Nüfus artacak ama yaşlanmaya devam

İBRAHİM KAHVECİ/İSTANBUL

TÜİK’in 2013 yılındaki nüfus projeksiyonuna göre 2050 yılında 94 milyon nüfus ile zirveden dönecekti. Fakat nüfus yeni projeksiyona göre 107 milyonu geçecek ve 2069 yılında zirveye ulaşmış olacak. Ama yaşlılık sorunu hız kesmeden artmaya devam ediyor.

ürkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) ‘Nüfus Projeksiyonları, 2018-2080’ araştırmasına göre, Türkiye nüfusunun 2040 yılında 100 milyonu geçmesi bekleniyor. Oysa 2013 yılındaki aynı projeksiyona göre Türkiye nüfusu 2040 yılında 92 milyon 258 bin kişi olacaktı. Bir önceki (2013-2075) araştırmaya göre 2050 yılında 93 milyon 476 bine çıkarak zirve yapması beklenen ve bu tarihten sonra gerileme göstereceği öngörülen nüfusumuz yeni projeksiyona göre artmaya devam edecek ve 2069 yılında 107 milyon 664 bin kişi ile zirve yapacak. Böylece nüfusumuzun en üst noktası 2050 yılından 2069 yılına, en yüksek seviyesi de 93,5 milyondan 107,7 milyona çıkmış oldu. Türkiye’nin nüfus yapısında son yıllarda meydana gelen değişimler sonucunda ortaya çıkan ihtiyaç ve kurumun revizyon politikası gereğince nüfus projeksiyonları yenilendi. Buna göre, 2017 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçları temel alınarak, biri ana senaryo olmak üzere farklı doğurganlık ve göç varsayımlarını içeren üç ayrı senaryoya göre üretilen yeni nüfus projeksiyonlarında, demografik göstergelerdeki mevcut eğilimlerin devam edeceği varsayımına dayanan ana senaryo sonuçlarına yer verildi. TÜİK’in projeksiyonuna göre demografik göstergelerdeki mevcut eğilimler devam ettiği takdirde, 2017 yılı ADNKS sonuçlarına göre 80 milyon 810 bin 525 kişi olan Türkiye nüfusu, 2023 yılında 86 milyon 907 bin 367 kişiye, 2040 yılında ise 100 milyon 331 bin 233 kişiye ulaşacak. Nüfus, 2069 yılına kadar artarak 107 milyon 664 bin 79 kişiyle en yüksek değerini elde edecek. Bu yıldan itibaren azalışa geçmesi öngörülen ülke nüfusu 2080 yılında 107 milyon 100 bin 904 kişi olacak. Nüfusun yaş yapısının önemli göstergesi olan ortanca yaş, 2040’da 38,5, 2080’de ise 45 olacak. Buna göre, Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi artarken nüfus da yaşlanmaya devam edecek.

İŞ GÜCÜNDE KAYIP

Nüfusun yaş yapısının önemli göstergesi olan ortanca yaş, 2018 yılında 32, 2023’te 33,5, 2040’da 38,5, 2060’ta 42,3, 2080’de ise 45 olacak. Yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 yaş ve üzerindeki nüfusun oranı 2018 yılında yüzde 8,7’ye, 2023’te yüzde 10,2’ye, 2040’da yüzde 16,3’e, 2060’ta yüzde 22,6’ya ve 2080’de yüzde 25,6’ya çıkacak. Projeksiyona göre, çalışma çağında yer alan 15-64 yaş grubundaki nüfus oranı 2018 yılında yüzde 67,8 olacak. Bu oran 2023’te yüzde 67,2, 2040’da yüzde 64,4, 2060’ta yüzde 60,4 ve 2080’de yüzde 58,7 düzeyine düşecek. Çocuk nüfus olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı ise 2018 yılında yüzde 23,5’i bulacak. Söz konusu oran 2023’te yüzde 22,6, 2040’da yüzde 19,3, 2060’ta yüzde 16,9 ve 2080’de yüzde 15,7’ye gerileyecek. Buna göre, 0-14 yaş arasındaki nüfus, 2018’de 19 milyon 203 bin 792, 2023’te 19 milyon 601 bin 384, 2040 yılında 19 milyon 333 bin 893’e ulaşacak. 2060’da düşüşe geçerek 18 milyon 126 bin 86, 2080’de ise 16 milyon 813 bin 783 olacak. 2018’de 55 milyon 500 bin 77 olacak 15-64 yaş arasındaki nüfus, 2023’te 58 milyon 438 bin 33, 2040 yılında 64 milyon 623 bin 369, 2060’da 64 milyon 727 bin 126, 2080’de ise 62 milyon 873 bin 761’e çıkacak. Öte yandan 65 yaş üstü nüfus 2018 yılında 7 milyon 163 bin 354 olacak. 2023’te 8 milyon 867 bin 951’e ulaşacak söz konusu nüfus, 2040’ta 16 milyon 373 bin 971’e, 2060’da 24 milyon 242 bin 787’ye, 2080’de 27 milyon 413 bin 359’a yükselecek.  

İstanbul yavaşlıyor Ankara parlıyor

2013 yılındaki nüfus projeksiyonuna göre 2018-2023 yılları arasında Türkiye nüfusu 80,5 milyon kişiden 3,7 milyon artışla 84.2 milyona çıkıyor. Yüzde 4,6 oranında öngörülen bu nüfus artışında İstanbul için yüzde 7,9 nüfus artışı hesaplanıyordu. Oysa dün açıklanan yeni nüfus projeksiyonuna göre ülke nüfusu 2018-2023 arasında 5 milyon 44 bin kişi artarak 81 milyon 867 binden 86 milyon 907 bin kişiye çıkıyor. Ülke nüfusu yeni hesaba göre önümüzdeki beş yılda yüzde 6,2 artış gösterirken, İstanbul nüfusunun 5 yılda yüzde 6,9 artış göstermesi bekleniyor. Eski hesaba göre ülke nüfusu çok daha hızlı artarken, İstanbul’da beklenen nüfus artışı ise yüzde 7,9’dan yüzde 6,9’a geriliyor. Oysa Ankara için beklenen nüfus artış hızı eski projeksiyonda yüzde 7,8 seviyesinden yeni projeksiyonda yüzde 9,3 seviyesine yükseliyor. 2023 yılında İstanbul nüfusu 16 milyon 310 bine çıkarken, Ankara’nın nüfusu da  6 milyon 60 bin kişiye yükseliyor. İzmir ise her iki hesap içinde de nüfusu Türkiye ortalamasının gerisinde kalıyor. Sıralamada yeri değişen iller ise şunlar: 2013 projeksiyonunda 2023 yılında Şanlıurfa 6. büyük il görülürken, yeni hesapta 7. sıraya düşüyor. Yerine ise iki sıra yükselen Konya geliyor. Kocaeli ise eski seriye göre 2 basamak yükselerek Türkiye’nin en büyük 8. ili oluyor.

GÖÇMENLERİN DURUMU

TÜİK nüfus hesabında şu şartlara bakıyor: 1-) Ülkemizde geçici koruma altında bulunan Suriye vatandaşları, projeksiyon kapsamında yer almamaktadır. 2-) Ülke sınırları içinde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) vatandaşları ve yabancı uyruklu kişilerin tamamı kapsanmaktadır. Yabancı nüfus verisinde; A-) İkamet veya çalışma izni alarak ADNKS’de kayıtlı olan ve tabiiyeti (vatandaşlık ülkesi) T.C. dışındaki ülkeler olan, B-) En az üç aylık alınmış ikamet eden ve tabiiyeti (vatandaşlık ülkesi) T.C. dışındaki ülkeler olan, C-) İzinle T.C. vatandaşlığından çıkan ve adres beyanıyla ikamet eden kişiler kapsanmaktadır.

EN FAZLA ÇOCUK SAYISI ARTIYOR

2013 ve 2018 yıllarında yapılan iki ayrı nüfus projeksiyonunda ülke nüfusu 2023 yılında 84 milyon 247 bin ve 86 milyon 907 bin olarak hesaplanıyor. 2018 hesabına göre nüfusumuz  2023 yılında 2 milyon 660 bin kişi daha fazla olacak. Bu artışın ise tam 1 milyon 747 bini 0-15 arası çocuk nüfustan geliyor. 65+ üstü nüfus ise eski hesaba göre 243 bin kişi daha fazla artarak 2023 yılında 8 milyon 868 bin kişiye çıkıyor. 2013 yılındaki hesaba göre 2023 yılında ülkemizin ortalama nüfus yaşı 34,0 olacak. Yeni hesaba göre ise ortalama yaşımız biraz daha düşerek 2023 yılında 33,5 olarak öngörülüyor. 

19 yıl kazandık

TÜİK’in 2013 hesabına göre 2023 yılında nüfusumuz daha az artarak 84,2 milyona çıkıyorken yeni hesapta 86 milyon 907 bine çıktığını görüyoruz. Eski hesaba göre 2030 sonrası hızla nüfus artışı düşüyor ve 2050 sonrasında gerilemeye başlıyor. Oysa yeni hesaba göre nüfusun gerileme yılı olarak 2069 yılı öngörülüyor.  Buna göre nüfus projeksiyonunda hızla yaşlanamaya başlayan ülkemiz en kaba hesapla bir 19 yıl daha kazanmış görülüyor. Yeni nüfus hesabına göre ortalama yaşımız şu anda 32,0 iken, ancak 2048 yılında 40,0 yaş sınırını aşıyoruz.