'Süper hücre' adı verilen ani ve kuvvetli yağışlar, küresel ısınmanın sonucu olan iklim kriziyle beraber sıkça yaşanır oldu. Özellikle çarpık yapılaşmanın yüksek olduğu büyük kentlerde meydana gelen ani yağışlar, su baskınlarına neden oluyor.
Süper hücre atmosferin yukarı seviyelerindeki açısal rüzgar yön değişiminin fazla olduğu aşırı termodinamik kararsızlığa bağlı olarak, dikey rüzgarların fazla olduğu bölgelerde ortaya olan kuvvetli bir oraj biçimidir. Orajın dört alt sınıfından (süper hücre, bora hattı, çoklu hücre ve tek hücre) biri olan süper hücre, bunlar arasında yaygınlığı en az olanıdır. Süper hücreler, uygun ortam koşulları oluştuğunda dünyanın her yerinde meydana gelebilir.
Süper hücre; az yağışlı, klasik, bol yağışlı olmak üzere üç çeşittir.
AZ YAĞIŞLI SÜPER HÜCRE
Az-yağışlı süper hücre genellikle nem oranının düşük olduğu yaz sezonunun oluşur. Az yağışlı süper hücreler yaptıkları dolu yağışları ile ünlüdürler, kimi zaman hiç yağmur bırakmadan golf topu büyüklüğünde dolu yağdırdıkları bilinmektedir.
Az yağışlı süper hücrelerde görülen hortumlar, bol yağışlı veya klasik süper hücrelere kıyasen daha zayıf yapıdadır. Zira hava daha düşük nem oranına sahip olduğu için yağışla beraber buharlaşmadan kaynaklanan ısı kaybı aşağı yönlü hava akımlarının gelişmesine elverişlidir. Bu bakımdan hortumlar ayrıca daha kısa ömürlü olur. Nem oranı düşük olduğu için konveksiyon ile yükselen hava parseli daha yüksek seviyede yoğunlaşacağı için bulut tabanı oldukça yüksektir.
KLASİK SÜPER HÜCRE
Az yağışlı ve bol yağışlı süper hücreler genellikle farklı tip gökgürültülü fırtınaların hibritleşmiş biçimdir, klasik süper hücre ise süper hücrenin saf bir formu olarak kabul edilir. En klasik örneği saat yönünün tersine rüzgalara sahip olan ve radarda virgül görünümlü Hook Echo adı verilen fırtına biçimidir. Virgülün kıvrıldığı yerde genellikle bir hortum bulutu bulunur. En şiddetli hortumlar bu fırtınaların altında oluşur.
Havanın nem oranına bağlı olarak çok farklı boyutlarda dolu yapabilmektedir.
BOL YAĞIŞLI SÜPER HÜCRE
Barbunya görünümüne sahip bol yağışlı süper hücre ise hava kütlesinin taşıdığı su miktarı olduğu koşullarda meydana gelir. Çok yoğun yağışlara sebep oldukları için görüş mesafesi oldukça düşer, bu yüzden bu fırtınaların hortumları çoğunlukla fark edilemediği için hortumlara bağlı ölümler en çok bu tip fırtınalarda görülür.
SÜPER HÜCRE NASIL OLUŞUR?
Süper hücre yağışlarının oluşması için sıcak ve nemli havanın gerektiğini belirten Meteoroloji Uzmanı Dilek Çalışkan, "Bunun karşısında da soğuk esen rüzgarlar gerekiyor. Bu sıcak ve soğuk esen nemli hava ile birlikte karşılaştığı zaman öncelikle yatay olarak dönmeye başlıyorlar. Ve iki havanın karşılaşması ile süper hücre yağışları oluşuyor" dedi.
Her dolunun ya da her şiddetli yağışın süper hücre olmadığını belirten Çalışkan, oluşan süper hücre bulutlarının içerisinde çarpışma ve karışımın çok fazla olduğunu söyledi. "Bu yüzden bu bulutlar, dolu, fırtına ve aşırı yağışları beraber yaşatıyor" diyen Çalışkan, Türkiye'de Akdeniz ve Ege'den gelen sıcak hava ile Karadeniz veya Balkanlar'dan gelen sıcak havanın çarpışması ile oluştuğunu söyledi.
Çalışkan, bu yağışların yaklaşık 10 kilometrelik alanı etkilediğini ve geniş etkiye sahip olmadığını belirtti.
EN FAZLA ABD'DE GÖRÜLÜYOR
Süper hücre yağışlarının en çok ABD'de görüldüğünü de ekleyen Çalışkan, Türkiye'de haziran, temmuz ve ağustos aylarında görüldüğünü söyledi.
Çalışkan ''Bursa'nın Kestel ilçesinde sel felaketine yol açan yağışlar için de süper hücre yağışı diyebiliriz'' ifadelerini kullandı.
Türkiye son dönemde süper hücre yağışlarını İstanbul'da görmüştü. 2017 yılında İstanbul'da etkili olan yağışlar birçok otomobil, ev ve işyerinde ciddi hasarlara neden olmuştu.
