İnsani Gelişme ve Sürdürülebilir Kalkınma Endeksi (İGE/SKA) lansmanı ile 2021 endeks sonuçlarını açıklayan İnsanı Gelişme Vakfı (İNGEV), insani gelişmede başarı gösteren Büyükşehir ve İl Belediye Başkanlarına çevrim içi bir lansman ile ödüllerini verdi.
İnsanı Gelişme Vakfı (İNGEV), yerel yönetimler için hazırladığı İnsani Gelişme ve Sürdürülebilir Kalkınma Endeksi'ni (İGE/SKA) yayımladı. Rapor bu yıl büyükşehir belediyelerine ek olarak il belediyelerini de kapsadı.
Tanıtım toplantısının açılışı ve genel değerlendirmeyi İNGEV Başkanı Vural Çakır yaparken, araştırmanın başlangıç yılı olan 2016'dan beri akademik koordinasyonu da yürüten Prof. Dr. Murat Şeker, İGE/SKA araştırma yapısını anlattı.
Etkinliğin önemli aşamalarından biri de 'Yerel Yönetimlerde Sürdürülebilir Kalkınma' Paneli idi. Panele UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, Sabancı Üniversitesi İPM Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman, SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Dildar Edin katıldı.
Panelistler, 'insani gelişme ve sürdürülebilir kalkınmada yerel yönetimlerin rolü', 'erdemli şehir ve yeni yerellik', 'kentler ve döngüsel ekonomi' gibi üç kritik alanda görüş bildirerek, yerel yönetimlere yeni yol haritaları çizdi. Uzmanlar Cenk Ozan ve Berna Yaman da endeks sonuçları hakkında bilgi paylaştı.
GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ EN YÜKSEK İL İSTANBUL
İnsani Gelişme ve Sürdürülebilir Kalkınma (İGE-SKA) 2021 Raporu ve Endeksi, büyükşehir ve il belediyelerinin faaliyet gösterdiği 81 ili kapsıyor. Çalışma 9 alt endeks ve 519 değişkenden oluşuyor.
İGE/SKA 2021 Büyükşehirler Endeks sıralamasında İstanbul ilk sırada yer aldı.
İstanbul'u Ankara, Antalya, Eskişehir ve İzmir izlemiştir. Sıralamada öne çıkan diğer iller ise Muğla, Kocaeli, Denizli, Balıkesir ve Bursa.
Büyükşehirler arasında ana endeks ölçeğinde en yüksek skor 62,43, en düşük skor 38,72, ortalama skor ise 50,57.
Ortalamanın üstünde 14 büyükşehir yer alır iken ortalamanın altında kalan büyükşehir sayısı 16'dır. Bu büyükşehirler sırasıyla, Mersin, Sakarya,Ordu, Tekirdağ, Erzurum, Adana, Kayseri, Malatya, Gaziantep, Manisa, Hatay, Kahramanmaraş, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin.
Endeks sıralamasında ilk onda yer alan büyükşehirlerin bölgelerine bakıldığında Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin temsil edilmediği gözlendi.
İGE/SKA ana endeksinin yanı sıra 9 alt endeks yer alıyor. Bunlar, Eşitsizliklerin Azaltılması, Nitelikli Eğitim, Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Sürdürülebilir Çevre ve Enerji, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Güvenli Şehir ve Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı.
Bu endekslerde ilk 5 sırada yer alan büyükşehirler ise şöyle:
İGE/SKA 2021 Endeksi, büyükşehirlerin gelişim göstermesi gereken alanları ortaya koyuyor.
Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam, Güvenli Şehir ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği alanları büyükşehirlerde ortalama değerin en yüksek olduğu alanlar.
Ortalamanın düşük olduğu alt endeksler ise Eşitsizliklerin Azaltılması, Sürdürülebilir Çevre ve Enerji, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı ve Nitelikli Eğitimdir. Öte yandan minimum değerler açısından bakıldığında ise Sürdürülebilir Çevre ve Enerji, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı ve Nitelikli Eğitim en düşük performans gösterilen ve büyükşehirlerin insani gelişme ve sürdürülebilir kalkınma açısından daha fazla çalışma yürütmesi gereken alanlar.
İGE/SKA 2021 İller Endeks sıralamasında Çanakkale ilk sırada yer aldı.
Çanakkale'yi, Edirne, Isparta, Yalova ve Sivas izlemiştir. Sıralamada öne çıkan diğer iller ise Nevşehir, Afyonkarahisar, Bolu, Kütahya ve Düzce.
İller arasında ana endeks ölçeğinde en yüksek skor 59,24, en düşük skor 36,49, ortalama skor ise 47,86.
Ortalamanın üstünde 27 il belediyesi yer alır iken ortalamanın altında kalan il belediyesi sayısı 24.
Endeks sıralamasında ilk onda yer alan il belediyelerinin bölgelerine bakıldığında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin temsil edilmediği gözlendi.
İGE/SKA Ana Endeksinin yanı sıra 9 alt endeks yer alıyor. Bunlar, Eşitsizliklerin Azaltılması, Nitelikli Eğitim, Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Sürdürülebilir Çevre ve Enerji, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Güvenli Şehir ve Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı.
Bu endekslerde ilk 5 sırada yer alan il belediyeleri ise şöyle:
İGE/SKA 2021 Endeksi, İllerin gelişim göstermesi gereken alanları ortaya koyuyor.
Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Nitelikli Eğitim, Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam, Güvenli Şehir ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği alanları illerde ortalama değerin en yüksek olduğu alanlar.
Ortalamanın düşük olduğu alt endeksler ise Eşitsizliklerin Azaltılması, Sürdürülebilir Çevre ve Enerji, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı.
Öte yandan minimum değerler açısından bakıldığında ise Eşitsizliklerin Azaltılması, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Sürdürülebilir Çevre ve Enerji, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı, Nitelikli Eğitim ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği en düşük performans gösterilen ve büyükşehirlerin insani gelişme ve sürdürülebilir kalkınma açısından daha fazla çalışma yürütmesi gereken alanlar.
Çalışmayı uzmanlardan oluşan bir proje ekibi yönetti.
İNGEV Başkanı Vural Çakır'ın genel desteği ile yürüyen projenin rapor yazımını bu alanda birçok çalışmaya da imza atan İstanbul Üniversitesi Şehir Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Murat Şeker yaptı.
