Kültür sanat alanında pandemide yaşanan erozyon CHP tarafından bir raporla açıklandı. Pandemi döneminde sinema seyircisi 4 kat, tiyatro seyircisi 10 kat, opera ve bale seyircisi 20 kat azaldı. Raporu hazırlayan Gamze Akkuş İlgezdi “Kültür sanat sektörü, darbe girişiminin yaşandığı yıldan çok daha vahim bir tablo ile karşı karşıya” diyerek pandemide verilen tiyatro desteğinden sektörle alakası olmayan 23 firmanın faydalandığını söyledi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, TÜİK’in 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimiyle 2019’dan başlayarak 3 yıllık pandemi dönemini kapsayan yıllara ait sinema ve gösteri sanatları istatistiklerini karşılaştırarak bir rapor hazırladı. "Pandemi en çok kültür sanatı vurdu" başlıklı raporda Akkuş İlgezdi, salgın döneminde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın özel tiyatrolara destek açıklamalarının gerçeği yansıtmadığını belirtti.
İlgezdi “Pandemide tiyatro desteklerinden rahmetli Ferhan Şensoy, Yasemin Yalçın, Genco Erkal, Apartman Sahne, Moda Sahnesi, Oyun Atölyesi, Kadıköy Emek Tiyatrosu, DOT, Baba Sahne, Oyun Sandalı ve Kumbaracı50 gibi tiyatrolar yararlanamamıştı. Bu desteklerden tiyatrolarla ilgili olmayan 23 farklı sektörden firmanın yararlandığını ortaya çıkarmıştım” dedi.
“KÜLTÜR SANAT SEKTÖRÜ, VAHİM BİR TABLO İLE KARŞI KARŞIYA”
Akkuş İlgezdi’nin hazırladığı raporun ayrıntıları şöyle:
“Sinema ve tiyatroda da kira, elektrik gibi sabit giderler inanılmaz ölçüde artmıştır. Bu da bilet fiyatlarına yansımış, böylelikle 20-40 yaş arası orta gelirli tiyatro seyircisinin, tiyatroyla arasını açmıştır. Küçük sahneler ve gruplar iş yapamaz hale gelmiştir. Bu nedenle de önemli sayıda alternatif tiyatro kapanmış, seyirci sayısı düşmüştür. Sinema sektörü gözden çıkarılmıştır. Opera ve bale kurumları mevcut siyasal eğilimlere göre şekillendirilerek, dönüştürülmeye çalışılmıştır. Hal böyleyken, TÜİK’in 2021, 2020, 2019 pandemi dönemi yıllarının verileri ve özellikle ülkemizde darbe girişiminin olduğu yıl olan 2016 yılı sinema ve gösteri sanatları istatistikleri kullanılarak yapılan analize göre; kültür sanat sektörü, darbe girişiminin yaşandığı yıldan çok daha vahim bir tablo ile karşı karşıyadır. Kültür -sanat sektörü pandemi bahaneleriyle adeta kurban edilmiştir.
“ÖZEL TİYATROLARA DESTEK GEÇİCİ ÇÖZÜMDEN ÖTEYE GEÇEMEDİ”
Koronavirüs salgınının beraberinde gelen kısmi ve tam kapanmalardan en çok hasar gören sektörlerden biri kültür-sanat sektörü olmuştur. Bu süreçte sektörün ne kadar kırılgan bir yapıda olduğu bir kez daha ortaya çıkmıştır. Covid-19 sırasında bazı özel tiyatrolara devlet ve belediyelerden maddi destekler sağlanmış ancak bu destekler günü kurtarmak adına acil ve geçici çözümler olmaktan öteye geçememiştir. Açıklanan desteklerin yetersizliği bir yana, camiada bilinmeyen ilk defa ortaya çıkan boya, inşaat firmaları ve kuyumculuk faaliyeti gösteren başvuru sahiplerine destek verilmiştir.
“PANDEMİ DÖNEMİNİN SİNEMA SEYİRCİSİ, 4 KAT AZALDI”
Türkiye genelinde sinema salonları sayıları ve koltuk sayılarında 2019’dan 2021 yılına doğru seyreden bir düşüş yaşanması dikkat çeken bir durum olmakla birlikte tablonun vahameti, sinema seyirci sayısında çok daha görünür haldedir. Sinema seyirci sayısı 2021 yılında, 2020 yılına göre yüzde 27,9 azalarak 12 milyon 418 bin 777 kişi oldu. 2020 yılında sinema seyirci sayısı 17 milyon 226 bin 952; 2019 yılında sinema seyirci sayısı 56 milyon 479 bin 209’dur. Darbe girişiminin olduğu 2016 yılında ise sinema seyirci sayısı 55 milyon 260 bin 600’dür. Rakamlar öyle gösteriyor ki; pandemi döneminin sinema seyircisi, darbe girişiminin gerçekleştiği 2016 yılından 4 kat daha azdır.
“GÖSTERİLEN FİLM SAYISI 6 YIL ÖNCESİNİN YARISI”
Gösterilen film sayısı 2021 yılında, 2020 yılına göre yüzde 2 artarak 26 bin 483 oldu. 2020 yılında gösterilen film sayısı 25 bin 960; 2019 yılında ise 68 bin 386 olurken; darbe girişiminin olduğu 2016 yılında 53 bin 443’tü. 2021 yılı ile 2016 yılının gösterilen film sayısı verileri karşılaştırıldığında neredeyse yarı yarıya bir fark olduğu görülmektedir. Verilerden anlaşılacağı üzere sinema sektörü son 3 yılda çok daha büyük bir darbe almıştır.
“TİYATRO SEYİRCİSİ 2016'YA GÖRE 10 KAT AZALDI”
Tiyatro seyirci sayısı 2020/21 sezonunda yüzde 84,1 azalarak 714 bin 864 oldu. Tiyatro salonlarında oynanan eser sayısı geçen sezona göre yüzde 73,3 azalarak bin 665 oldu. 2019/20 sezonu için tiyatro seyirci sayısı 4 milyon 492 bin 293, tiyatro salonlarında oynanan eser sayısı 6 bin 236’dır. 2018/19 sezonu için tiyatro seyirci sayısı 7 milyon 899 bin 547, tiyatro salonlarında oynanan eser sayısı 9 bin 796’dır. Darbe girişiminin olduğu 2016/17 sezonunda ise tiyatro seyirci sayısı 7 milyon 6 bin 410’dur. Darbe girişiminin yaşandığı sezon, pandeminin devam ettiği 2020/21 sezonundan yaklaşık 10 kat daha fazla tiyatro seyircisi, tiyatro ile buluşturulmuştur.
“OPERA VE BALE SEYİRCİSİNDE 20 KAT AZALMA VAR”
Opera ve bale seyirci sayısı 2020/21 sezonunda, bir önceki sezona göre yüzde 94,5 azalarak 14 bin 32 oldu. Bu sayı 2019/20 sezonunda 256 bin 63 iken 2018/19 sezonunda 322 bin 189’dur. Darbe girişiminin olduğu 2016/17 sezonunda opera ve bale seyirci sayısı 281 bin 69’dur. Pandemi sezonu ile darbe girişimi sezonu karşılaştırıldığında arada adeta uçurum barındıran 20 katı bir fark olduğu rakamlarla sabittir.”
