ABD, İran petrolünü hedefleyen bir dizi yaptırımı kasım ayında devreye aldı. Türkiye dahil 8 ülkeye ticaret muafiyeti getirildi fakat, bu süre 2 Mayıs’ta doldu. Mayıs ayında hiçbir tanker İran’dan Türkiye’ye girmezken, açığın Irak, Rusya ve Kazakistan’dan kapatılması bekleniyor.
Geçen yılın mayıs ayında İran ile nükleer anlaşmaya son verdiğini açıklayan ABD, yaptırım silahına başvuracağını belirtti. Kasım 2018*den itibaren İran’ın petrol ticaretini hedefleyen yaptırımlar uygulayacağını söyleyen beyaz saray, Türkiye’nin İran’dan petrol alımında önemli düşüş yaşanmıştı. ABD’nin kasım ayından itibaren Türkiye dahil 8 ülkeye getirdiği 6 aylık İran’dan petrol alımı muafiyetiyle ithalata devam ediyordu. 6 aylık süre 2 Mayıs’ta son buldu. Bunun öncesinde Türkiye ile İran arasındaki petrol ticareti yüzde 44’lük dilimi oluşturuyordu. Aylık ortalama 1 milyon tonun üzerinde seyreden ithalat geçen yılın haziranda 285 bin tona indi.
Temmuzda bu miktar yeniden 800 bin tonlara yükselse de kademeli olarak azaldı ve kasımda sıfırlandı. 2019 yılından İran’dan petrol ithalatı tekrar 300 bine tona çıkarıldı. Refitiniv veri ağına göre İran’dan çıkan hiçbir tanker mayıs ayı boyunca Türkiye’ye uğramadı. Adı açıklanmayan bir Türk yetkili konuyla ilgili olarak “Artık İran’dan petrol almıyoruz. Yaptırımlardan muaf tutulan 8 ülke arasındaydık, ancak şu anda bu yaptırımlara uyacağız” ifadelerini kullandı. Reuters’a konuşan Türk yetkili, Ankara’nın İran’a uygulanan yaptırımları doğru bulmadığını belirterek “Ancak müttefikimiz ABD’nin kararına saygı duyacağız. İran’ın dışlanmasının soruna çözüm olmayacağına inanıyoruz” diye konuştu. Türkiye’nin yakıt ihtiyacı sebebiyle oluşan açığı Irak, Rusya ve Kazakistan’dan gelecek petrolle kapatması bekleniyor. Türkiye’nin en büyük petrol rafinerisi Tüpraş, Washington yönetimine yaptırım muafiyeti süresinin uzatılması yönünde girişimlerde bulunmuş ancak bu çabalar sonuçsuz kalmıştı. Tüpraş, İran’dan günlük ortalama 120 bin varil ham petrol alırken kasım ayında da İran’dan hiç petrol almamıştı. Tahran yönetiminin ise yaptırım sonrası petrol ihracatı günlük 500 bin varil düşüş gösterdi.
