Pandemi mağduru esnaf fiyat artışlarının da sorumlusu haline geldi. Cumhurbaşkanı’nın çıkışıyla başlayan süreç ‘Canavarı market besliyor’ kampanyasına dönüştü. Ticaret Bakanlığı bakkala, pazarcıya 15 milyon liralık ‘fahiş fiyat’ cezası kesti. Ekonominin asıl sorunlarını ıskalayan yaklaşım ‘O zaman doğalgaz fiyatları ve müteahhitlere yapılan ödemeler neden artıyor’ eleştirilerine yol açtı.
Ekonominin çarklarına sıkışan Kovid’in zincirleme etkisi nedeniyle esnaf zor dönemden geçiyor. Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi verilerini işaret eden CHP’li Ağbaba “2020’de her gün ortalama en az 273 esnaf kepenk kapattı” dedi.
Ancak enflasyonun sorumlusu da bu kesim oldu. İki yıl önce soğan üreticilerinin yüksek fiyatların nedeni olarak gösterilmesiyle yaşanan sürecin benzeri bu kez market ve pazarcılar için işlemeye başladı.
‘FİYATLAR RAFTA YÜKSELTİLİYOR’ SUÇLAMASI
Erdoğan’ın, raflardaki fiyat artışının sebebinin marketler olduğunu belirtmesiyle birlikte pazarcı, bakkal enflasyonu patlatan kesim gibi gösterildi.
Ekonomideki kronik sorunları gözardı eden yaklaşım tartışma yarattı. Ticaret Bakanlığı ise zor virajdan geçen esnafı ‘fahiş fiyat’ denetimleriyle cezalandırdı. 81 ilde market, bakkal, pazar yerlerine yapılan denetlemede bugüne kadar 495 firmaya toplam 15 milyon TL ceza uyguladı.
SAVUNMANI VER BAKKAL AMCA
Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından son bir haftada bin 674 işletme denetlendi. Firmaların savunmaları alındı.
ENFLASYON FATURASI ESNAFA ÇIKTI
Ticaret Bakanlığı 120 firmaya fahiş fiyat ve stokçuluk nedeniyle 3.5 milyon lira ceza kesti. Pandemi döneminde artan fiyatlarla yeniden mücadele başlarken, enflasyonun faturası yeniden esnafa kesildi. 2 yıl önce de artan patates ve soğan fiyatlarıyla üretici ‘stokçu’ damgası yemişti.
Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri olan enflasyonu tek haneye düşürmek için Merkez Bankası sıkı para politikasını sürdürüyor. Son dönemde artan fiyatlar karşısında şikayetlerin ardı arkası kesilmezken, bakanlık da fahiş fiyat avına çıktı.
Pandemi döneminde artan fiyatlarla yeniden mücadele başlarken, enflasyonun faturası yeniden esnafa kesildi. 120 firmaya ‘fahiş fiyat’ ve ‘stokçuluk’ nedeniyle 3 milyon 595 bin lira idari para cezası uygulandı. Yaklaşık 2 yıl önce de artan patates ve soğan fiyatlarıyla ‘stokçuluk’ ortaya çıkmıştı. O dönemde Türkiye genelinde geniş patates ve soğan stokçularının peşine düşülürken hem tüketici hem de üretici mağdur edildi.
Tüketici fahiş fiyattan patates soğana mahkum edilirken, üretici de hasat zamanı toplayıp depolara koyduğu ürünle stokçu damgası yedi. Enflasyon artışında hedef gösterilen patates ve soğan üreticileri hasat zamanı depolara koyduğu ürünlerle stokçu damgası yemişti. Hasat zamanı toplanan ürünleri o dönemde mecburen depolara koyulması gerektiğini anlatmaya çalışan üreticiler, kısa süreli alınan önlemler fiyatların yeniden artacağını da defalarca paylaşmıştı.
2 yıl önce O dönemde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Bundan sonra stokların yapıldığı bütün depoları basacağız. Kimse benim vatandaşıma pahalı ürün satma hakkına sahip değil’ açıklamasıyla ülke genelinde depoların neredeyse tümüne baskın yapıldı. Cezaların da ardı arkası kesilmedi.
Şimdi de hedefte bu sefer esnaf var. Her gün değişen etiketler var ama sorun son satıcı da değil. Ticaret Bakanlığı, başta gıda ve temel ihtiyaç maddeleri olmak üzere piyasadaki fiyat gelişmelerinin yakından takip edildiği belirtildi. 120 firmaya 3 milyon 595 bin lira idari para cezası verildi.
Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun, bugüne kadar 3 bin 386 dosyayı karara bağlayarak, gıda, temizlik, hijyen ürünleri gibi temel ihtiyaç maddelerinde fahiş fiyat artışı yaptığı değerlendirilen 495 firmaya toplam olarak 15 milyon 480 bin lira idari para cezası uyguladı. Yapılan denetimler sonucunda en çok sebze meyve ile ayçicek yağı, tavuk, yumurta ve un gibi temel gıda ürünlerinde fahiş fiyat artışı yapıldığının tespit edildiğine dikkat çekildi.
1 HAFTADA BİN 674 İŞLETME DENETLENDİ
Son bir haftada 81 ilde bulunan market, pazar yeri, çarşı ve toptancı hallerinde fahiş fiyat artışlarına yönelik İl Müdürlükleri ve Teftiş Başkanlığının katılımıyla denetim yapıldığı da bildirildi. Açıklamada, “Sadece son bir haftada 1674 işletme bazında 22 bin 535 ürün bakanlığımızca denetlenmiştir.
Denetleme sonucu elde edilen tespitler Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilerek firmaların savunmalarının alınmasının ardından haksız fiyat artışında bulunduğu tespit edilenler hakkında 10 bin 911 liradan 100 bin 910 liraya, stokçuluk faaliyetinde bulunduğu tespit edilenlere ise 54 bin 555 liradan 545 bin 550 liraya varan idari para cezası yaptırımı uygulanmıştır” denildi.
Fahiş fiyat artışları ile stokçuluk eylemlerinin yakından takibi amacıyla denetimlerin aralıksız devam edeceği belirtildi.
ŞİKAYETİN İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ YOK
Tüketiciyi Destekleme Derneği (TÜKDES) Genel Başkanı Süleyman Bakal, Türkiye’nin gündeminde olan fahiş fiyatlarına karşı tüketicinin ne yapması gerektiği konusunda açıklamalarda bulundu. Vatandaşın şikâyetleri bir ihbar nitelikte olduğu aktaran Başkan Bakal, ihbarların ispat yükümlüğü olmadığını söyledi.
Bakal “Zaman zaman bize de fahiş fiyat uygulanması ilgili şikâyetler geliyor. Bize gelen ve tüm tüketicilere fahiş fiyatlarla ilgili şu tavsiyelerde bulunuyoruz. İlki, söz edilen fahiş fiyatlarıyla ilgili şikâyetlerini ALO 175’e arayarak bildirebilir. İkinci olarak Ticaret Bakanlığı tarafından sunulduğu Haksız Fiyat Artışı Şikâyet Bildirimi (HFA-BİLDİRİMİ) uygulaması var.
Vatandaş haksız bir fiyatla karşı karşıya geliyorsa, bu uygulama üzerinden Ticaret Bakanlığına iletebilir ve bu uygulamadan gelen şikâyetler doğrultusunda yetkililer hemen harekete geçer. Üçüncü olarak; bilinçli tüketicinin, haksız fiyat uygulandığı inandığı marketten bir daha alış-veriş yapmamalı” dedi.
