Uluslararası Para Fonu’nun Türkiye’nin 2024’teki ekonomi tahminleri üzerine bir yazı kaleme alan ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, dikkat çeken tespitlerde bulundu. Eğilmez, IMF tahminlerinin gerçekleşmesi halinde "Türkiye’de ortalama aylık gelirin 39,5 bin lira olacağını" ifade etti.
Eski Hazine Müsteşarı, iktisatçı, akademisyen ve yazar Dr. Mahfi Eğilmez, kendi adını taşıyan blogunda Türkiye ve dünya ekonomisine ilişkin önemli değerlendirmeler yapıyor. Mahfi Eğilmez, bugünkü yazısına "IMF’nin Türkiye Ekonomisi 2024 Falı Üzerine Düşüncelerim" başlığını attı. IMF tahminlerine yönelik 'fal' sözcüğünü kullanan Eğilmez, gerekçesini ise "İçinde bulunduğumuz dönemin isabetli tahmine olanak vermemesi" olarak belirti.
Gerekçesini ayrıntılandırırken dünya ekonomisindeki duruma dikkat çeken Mahfi Eğilmez, şöyle devam etti:
"Her an bir yerde sorun çıkıyor, savaş dalgaları alevleniyor, bunlara ek olarak bu yıl dünyanın dört büyük ekonomisinden birisi olan Euro Bölgesi durgunlukla savaşıyor, diğeri olan Çin eski ivmesini kaybetmiş durumda devam ediyor, Japonya uzun süredir devam eden durgunluktan çıkma yolunda son derecede zayıf sinyaller veriyor.
Dört büyük ekonomi arasında en iyi durumda görüneni ABD ekonomisi gibi olsa da orada da bu yıl seçimlerin olması durumu belirsiz hale getiriyor. Bu gelişmeler, petrol, doğalgaz, altın, emtia fiyatlarını dalgalandırıyor. Bütün bunlara Türkiye’nin kendine özgü belirsizlikleri, sıkıntıları da eklenince yapılan iş tahmin değil büyük ölçüde fal bakmaya dönüşüyor.
IMF'in 2024 için Türkiye tahminleri
Bu bilgiler ışığında IMF'in Türkiye ekonomisine ilişkin sadece 2024 tahminini değerlendirmeye alan Eğilmez, "2024 yılı için yapılan tahminler bile tahmin yapma ile falcılık arasında duruyor" ifadesini kullandı.
KİŞİ BAŞI GELİR AYLIK 39 BİN 597 LİRA!
Mahfi Eğilmez'e göre IMF'in tahminleri tutarsa "Türkiye’de kişi başına gelir 2024 yılında yıllık 475 bin liraya aşacak demektir. Bunun dolar karşılığı 12.765 USD. Yani bu hesaba göre Türkiye’de ortalama aylık gelir 39 bin 597 lira ya da 1.064 dolar."
TÜRKİYE'NİN BÜYÜMESİ NE KADAR OLUR?
Dr. Mahfi Eğilmez'in yazısı şöyle:
* IMF, Türkiye’nin 2024 yılında yüzde 3 büyümesini bekliyor. Benim beklentim biraz daha yukarıda. Daha yüksek bir büyüme beklememin nedeni Türkiye’nin henüz yeterli bir parasal sıkılaştırma içine girmemiş ve gevşek maliye politikası izlemeye devam etmekte olması.
* Bütçe açığının ikiye katlandığı bir yılda büyümenin çok düşmesini beklemek bence doğru olmaz. Tüketim bütün hızıyla devam ediyor ve büyüme esas olarak tüketim temelli olduğu, ayrıca deprem harcamalarının bu yıl hızlanması da zorunlu olduğu için ben büyümenin yüzde 3,5-4 arasında gerçekleşeceğini tahmin ediyorum.
IMF'E GÖRE DOLAR/TL 2024'TE NE OLACAK?
* Cari fiyatlarla GSYH’nin 41.453 milyar TL’ye çıkması bekleniyor. Cari fiyatlarla ifadesi bildiğiniz gibi enflasyonu içinde barındıran yani arındırılmamış GSYH demek. Bir başka ifadeyle mal ve hizmetlerin satış fiyatları piyasadan toplanıyor, üst üste konuyor ve cari fiyatlarla GSYH elde ediliyor. Dolayısıyla bu fiyatların içinde o yılın fiyat artışları da (enflasyon) var. IMF’nin tahminine göre bunun dolar cinsinden karışlığı 1.114 milyar USD.
* Buradan giderek USD/TL yıllık ortalama kurunu 37,21 olarak hesaplıyoruz. Buna göre IMF, TL’nin dolara kaşı 2024 yılında yüzde 57 oranında değer kaybedeceğini tahmin ediyor. Bu tahmini yıl sonu kurlarına da aynen uygularsak, IMF’nin 2024 yılsonu USD/TL kurunu 47 TL olarak tahmin ettiği sonucuna ulaşabiliriz.
* İlk iki ayda ithalatta ve dolayısıyla cari açıkta görülen düşüş kurun bu tahmin doğrultusunda gerçekleşme olasılığını güçlendiriyor olsa da ithalattaki düşüşün önemli ölçüde altın ithalatına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığını gözden kaçırmamak gerekir.
BU TAHMİNLER TUTARSA NE OLUR?
* Bu tahminler gerçekleşirse Türkiye’de kişi başına gelir 2024 yılında yıllık 475 bin lirayı aşacak demektir. Bunun dolar karşılığı 12.765 USD. Yani bu hesaba göre Türkiye’de ortalama aylık gelir 39 bin 597 lira ya da 1.064 dolar.
* Hesaplara satın alma gücü paritesiyle bakarsak kişi başına gelir 2024 yılı için 43.921 USD olarak görünüyor. Bunun aylık olarak karşılığı 3.660 dolar. Bunu ben söylemiyorum satın alma gücü paritesiyle yapılan hesap böyle çıkıyor.
* Satın alma gücü paritesinin tamamen yanlış bir ölçü olduğuna ve gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelerin uyanmalarını, bu sisteme başkaldırmalarını önlemek için uydurdukları bir ölçü olduğuna ilişkin görüşümün her geçen gün haklı çıktığını görüyorum.
