Dünyada pazar büyüklüğü 3 trilyon dolara ulaşan helal ürün talebinin karşılanması için harekete geçildi. Ekonomi Bakanlığı’nın öncülüğünde ‘Helal Akreditasyon Kurumu’ kurulması için yasal zemin hazırlıklarına başlandı. Kurum, Türkiye ve yurtdışındaki sertifikasyon değerlendirme kuruluşlarına helal akreditasyon hizmeti sunacak. Türkiye’nin uluslararası arenada temsil gücünün artırılması sağlanacak.
EKONOMİ SERVİSİ / İSTANBUL
Türkiye, dünyada 1.8 milyar Müslüman nüfusun helal ürün talebini karşılamak ve bu ürünlere helal belgesi vermek üzere harekete geçti. Türk Akreditasyon Kurumu’ndan bağımsız olarak “Helal Akreditasyon Kurumu”nun kurulmasını öngören kanun taslağı hazırlanarak sektörün görüşlerine açıldı. Kurumun faaliyete geçmesi ve burada yapılacak söz konusu akrediteyle amaç, bu konuda faaliyet gösteren uluslararası kurumlarda Türkiye’nin temsil edilmesini sağlamak. Taslağa göre, Helal Akreditasyon Kurumu (HAK), uluslararası ve bölgesel akreditasyon birlikleri ve örgütleri nezdinde Türkiye’yi temsil edecek. İlgili kurum ve kuruluşlarla ilişkiler kurup işbirliği yapacak. İdari ve mali olarak özerk olacak Helal Akreditasyon Kurumu’nun karar organı, 11 kişiden oluşacak. Yönetim Kurulu’nda hem devlet hem de özel sektör temsilcileri bulunacak. Taslağa göre, yönetim kurulu üyeleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği tarafından bildirilecek. Görev süresi ise 3 yıl olacak. Kısa adı HAK olan Helal Akreditasyon Kurumu’nun Ekonomi Bakanlığı ile ilişkili, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe haiz, kâr amacı gütmeyen, idari ve mali özerkliğe sahip olarak kurulması öngörülüyor. Başlangıçta yalnızca gıda ürünleriyle ilişkilendirilen helal kavramı, günümüzde gıdanın yanı sıra tekstil, kozmetik, lojistik ve hizmetler gibi sektörel olarak çok geniş bir alana hitap ediyor. Yapılan araştırmalara göre küresel ölçekte helal gıda 860 milyar dolar, turizm 250 milyar dolar pazar büyüklüğüne sahip. İslami finansmandaki payı ise 1.5 trilyon dolar civarında.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise geçtiğimiz aylarda Helal Akreditasyon Kurumu’nun kuruluş gerekçesine ilişkin olarak açıklamalarda bulunmuştu. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) çatısı altında 28 ülkenin kabul ettiği standardizasyonuna ilişkin artık bir akreditasyon kurumunun da olması gerektiğini vurgulayan Zeybekci, şunları kaydetti: “Diğer ülkelerinde katılacağı uluslararası bir yapı kurulacak. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın çıkardığı ortak bir standardizasyon, SMIC adlı yapı, onun hayata geçirilmesi lazım. O noktaya geldik artık. 28 ülke kabul etti bu standardizasyonu. Bunun artık bir akreditasyon kurumu olmazı lazım. Bu da nüfusu en çok 3-5 ülkenin ortaklığıyla kurulacak bir yapı. Bu ortak yapı ne yapacak? Pakistan’da, Bangladeş’te, Suudi Arabistan’da helal sertifikasyonu yapacak kurumları akredite edecek. Müslüman ülkelerde 2 milyar nüfustan bahsediyoruz, böyle bir coğrafya var. Helal gıda arayışı var. Ama bugün Müslüman ülkelerle ilgili bir ürünün helal sertifikasını veren yapı Müslüman değil maalesef. Örneğin, Brezilya’dan Suudi Arabistan’a gelen tavuğun helal akreditasyonunu yapan kurum Müslüman değil. Böyle bir yapı var. Bu yapıyla artık helal ürün sertifikasını ortak şirket yapacak. O nedenle bunu net bir yapı haline getirmek, hep beraber olmak, ortak olmak lazım.”
İSPANYA CİDDİ YATIRIM YAPIYOR
Dünya Helal Zirvesi Konseyi Başkanı Yunus Ete, dünyada helal pazarının 3 trilyon dolara ulaştığını, bunun 1,5 trilyon dolarının İslami finanstan geldiğini söyledi. Araştırmalara göre Türkiye’nin buradaki payının yaklaşık 50 milyar dolar olduğunu belirten Ete, yine dünyada 860 milyar dolarlık helal gıdadan Türkiye’nin 15 milyar dolarla çok düşük bir pay aldığını söyledi. İslami turizmde küresel büyüklüğün 250 milyar dolara yükseldiğini söyleyen Ete, dünyada helal pazarına yoğun bir ilgi olduğunu vurguladı. Ete, şöyle devam etti: “İspanya helal turizme çok ciddi yatırım yapıyor. Avustralya, Brezilya da helal gıdaya çok ciddi yatırım yapıyorlar. Çünkü Müslüman ülkelere önemli et ihracatı yapıyorlar. Japonya ve Çin’de de helalle alakalı yükselen bir trend var” açıklamasında bulundu
‘HAK’ IN GÖREVLERİ NELER OLACAK?
Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan Helal Akreditasyon Kurumu’na ilişkin yasa taslağında görev ve yetkiler şöyle açıklanıyor:
1- Ülkemizde ve yurtdışında yerleşik helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarına helal akreditasyon hizmeti sunmak, helal akreditasyonu ile ilgili kıstas ve tedbirleri belirlemek ve bunları uygulamak.
2- Faaliyet alanı kapsamında, uluslararası ve bölgesel akreditasyon birlikleri ve örgütleri nezdinde Türkiye’yi temsil etmek, bunlara üye olmak, yönetimlerinde görev almak veya bu kuruluşların merkezi olarak hizmet vermek, ikili veya çok taraflı karşılıklı tanıma anlaşmalarını imzalamak, akreditasyon kuruluşları ve akreditasyon kuruluşu bulunmayan ülkelerdeki helal akreditasyonu ile ilgili kurum ve kuruluşlarla ilişkiler kurmak, işbirliğinde bulunmak.
3- Helal akreditasyonu amacıyla başvuran kuruluşların müracaatı, değerlendirilmesi ve akredite edilmesiyle ilgili olarak elde edilmiş bilgilerin gizliliğini korumak.
4- Helal akreditasyon konusunda her türlü bilimsel ve teknik incelemeleri gerçekleştirmek. Helal akreditasyonunun önemini artırıcı faaliyetler yapmak, bu kapsamda eğitim vermek, araştırma ve yayın yapmak veya yaptırmak, ulusal ve uluslararası kongre, seminer ve benzeri toplantılar düzenlemek.
5- Kurumun faaliyetlerinin icrası için hizmet almak, taşınır ve taşınmaz satın almak, yaptırmak, satmak, kiralamak.
