Kırklareli’nde ‘Balkanlar ve Göç’ konulu bir konferans veren tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı: “Balkan göçleriyle ziraatımızda değişiklik oldu. Yani ayçiçeği buraya öyle geldi, vardı ama yaygın kullanılmıyordu. Köy ziraatının üzerine, köy sanayisi geldi. Balkan kelimesi Türkçe kökenlidir. Balkanlar; Arap coğrafyasına benzemez, hem adı Türkçedir hem de milliyetçidir.”
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Kırklareli Belediyesi tarafından düzenlenen ‘Kırklareli Günlükleri’ etkinliğinin ilk konuğu oldu. Ortaylı’nın Kırklareli Belediyesi Kültür Merkezi’nde verdiği ‘Balkanlar ve Göç’ konulu konferans dinleyici akınına uğradı. Araştırmacı yazar Ali Arslan’ın yönettiği ve bini aşkın vatandaşın katılımıyla gerçekleşen etkinlikte kültür merkezinin diğer bölümlerine ekranlar konuldu.
‘MİLLİYETÇİLİĞİN KUVVETLİ OLDUĞU BİR DÜNYADIR’: Prof. Dr. Ortaylı’nın konferansına Balkanlar ve Orta Doğu’yu kıyasladığı sözleri damga vurdu. Balkan kelimesinin Türkçe kökenli olduğunu söyleyen Ortaylı, Balkan coğrafyasının geçmişte eski Roma İmparatorluğu hakimiyetinde olduğunu, ardından Doğu Roma’nın hakimiyetine geçmesiyle Bizans devrinde imparatorluktan ayrıldığını hatırlattı. Balkanların etnik coğrafyasının karışık olduğunu söyleyen Ortaylı, “Milliyetçiliğin kuvvetli olduğu bir dünyadır. Arap coğrafyasına benzemez, Orta Doğu’dan farkı budur” diye konuştu.
‘BALKAN GÖÇLERİ İLE ZİRAATİMİZDE DEĞİŞİKLİK OLDU’’: Osmanlı tarihinde ‘93 Harbi’ olarak bilinen harpte, Balkanlarda Bulgaristan’ın isyan ettiğini hatırlatan Ortaylı, isyan sebeplerinin başında arazi meselesi olduğunu belirtti. Peşinden gelen Balkan göçüyle birlikte Türkiye’de önemli değişimlerin yaşandığını ifade eden Ortaylı, şöyle devam etti: “Balkan göçleriyle ziraatımızda değişiklik oldu. Yani ayçiçeği buraya öyle geldi, vardı ama yaygın kullanılmıyordu. Köy ziraatının üzerine, köy sanayisi geldi. Arabacıydı, demirciydi bunlar geldi. İkinci harpten sonra da balkan göçmenlerinin yığıldığı bölgelerde zamanımızın sanayisi inkişaf etti.” Konferansa dinleyici olarak katılan Kırklareli Belediye Başkanı Derya Bulut konferans sonunda Ortaylı’ya teşekkür ederek, çiçek ve plaket takdim etti.
‘OSMANLI UZANTISI’ DİYE SÜRÜLMÜŞLERDİ
19. yüzyılın başında Yunanistan’da patlayan ve Türklerin toptan kıyımıyla sonuçlanan isyan tüm Balkan ülkelerine model oldu. İsyan, 1829’da Yunanistan’ın bağımsızlığı ile son buldu. 1877-1878’deki ’93 Harbi’ ise Osmanlı’nın mağlubiyeti ile sonuçlandı. 1878 Berlin Antlaşması da Romanya, Sırbistan ve Karadağ’a bağımsızlık vererek Bulgaristan Prensliğini yarattı. Bu süreçlerde Osmanlı Balkanlar’dan atılırken, onun uzantısı sayılan Türkler, Arnavutlar, Boşnaklar, Pomaklar ya katliamlara uğradı ya da süngülerin önünde Türkiye’ye sürüldü. Son darbe, 8 Ekim 1912’de başlayan Balkan Savaşları’yla vuruldu. Savaş sonrasında Osmanlı ile Bulgaristan arasında 1913 yılında İstanbul Antlaşması yapıldı. Bu anlaşmada göç meselesi ilk defa resmi olarak planlandı. Balkan Savaşları sırasında ve sonrasında yaklaşık 3 milyon kişinin Türkiye’ye göç ettiği tahmin ediliyor.
