Türkiye'de 2019 yılında başlatılan 'plastik poşetlere' ücret uygulaması 25 kuruştan devam ederken marketçilerden yeni yılla birlikte 'poşete zam' talebi geldi. Plastik Poşet Alt Komisyonu’nda sivil toplum kuruluşları 25 kuruşun devam etmesini, market temsilcileri ise zam yapılarak poşetin 75 kuruşa satılmasını önerdi.
Enflasyonun iğneden ipliğe her şeye değdiği ülkemizde vatandaşın dolduramadığı 'torbaya' da zam talep edildi. 2019 yılında çevre kirliliğini önlemeye yönelik uygulamaya konan 'plastik poşetlere' ücret uygulaması, satılan bir 'mal' işlevi görmeye başladı.
CNN'de yer alan habere göre, marketçiler alışveriş poşetlerine zam yapmaya hazırlanıyor. Halen, her poşet için kasada 25 kuruş ücret tahsil eden marketçiler poşet fiyatının 75 kuruş olmasını talep ediyor.
1 Ocak 2023 tarihi itibariyle geçerli olacak poşet ücretini belirlemek için senede bir kez yaptığı toplantıyı gerçekleştiren Plastik Poşet Alt Komisyonu’nda sivil toplum kuruluşları (STK) 25 kuruşun devam etmesini, market temsilcileri ise zam yapılarak poşetin 75 kuruşa satılmasını önerdi.
10 KURUŞ DEVLETE VERGİ 15 KURUŞ MARKETİN KASASINA
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, alışveriş poşetlerinde uygulanan 25 kuruşluk fiyatın 2023’te de devam etmesini talep ettiklerini söyleyerek, “Bu uygulamada bakanlığımız amacına ulaşıp, gereksiz kullanımın önüne geçti. Küresel enflasyon ortamında poşet fiyatında artış yapılmayıp 25 kuruşta kalması hem tüketici hem üretici için olumlu olacaktır. Zaten vatandaşın alım gücü çok yüksek değil, 25 kuruşluk fiyat da poşet israfın önüne geçilmesinde etkili oldu. Bakanlığın bu fiyattan devam edeceğini öngörüyoruz” diye konuştu.
Eroğlu, 2019 yılında alınan 25 kuruşun 10 kuruşunun Geri Kazanım Katkı Payı (GEKAP) olarak devlete vergi olarak gittiğini 15 kuruşun ise marketlere kaldığını ifade eden Eroğlu, “Şimdi 25 kuruşun tümü GEKAP’a gidiyor. Devlete giden kısım her sene yeniden değerleme oranında artıyor. Bu yıl da yüzde 122’lik artışla marketlerin poşet için devlete vereceği vergi 55 kuruş civarında olacak” dedi.
'POŞETİ SATILACAK BİR MAL GİBİ GÖRMEYECEKLER'
Eroğlu, plastik poşet kullanımının azaltılması için tüketici kadar marketlere de görev düştüğünün altını çizerek, “Marketler hala kasada ‘bir poşet daha alır mısınız’, diyerek poşet satma gayreti gösteriyor. Artık satılan her poşette, perakendeciler de ceplerinden 25 kuruş ekstra vereceklerinden daha dikkatli olacaklardır. Bu sene marketler de elini taşın altına koysun. Az poşet vermek onların da menfaatine olacak. Poşeti satılacak bir mal gibi görmeyecekler. Böylece çevresel anlamda da daha olumlu bir sonuç elde edilecek” ifadelerini kullandı.
'POŞETİN MALİYETİ 1 LİRAYA YÜKSELİYOR'
Perakendeciler ise GEKAP payının yüksekliğinden şikayet ederken, Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Ömer Düzgün de, yılbaşında poşet ücretlerinde fiyat artışı beklentileri olduğunu söyledi. Düzgün, poşetin 25 kuruştan işlem görmesine rağmen müşterinin buna bile itiraz ettiğini belirterek, “Bir poşetin maliyeti kalitesine göre 1 liraya kadar yükseliyor, o nedenle poşet fiyatının da 1 liranın üstünde olması gerekiyor ama bunu müşteriden toplamak zor bir hadise. Bu kültürü henüz yerleştiremedik maalesef. Daha alıştıramadık müşteriyi. Bir lira olması zor ama 75 kuruş olursa iyi olur diye düşünüyoruz” dedi.
'ÇÖP POŞETİ ALIŞVERİŞ POŞETİNDEN PAHALI, ADİL DEĞİL'
Vatandaşın evlerde kullandığı çöp poşetlerinin fiyatının yüksekliğine dikkat çeken Düzgün, “Alışveriş poşetini ondan ucuza satmış oluyoruz, burada durum dengeli değil. Ayrıca manav ve ekmek reyonlarındaki poşetlerin kullanılması ise iki taraflı masraf oluyor” diye konuştu. Müşterinin kasada kullandığı poşet sayısını azaltmasına rağmen bunun hala istenilen seviyede olmadığını anlatan Düzgün, “İnsanlar çevreye duyarlı olmalı. Bu da zamanla olacak” dedi.
Bakanlık verilerine göre, uygulamayla 4 yılda, plastik poşet kaynaklı 550 bin ton plastik atığın oluşumu ve 23 bin ton sera gazı salımı engellendi. Plastik poşet kullanımındaki azalma ile Türkiye’de plastik poşet üretimi için gerekli plastik ham madde ithali de düştü ve yaklaşık 3.8 milyar TL tasarruf sağlandı.
