Uluslararası bir bilim ekibi Himalayalar’daki donmuş topraklardan 1700 yeni virüs türü ortaya çıkardı. Küresel ısınmanın etkisiyle toprağın çözünmesi sonucu bu virüslerin dünyaya yayılacağından korkuluyor. Uzmanların bu virüslerin yarattığı tehlikeyi analiz edebilmesi için yıllar içindeki değişimlerini de incelemeleri gerekiyor.
DİLEK KARAGÖZ
Himalaya buzullarında 1700’den fazla virüs türü bulundu. Independent’in haberine göre, çoğu daha önce bilinmeyen virüsler 41 bin yıldır donmuş toprakta saklanırken, küresel ısınmayla beraber insanlara tehdit oluşturma ihtimalleri endişe yaratıyor. Bilim insanları daha önce de donmuş toprakta veya permafrostta virüsler tespit etmişti. Küresel ısınmanın etkisiyle toprağın çözünmesi sonucu bu virüslerin dünyaya yayılacağından korkuluyor. Bu yıl Sibirya’da bulunan binlerce yıllık virüslerin ardından eski hastalıkların yeni bir pandemiye yol açacağı endişesi baş göstermişti. Uzmanların bu virüslerin yarattığı tehlikeyi analiz edebilmesi için yıllar içindeki değişimlerini de incelemeleri gerekiyor. Uluslararası bir araştırma ekibi yeni bir çalışmada, Himalayalar’daki Tibet Platosu’nda yer alan Guliya Buzulu’dan buz çekirdekleri çıkardı. Buzların içinde yüzde 97’si daha önce bilinmeyen 1705 virüs türü tespit edildi. Nature Geoscience adlı hakemli dergide 26 Ağustos’ta yayımlanan çalışmada 41 bin yıla yayılan 9 ayrı zaman diliminden gelen viral türlerin DNA’sı incelendi.Araştırmacılar yeni bulunan virüslerin insanları değil, bakterileri enfekte ettiğini söylüyor. Ekip virüslerin zaman içindeki sıcaklık değişimlerine nasıl tepki verdiğini analiz etti. Ohio Eyalet Üniversitesi’nden çalışmanın başyazarı ZhiPing Zhong, “Bu zaman dilimleri soğuktan sıcağa geçilen üç büyük döngüyü kapsıyor ve viral toplulukların farklı iklim koşulları karşısında nasıl değiştiğini gözlemlemek için eşsiz bir fırsat sunuyor. Bu eski virüsleri inceleyerek, geçmiş iklim değişikliklerine verilen viral tepkiler hakkında değerli bilgiler ediniyoruz; bu da devam eden küresel iklim değişikliği bağlamında viral adaptasyon anlayışımızı geliştirebilir” açıklamasını yaptı. Araştırmada bulunan viral topluluklardan biri Son Buzul Çağı’nın bittiği 11 bin 500 yıl önceye aitti. Zhong bunun, virüs gelişimiyle iklim değişikliği arasındaki ilişkiye işaret ettiğini söyledi. Bilim insanları ayrıca Ortadoğu ve Arktika gibi bölgelerden geldiği tahmin edilen virüsler de saptadı.
ZOMBİYE ÇEVİREN GİZEMLİ HASTALIK UYARISI
Geçtiğimiz yıllarda ABD’nin Wyoming eyaletinde kendini göstermeye başlayan ve hayvanlarda boş bakışlara neden olan bir hastalık ortaya çıktı. Uzmanların “Zombi geyik virüsü” adını verdikleri bu hastalık için insanlara da bulaşabileceği uyarıları yapıldı ve hazırlıklı olunması istendi. Kronik israf hastalığı (CWD) yani bir diğer adıyla zombi geyik hastalığını araştıran Dr. Cory Anderson, geçtiğimiz yıllarda insanları uyararak, “İngiltere’deki deli dana hastalığı salgını, bir gecede, örneğin çiftlik hayvanlarından insanlara bir yayılma olayı gerçekleştiğinde işlerin nasıl çığırından çıkabileceğinin bir örneğini sundu. Benzer bir şeyin gerçekleşme potansiyelinden bahsediyoruz. Kimse bunun kesinlikle olacağını söylemiyor ama insanların hazırlıklı olması önemli.” ifadelerinde bulunmuştu. 1980’ler ve 1990’larda İngiltere’de büyükbaş hayvanların enfekte olmuş et ve kemik unu ile beslenmesi sonucu ortaya çıkan deli dana hastalığının ardından, tam 4,4 milyon büyükbaş hayvan itlaf edilmişti. Zombi geyik hastalığı (CWD), prion adı verilen anormal proteinlerin neden olduğu bir beyin hastalığı. Bu hastalık, geyik, alageyik ve ren geyikleri gibi türlerde görülüyor ve bulaşıcı.
