Devlet garantili projelerin müteahhitleri için geliştirilen ‘İngiliz tahkimi’ tedbirinden sonra şimdi de TMSF‘nin el koyduğu şirketlerin yöneticilerine kalkan olacak bir düzenleme geldi. 15 Temmuz sürecinde darbecilere karşı alınan kararları uygulayan memurlara koruma sağlayan kanuna 6 yıl sonra, bugünlerde haklarında çeşitli iddialar bulunan şirket kayyumları da eklendi. Seçim tartışmalarının ısındığı süreçte atılan adım dikkat çekti.
MÜTEAHHİTLERE DE İNGİLİZ ‘GÜVENCESİ’ GETİRİLDİ
Garantili köprü ve otoyollarda İngiliz mahkemelerinin tahkim olduğunun ortaya çıkması ‘müteahhite koruma’ tartışmasına yol açtı. TMSF’ye geçen şirketlerin yönetimine atanan isimlerle ilgili iddialar da benzer tartışmalara zemin hazırladı. Erciyes Holding’e atanan Ertunç Laçinel’in 20 milyon euroyla kayıplara karıştığı iddiası ileri sürüldü. TBMM’de 682 kayyum şirketine ilişkin iddiaların araştırılması için verilen önerge reddedildi.
‘ŞİRKETİ NEDEN KÖTÜ YÖNETTİN’ DİYE SORULAMAYACAK
Gazeteci Metin Cihan da AK Partili Nurettin Canikli’nin üç holdinge yakınlarını atadığını savundu. Vahim iddiaların ortaya atıldığı süreçte ise kritik gelişme yaşandı. 15 Temmuz sonrası darbenin bastırılmasında görev alan memurları cezai sorumluluktan muaf tutan KHK’ya TMSF kayyumları da dahil edildi. Hukukçu Prof. Dr. İzzet Özgenç “Şirketleri yönetecek kişilerin hukukî, malî ve cezaî sorumlulukları kaldırıldı’ paylaşımı yaptı.
KAYYUMLARA KANUNİ ZIRH
YİD projelerinde olası ihtilaf halinde İngiliz mahkemelerinin yetkilendirilmesinin ardından bu kez TMSF kayyumlarına kanuni zırh geldi. Altı yıl önce darbecilere karşı yapılan işlemlerde memurları koruyan kanuna FETÖ’den alınan şirketlerin kayyumları da dahil edildi. Kararın, şirketlere ilişkin usulsüzlük iddialarının gündeme geldiği süreçte uygulanması dikkat çekti.
Hazine garantili Yap-İşlet-Devret projelerinden bazılarında şirketler ve hükümet arasında anlaşmazlık yaşanması ihtimaline karşı uluslararası tahkim mahkemelerinin yetkili kılınması uzun zamandır tartışma konusu. İktidar ve muhalefeti yükümlülüklerin ödenip ödenmeyeceği konusunda karşı karşıya getiren tartışmada kamu ihalelerini alan bazı iş insanlarının korunduğu belirtiliyordu. Son olarak FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yürürlüğe giren ve darbecilere karşı mücadelede devlet memurlarına koruma sağlayan kanuna, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) yetkilileri de dahil edildi. Şirket yönetimlerinde ticari sorumlulukları bulunan kişilere yönelik yasal korumanın zamanlaması da dikkat çekti.
Giresun’da şüpheli şekilde hayatını kaybeden Rabia Naz Vatan’ın ölümüyle ilgili iddiaları gündeme getiren gazeteci Metin Cihan, önceki hafta eski AK Partili Nurettin Canikli’nin olduğunu söylediği şirketler hakkında çarpıcı iddiaları gündeme getirmişti. Cihan, Canikli’nin Hazine ve Maliye Bakanı olduğu dönemde TMSF tarafından el konulan Akın Çorap şirketinin başına danışmanını atadığını ileri sürmüştü. Canikli’nin TMSF’nin el koyduğu başka şirketlere de atadığı yakınlarının aynı zamanda kendi şirketlerini de yönettiğini iddia eden Cihan, şirketlerin içinin boşaltıldığını da ileri sürmüştü.
CHP Kayseri Milletvekili Çetin Arık da eski adı Boydak Holding olan ve Erciyes Anadolu Holding adını alan şirkete CEO olarak atanan Ertunç Laçinel’in 20 milyon euro ile kayıplara karıştığını iddia etti. İYİ Parti Kayseri Milletvekili Dursun Ataş da usulsüzlük iddiaları sonrası “FETÖ’ye aidiyeti, iltisakı nedeniyle yönetimine el konulan şirketlere kayyum atama yetkisi TMSF’ye bırakıldı. Bugün itibarıyla TMSF’nin kayyumluk yaptığı şirket sayısı 682’dir. Yaklaşık 46 bin çalışanın olduğu, aktif büyüklükleri 70.3 milyar lira seviyesindeki bu şirketlerin nasıl yönetiliyor? Bu şirketlerde tüyü bitmemiş yetimin hakkı var” açıklaması yapmıştı. FETÖ’den alınan ve kayyumların yönettiği 682 şirketle ilgili iddiaların araştırılmasına ilişkin önerge AK Parti ve MHP oylarıyla reddedilmişti.
Kayyumlara yönelik düzenlemeye geçmişte AK Parti’ye ceza kanunlarının hazırlanmasında öncülük eden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sık sık görüşlerine başvurmasıyla bilinen Türkiye Bilimler Akademisi Asli Üyesi Prof. Dr. İzzet Özgenç’ten değerlendirme geldi. 26 Mayıs’ta yürürlüğe giren kanuna işaret eden Özgenç “Olağanüstü hal sürecinde el konulan şirketleri yönetmek üzere TMSF tarafından görevlendirilen kişilerin hukukî, malî ve cezaî sorumlulukları kaldırılmıştır. (Bkz. 26.5.2022 tarihli ve 7407 sayılı Kanun, m. 17). Türk milletine ‘müjdeler’ olsun” paylaşımı yaptı.
