Sovyetler Birliği 1991 yılında çöktüğünde, o sırada uzay istasyonunda olan Sergei Krikalev, 'son Sovyet vatandaşı' olarak bir süre uzayda yaşamak zorunda kaldı. Zira, Sovyetler Birliği dağıldığı için Rus kozmonotu geri getirecek bürokratik engeller ortaya çıktı. İşte, Sergei Krikalev ve Sovyetler'in çöküşü sırasında yaşanan şaşırtıcı olay...
18 Mayıs 1991'de Sovyetler Birliği kozmonotu Sergei Krikalev, Dünya'dan ayrıldı ve Sovyet uzay istasyonu Mir'e gitti. Ancak Krikalev Mir'deyken, onu uzaya gönderen ülke yok oldu, Sovyetler Birliği yıkıldı. Krikalev de, en azından uzun süre 'son Sovyet vatandaşı' olarak uzayda yaşamak zorunda kaldı.
Kısa süre sonra, uzay istasyonundaki kozmonotun kaderi belli oldu. Kazakistan (diğer birlik ülkeleri gibi) bağımsızlık için bastırırken, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mikhail Gorbaçev, görevi sona erdiğinde Krikalev'in yerini bir Kazak kozmonotunun alacağını açıkladı. Fakat, Kazakistan'da o sırada hiç kimse kozmonot olarak eğitilmediği için, Krikalev uzayda biraz daha uzun kalmak zorundaydı.
SOVYETLER DAĞILINCA UZAYA GÖNDERECEK YETKİN KİŞİ KALMADI
Chip dergisinde yayımlanan habere göre; o zamanlar uzayda uzun süre kalmanın etkileri hakkında pek bir şey bilinmese de Sergei Krikalev, Mir'de bu kadar uzun süre kalmanın bazı riskler doğurduğunun farkındaydı. Ekim ayında istasyondaki diğer ülkelere mensup meslektaşlarından bazıları 4 aylık görevlerini tamamladılar ve ülkelerine döndüler. İstasyonu çekip çevirecek kadar deneyimli başka kimse kalmadığı için Krikalev, Mir'de kaldı ve beklediğinden çok uzun bir süre boyunca Dünya'nın çevresinde tur atmayı sürdürdü.
Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra ortaya çıkan Rusya Federasyonu ile ABD arasında pazarlıklar bir süre sürdü. Yörüngeye daha fazla kozmonot ve astronot göndermek için anlaşmalar yapıldı, bu aynı zamanda uzayda mahsur kalan kozmonotun geriye getirilmesini de içeriyordu. Nihayet 3 ay sonra, yani 25 Mart 1992'de, uzayda aralıksız 311 gün geçirmiş olan Krikalev, Dünya'ya döndü.
Ancak bu günler, uzayda geçireceği son günler değildi. Döner dönmez Krikalev'in eğitimi devam etti ve daha sonra tekrar istasyona döndü. Sergei Krikalev toplamda uzayda 803 gün geçirmiş oldu ve tüm rekorları kırdı.
SERGEI KRIKALEV'İN HAYATI
Rus kozmonot Sergei Krikalev'in asıl mesleği makine mühendisliğidir.
Roket biliminde önemli bir isim olan Sergei Krikalev, 6 uzay uçuşu tamamladı ve uzayda 803 gün, 9 saat, ve 39 dakika geçirdi.
2007'de emekli olan Rus kozmonot, günümüzde uzay şirketi Energia'nın başkan yardımcılığını yapmaktadır.
Eski Sovyetler Birliği ve günümüz Rusyasında, uzay çalışmalarına katılmak üzere eğitilen kişiye 'kozmonot', ABD'de ise aynı kişiye 'astronot' adı verildiğini belirtelim.