Avrupa Güney Gözlemevi'nden (ESO) bilim insanları, ilk kez Samanyolu dışında bir yıldızın yakın çekim görüntüsünü elde etti. Büyük Macellan Bulutu galaksisinde, Dünya’dan 160 bin ışık yılı uzaklıktaki WOH G64 adlı kırmızı süperdev yıldız bu tarihi gözlemin odağı oldu.
Avrupa Güney Gözlemevi'nden (ESO) bilim insanları, astronomi dünyasında tarihi bir başarıya imza atarak, ilk kez Samanyolu dışında bir yıldızın yakın çekim görüntüsünü kaydetti. Dünya’dan yaklaşık 160 bin ışık yılı uzaklıkta, Büyük Macellan Bulutu adlı galakside yer alan WOH G64 adlı kırmızı süperdev yıldız, bu olağanüstü gözlemin odağı oldu. ESO’nun Şili’deki Atacama Çölü’nde bulunan Çok Büyük Teleskop Interferometresi (VLTI) sayesinde elde edilen bu görüntü, yıldızların yaşam döngüsü hakkında eşsiz bilgiler sunuyor.
YILDIZIN ÇEVRESİNDE TOZLU BİR KOZA
Görüntülerde, yıldızın çevresinde yer alan parlak oval yapının, tozlu bir koza olduğu tespit edildi. Bilim insanları, bu tozlu kozayı, yıldızın yaşamının son aşamalarında olduğunu ve süpernova patlaması öncesinde büyük miktarda madde saçtığını gösteren önemli bir işaret olarak değerlendiriyor.
Çalışmayı yürüten ekibin başında bulunan, Şili’deki Andrés Bello Ulusal Üniversitesi’nden Keiichi Ohnaka, “Yıldıza yakın bir şekilde çevrelenmiş, yumurta şeklindeki bir koza keşfettik. Bu, ölen yıldızın süpernova patlaması öncesinde maddeyi şiddetle saçmasıyla ilişkili olabilir” açıklamasında bulundu.
VLTI’NİN GÜCÜYLE BENZERSİZ ÇÖZÜNÜRLÜK
Earthsky'daki habere göre; bu çığır açıcı gözlemler, Çok Büyük Teleskop Interferometresi’ne (VLTI) entegre edilen GRAVITY cihazı kullanılarak gerçekleştirildi. Bu ileri teknoloji cihaz, dört teleskoptan gelen ışığı birleştirerek olağanüstü bir çözünürlük sağlıyor ve yıldızın detaylarını daha önce mümkün olmayan bir hassasiyetle görüntülemeyi mümkün kılıyor.
YILDIZIN PARLAKLIĞI AZALIYOR
Elde edilen yeni görüntüler, geçmiş gözlemlerle karşılaştırıldığında, WOH G64’ün parlaklığında son 10 yılda belirgin bir azalma olduğunu ortaya koydu. Almanya’daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Gerd Weigelt, “Bu yıldızda büyük bir değişim yaşanıyor. Bu, bir yıldızın yaşam döngüsünü gerçek zamanlı olarak izlemek için nadir bir fırsat sunuyor” diyerek bu gözlemin önemini vurguladı.
DEVASA BİR YILDIZ: WOH G64
WOH G64, yaklaşık iki bin Güneş büyüklüğünde bir kırmızı süperdev olarak tanımlanıyor ve bu tür yıldızların en uç örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Keele Üniversitesi’nden Jacco van Loon, yıldızın olağanüstü boyutları ve davranışı hakkında, “Herhangi bir ani değişim, bu yıldızı patlamaya bir adım daha yaklaştırabilir” yorumunda bulundu.
KOZANIN SIRRI: EŞ YILDIZ MI, TOZLU TORUS MU?
Bilim insanları, yıldızın çevresindeki uzamış koza şeklini, henüz bilinmeyen bir eş yıldızın etkisine bağlı olabileceği yönünde değerlendiriyor. Alternatif bir teori ise, daha sönük görünen eliptik halkanın, yıldızın çevresindeki tozlu torusun iç kenarını temsil ediyor olabileceğini öne sürüyor. Ancak bu hipotezlerin doğrulanması için daha fazla gözlem yapılması gerektiği belirtiliyor.
