Fotoğraflara yönelik manipülasyon teknolojinin yardımıyla giderek artarken, artık yapay zeka ile sıfırdan görüntü dahi üretilebiliyor. Bu durum tehlike yaratmaya başlayınca manipüle edilmiş bir görüntünün nasıl anlaşılacağı da merak konusu oldu.
Teknolojinin gelişmesiyle beraber yeni tehditler de ortaya çıkarken, görüntüleri manipüle etmek için kullanılan tekniklerle hiper-gerçekçi sahte görüntü çağı başladı. Bu tür görüntüler yanlış bilginin yayılmasına yol açıp seçimler gibi önemli olaylarda dahi kamuoyunu etkileyebiliyor.
Galler Prensesi Kate Middleton ve çocuklarının bir fotoğrafının "manipüle edildiği" endişesiyle haber ajansları tarafından geri çekilmesiyle, bu konu daha önce hiç olmadığı kadar gündeme girdi.
Peki, düzenlenmiş veya yapay zeka tarafından üretilmiş bir görüntüyü tespit etmek için neler yapılabilir?
IŞIK YANSIMALARI VE GÖLGELER
BBC Türkçe'de yer alan habere göre; normal ışıklandırma genellikle bir fotoğrafın değiştirildiğini ele verir. Örneğin insanların gözlerindeki ışık yansımalarını kontrol edin; ışık kaynağı genellikle gözlere yansıyacaktır.
Boyut ve renk konumla eşleşmiyorsa veya gözler arasında farklılık varsa, şüphelenmek için nedeniniz olabilir.
Bir görüntüdeki yansıtıcı yüzeylerde öznelerin ve nesnelerin görünme şekli de ipuçları sağlayabilir.
Görüntüdeki nesnelerin gölgeleri, birden fazla görselden bir araya getirilmişse aynı hizada olmayabilir, ancak bazı fotoğrafların birden fazla ışık kaynağıyla çekilebileceğini unutmayın.
Işığın bir öznenin yüzünde nasıl göründüğünü incelemeye değer. Örneğin güneş arkalarındaysa kulakları kırmızı görünebilir.
Yapay zeka da uyumsuz ışık ve gölgeler üretebilir, ancak algoritmalar geliştikçe, yapay zeka tarafından üretilen yüzler genellikle insan yüzlerinden daha gerçek sanılabiliyor.
ELLER VE KULAKLAR
Bir başka belirleyici yöntem de kopyalanması zor olan özellikleri aramak. Yapay zeka şu anda elleri ve kulakları oluşturma konusunda zayıf; şekillerini, oranlarını ve hatta parmak sayılarını bile karıştırabiliyor.
Bunlar ressamların da zor bulduğu özelliklerle aynı. Ancak insanların yapay zeka tarafından üretilen görüntülerinin diğer yönleri hiper-gerçek hale geldikçe, bu yanlışlıklar gözümüze doğal görünmeyen ve rahatsız eden bir his yaratır.
META VERİLER
Dijital görüntülerin kodlarında, sahte bir görüntünün tespit edilmesine yardımcı olabilecek bilgi kırıntıları gizlidir.
Bir dijital kamera bir görüntüyü her çektiğinde, görüntü dosyasına meta veriler yazılır.
Örneğin zaman damgaları, Başkan Donald Trump'ın Ekim 2020'de Covid-19'a yakalandığını açıkladıktan bir gün sonra gerçekten Beyaz Saray'da olup olmadığına dair sorulara yol açtı.
DOĞRULAMA ARAÇLARI
Google gibi internet şirketleri, insanların yapay zeka tarafından üretilen görselleri tespit etmelerine yardımcı olabilecek görsel doğrulama araçlarını kullanıma sundu.
Facebook ve Instagram, Meta'nın kendi sistemlerinden gelen yapay zeka tarafından üretilen görüntüleri etiketlemeye başladı ve aynı şeyi diğer şirketlerin yapay zeka araçları tarafından üretilen görseller için de yapmayı planlıyor.
