Akciğer kanseri dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biridir ve genellikle ölümcül bir seyir izler. Gelişmiş ülkelerde özellikle sigara içme alışkanlığıyla doğrudan ilişkilendirilen bu hastalık sağlık alanında önemli bir sorun teşkil etmektedir. Akciğer kanseri, akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz büyümesi ve çoğalması sonucunda ortaya çıkan bir tümördür. Hem aktif sigara içicileri hem de pasif içiciler bu risk altındadır bu da hastalığın yaygınlığını artırır.
Akciğer kanseri genellikle erken aşamalarda belirti vermez ve genellikle ilerlemiş evrelerde teşhis edilir. Bu nedenle erken teşhis ve bilinçli bir farkındalık, akciğer kanseriyle mücadelede kritik bir rol oynamaktadır. Tütün ürünlerine maruz kalan bireylerin düzenli sağlık kontrolleri yapmaları ve olası belirtileri göz ardı etmemeleri bu hastalığın yayılmasını sınırlayabilir. Akciğer kanserinin önlenmesi açısından toplumda tütün kullanımının azaltılması ve sigara içilen ortamlarda korunma önlemlerinin artırılması gereklidir. Kamuoyu bilinci ve eğitim kampanyalarıyla insanların tütün ürünlerine karşı bilinçlenmesi ve bu alışkanlıklardan uzak durması teşvik edilmelidir.
AKCİĞER KANSERİ NEDİR?
Akciğer kanseri akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Bu durum normalde akciğerlerde bulunan hücrelerin DNA'larındaki anormal değişiklikler veya mutasyonlar sonucu ortaya çıkar. Kontrolsüz büyüme ve bölünme akciğerde tümör oluşumuna ve bu tümörlerin zamanla diğer vücut bölgelerine veya organlara yayılmasına neden olabilir.
Sigara içmek, pasif içicilik, hava kirliliği, radyasyona maruz kalma, genetik faktörler gibi çeşitli risk faktörleri akciğer kanserinin gelişimine katkıda bulunabilir. Akciğer kanseri çeşitli alt tiplere ayrılır ve tanı konulduğunda tedavi yöntemleri tümörün tipine, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Akciğer kanserinin belirtisi birden fazla olabilir ancak akciğer kanserinin en sinsi 9 belirtisi için şu sıralamayı yapabiliriz:
1. Uzun süre devam eden veya kötüleşen öksürük, özellikle kanlı balgamla birlikte olabilir.
2. Normal aktiviteler sırasında anormal derecede zorlanma hissi veya nefes almakta güçlük çekme.
3. Göğüs bölgesinde sürekli veya şiddetli ağrı hissi.
4. Aniden iştahsızlık, kilo kaybı ve zayıflama.
5. Ses tonunda değişiklikler veya sürekli ses kısıklığı.
6. Ani ve sürekli halsizlik, yorgunluk hissi.
7. Sık sık tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları veya zatürre.
8. Kanserin kemiklere metastaz yapması durumunda kemik ağrıları.
9. Kanserin beyne veya sinirlere metastaz yapması durumunda baş ağrısı, denge bozukluğu veya vücutta güçsüzlük gibi belirtiler görülebilir.
Akciğer kanseri belirtileri kanser türüne, yayılma durumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Belirtiler genellikle kanserin ileri aşamalarında ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür şüpheli belirtiler fark edildiğinde bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.
AKCİĞER KANSERİ EVRELERİ NASIL ANLAŞILIR?
Akciğer kanserinin evreleri genellikle kanserin ne kadar ilerlediğini ve vücutta ne kadar yayıldığını gösterir. Evreler, kanserin tanısını koymak ve tedavi seçeneklerini belirlemek için önemlidir. Akciğer kanseri evreleri genellikle şu şekildedir:
Evre 0 (Kanser başlangıcı): Bu evrede, kanser hücreleri yalnızca birkaç hücre tabakası veya küçük bir alan içerisinde bulunur ve çevre dokulara yayılmamıştır.
Evre I (Yerel): Kanser, akciğerdeki dokuda veya bronşlarda bulunur ve daha büyük bir alana yayılmamıştır. Yakındaki lenf bezlerine veya diğer organlara metastaz yapmamıştır.
Evre II (Yerel İleri): Kanser akciğerde büyümüş olabilir ve yakın lenf bezlerine yayılmış olabilir. Ancak, hala diğer organlara metastaz yapmamıştır.
Evre III (Bölgesel): Kanser akciğerde büyümüş ve yakın dokulara veya organlara yayılmış olabilir. Aynı zamanda lenf bezlerine de metastaz yapmış olabilir.
Evre IV (Uzak): Bu evre, kanserin vücudun diğer bölgelerine veya organlarına yayıldığını gösterir. Genellikle uzak organlara (beyin, karaciğer, kemikler) metastaz yapmıştır.
Akciğer kanseri evreleri işlemi genellikle görüntüleme testleri (örneğin bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme), biyopsi sonuçları ve diğer testler ile yapılır. Bu evreler kanserin yayılma derecesini ve tedavi seçeneklerini belirlemekte önemli bir rol oynar.
AKCİĞER KANSERİ NERELERDE AĞRI YAPAR?
Akciğer kanseri genellikle akciğerlerde başlar ve büyüdükçe çevredeki dokulara ve organlara yayılabilir. Bu nedenle akciğer kanseri belirli bölgelerde ağrıya neden olabilir. Kanser, akciğerlerin içinde veya yakınındaki dokularda büyüdükçe göğüs bölgesinde şiddetli veya sürekli bir ağrıya neden olabilir. Bu ağrı göğsün iç kısmında veya omurganın arkasında hissedilebilir.
Akciğer kanseri ilerledikçe sırt bölgesinde veya omuzlarda ağrıya sebep olabilir. Özellikle kanser omurgaya veya kaburgalara yayıldığında bu tür ağrılar görülebilir. Özellikle kanserin sinirlere veya lenf bezlerine yayıldığı durumlarda akciğer kanseri omuz veya kolda ağrıya neden olabilir. Kanser, göğüs duvarına veya kaburgalara yayıldığında, nefes almak veya hareket etmekle ilişkili olarak ağrı hissedilebilir.
AKCİĞER KANSERİ GENETİK Mİ?
Akciğer kanseri genellikle bir dizi faktörün etkileşimi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Kanser gelişiminin tek başına genetik bir nedeni yoktur. Ancak genetik faktörler de bir rol oynayabilir. Özellikle ailede akciğer kanseri öyküsü olan bireylerde kanser riski artabilir. Bazı genetik değişiklikler veya aile geçmişi, kişinin kansere yatkınlığını artırabilir, ancak bu tek başına kanserin gelişmesine neden olmaz.
