlardı. Adayların çoğu bu denemede başarısız olurdu. Andrian Nikolaev bu deneye en uzun süre (4 gün) dayanan kişi oldu ve 'Demir Adam' lakabını aldı.
Eski Sovyetler Birliği ve günümüz Rusyasında, uzay çalışmalarına katılmak üzere eğitilen kişiye 'kozmonot', ABD'de ise aynı kişiye 'astronot' adı veriliyor.
ANDRIAN NIKOLAYEV'İN HAYATI
5 Eylül 1929 tarihinde Çuvaşistan'da Shorshely kasabasında dünyaya geldi. Tam adı Andrian Grigorievic Nikolaev'dir.
Andrian Nikolaev, Vostok-3 ve Soyuz-9 uzay uçuşunda görev aldı. Her iki uçuşta da en uzun süre uzayda kalma rekorları kırdı. Ayrıca Vostok-2 ve Soyuz-8 görevlerinde yedek kozmonot olarak görev yaptı.
22 Ocak 1969'da Sovyet subayı Viktor İlyin tarafından bir suikast girişiminden kurtuldu. 26 Ocak 1982'de kozmonotluktan ayrıldı.
3 Kasım 1963'te ilk kadın kozmonot olan Valentina Tereşkova ile evlendi. Elena Andrionova adında bir kız babası oldu. Çift, 1982 yılında boşandı.
Andriyan Nikolaev; Lenin Nişanı, Kızıl Yıldız Nişanı, çeşitli madalyalar ve yabancı ülkelerin nişanlarıyla taltif edildi. Ayrıca Bulgaristan Sosyalist İşçi Kahramanı, Vietnam İşçi Kahramanı ve Moğolistan Kahramanı ilan edildi. Aydaki 'Nikolaev' kraterine adı verildi.
ANDRIAN NIKOLAYEV NE ZAMAN VE NEDEN ÖLDÜ?
Andrian Nikolaev, 2004 yılında kalp krizi sonucu Çuvaşistan'ın başkenti Şupaşkar'da hayatını kaybetti.
Ölümünün ardından Moskova'da yaşayan kızı Yıldızkent'e defnedilmesini talep etti. Fakat Çuvaşistan Devlet Başkanı, Nikolaev'in ülkesinde defnedilmesini istiyordu. Sonunda Nikolaev, Şupaşkar'da yapılan bir törenin ardından doğduğu kasaba olan Shorshely'de defnedildi.
