Kurun dizginlenmesi için Merkez'in rezervleri her geçen gün daha da eritilirken İktisatçı Mahfi Eğilmez’den dikkat çeken bir analiz geldi. Eğilmez, ‘’2023 yılının ilk iki ayında 1,4 milyar dolarlık pozitif net hata vardı. Yani o dönemde Türkiye’ye nereden geldiği saptanamayan 1,4 milyar dolarlık giriş olmuştur. 2024 yılının ilk iki ayında ise 6,9 milyar dolarlık negatif bir net hata ve noksanla karşı karşıya kalmışız. Yani 2024’ün ilk iki ayında Türkiye’den 6,9 milyar dolar çıkış olmuş’’ dedi.
Türkiye'nin ödemeler dengesi ve ekonomik durumu üzerine detaylı bir analiz yapan Hazine eski Müsteşarı ve iktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, son yazısında Türkiye ekonomisinin dışa bağımlılık durumunu ve yabancı sermaye hareketlerini değerlendirdi. Eğilmez'in bloğunda yer alan analiz, özellikle 2024'ün ilk iki ayında yaşanan dikkat çekici para akışlarına odaklanıyor.
2024'ÜN İLK İKİ AYINDA DIŞARI ÇIKAN ESRARENGİZ PARA
Dr. Eğilmez yazısında şu ifadeleri kullandı:
"Ödemeler dengesi, bir ekonomide yerleşik kişilerin, başka ekonomilerde yerleşik kişilerle belirli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiksel bir rapordur. 2023 yılının ilk iki ayında 1,4 milyar dolarlık pozitif net hata ve noksan kalemi vardı. Yani o dönemde Türkiye’ye nereden geldiği saptanamayan 1,4 milyar dolarlık giriş olmuştur. 2024 yılının ilk iki ayında ise 6,9 milyar dolarlık negatif bir net hata ve noksanla karşı karşıya kalmışız. Yani 2024’ün ilk iki ayında Türkiye’den dışarıya nereden ve nasıl çıktığı saptanamayan 6,9 milyar dolar tutarında çıkış olmuş."
Eğilmez'in analizine göre, bu durum Türkiye ekonomisindeki belirsizlikleri ve dış kaynak bağımlılığını gözler önüne seriyor. Cari işlemler dengesine de değinen Eğilmez, "Ödemeler dengesinin en önemli alt dengesi cari işlemler dengesidir. Cari işlemler hesabında, gelirler giderleri aşmışsa cari fazla, giderler gelirleri aşmışsa cari açık söz konusu olur," şeklinde konuştu.
Dr. Eğilmez, Türkiye'nin cari açığına ilişkin son verileri de paylaştı: "Eldeki son veri Şubat 2024 ayına ait veriler. Buna göre 12 aylık cari açık 31,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bir başka ifadeyle Türkiye’de yerleşik kişilerin yabancı ülkelerde yerleşik kişilerle yaptıkları alış verişler, hizmet alım ve sunumları sonucunda Türkiye 12 aylık dönemde 31,8 milyar dolar açık vermiştir. 2023 yılı Şubat ayında 12 aylık cari açık 56,4 milyar dolardı. Buna göre Türkiye’nin cari açığının ciddi bir düşüş içine girdiğini söyleyebiliriz."
‘YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI KISA VADELİ’
Ayrıca, yabancı sermaye yatırımlarının durumu üzerine de değerlendirmelerde bulunan Eğilmez, "Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında gerileme var. 2023 yılının ilk iki ayında 1.616 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar 2024’ün ilk iki ayında 1.150 milyon dolara gerilemiş durumda. Buna karşılık portföy yatırımları (başlıca kalemi borsa) 2,1 milyar dolardan 8,1 milyar dolara yükselmiş bulunuyor," diyerek yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik ilgisinin arttığını ancak bu artışın uzun vadeli yatırımlara değil, daha çok kısa vadeli yatırımlara yönelik olduğunu belirtti.
Dr. Eğilmez, cari açığın düşüşüyle ilgili olarak, "Cari açığın gerilemesi rezervlerin finansman amacıyla kullanılan tutarını da düşürüyor," dedi ve ekledi:
"Özetle söylemek gerekirse cari açıkta ilk iki ayda görülen gerileme döviz pozisyonu ve dış finansman gereksinimi açısından olumlu bir gelişmeye işaret ediyor. Buna karşılık bu gerileme büyümenin de gerilemesinin bir ön sinyali anlamına geliyor. Üretim yapabilmek için önemli ölçüde girdi ithalatı yapmak durumunda olan Türkiye'nin ithalatındaki gerileme üretimde başlayan düşüşün de göstergesi olarak alınabilir."
