Kurumlar arasındaki uzun süreli koordinasyon problemi ve planlama hatasıyla gelen enerji kesintileri fabrikaları paydos ettirdi. Kesintinin süresi belirsizken, ihracat taahhütlerini yerine getiremeyen sanayicilerin ‘Sipariş iptalleri gelir. Tedarikçi firmalara ne deriz’ çığlığı karşısında bakanlar ‘Size durumu anlatan bir resmi yazı veririz’ dedi, sanayicileri güneş ve rüzgar santralleri kurmaya çağırdı.
Enerji krizi Gaziantep’ten, Kütahya’ya OSB’lere şalter indirtti. Cumhurbaşkanı “10 güne çözülür” dedi. Kayseri OSB’nin üyelerine gönderdiği yazıda gaz kesintilerinin şubata sarkacağı belirtildi. Sanayi Bakanı Varank ve Enerji Bakanı Dönmez’in sanayicilerle toplantısında ise çarpıcı başlıklar öne çıktı. Bakanlar “Ev elektriğini kesemeyeceğimiz için fedakârlığı sanayicilere yükledik” dedi.
'KENDİNİZİ KURTARIN’ ÇÖZÜMÜ: OSB’LER KENDİ GÜNEŞ SANTRALLERİNİ KURSUN
Ege Bölgesi Sanayi Odası’nda 23 Ocak’ta gerçekleştirilen toplantıda, ihracat taahhütlerini yerine getiremediklerini belirten sektör temsilcileri “Zor durumda kalıyoruz” dedi. Bakan Varank “Mücbir sebep hakkında resmi yazı yazalım” yanıtını verdi. İki bakan krize çözüm olarak ‘alternatif’ enerji önerdi: OSB’ler kendi güneş ve rüzgar santrallerini kurmalı. Motorin ve LPG imkanı olan firmalar o yakıta geçmeli.
ENERJİ KRİZİNE MEKTUPLU ÇÖZÜM ÖNERİSİ
Sanayide enerji krizi çözülemiyor. İran’ın doğalgaz vanalarını açıp kapatmasıyla başlayan süreç sanayide şalterlerin indirilmesine, üretimin durmasına neden oldu. Kesintinin süresine dair belirsizlik devam ederken, sanayiciler bu yükün altından kalkamayacaklarını ve sipariş iptallerinin geleceğini vurguladı. Tablo gittikçe vahimleşirken bakanlar ‘’Mücbir sebep hakkında resmi yazıyı biz yazalım. Özellikle, yurtdışına tedarikçi firmalarımıza bu yazıyı göndeririz’’ dedi.
Sanayiye yönelik önce doğalgaz, sonra da elektrik kesintisi kararları enerji krizinin büyümesine neden oldu. Yetkililer sorunun geçici olduğunu birkaç gün içinde çözüleceğini belirtirken iş dünyasından kötü haberler gelmeye devam ediyor. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) enerji kesintisine ilişkin ilişkin sektör temsilcilerinin katılımıyla bakanlarla gerçekleştirilen toplantının detaylarını paylaştı.
EBSO, Sanayi Bakanı Mustafa Varank’ın tedarikçi firmalara yazı yazılması önerisinde bulunduğunu belirterek “Mücbir sebep hakkında resmi yazıyı biz yazalım. Özellikle, yurtdışına tedarikçi firmalarımıza bu yazıyı göndeririz. OSB’ler fabrika çatılarına Güneş enerji santralleri (GES), kurabilirler. Bu konuda da bir sıkıntı yok. Mevzuatta sıkıntı varsa, değiştirebiliriz. GES ve res’leri geliştirmek için her türlü desteği vermeye hazırız. OSB’ler yazıyla bu kesintilerin haber verilmesi isteğini de enerji bakanına iletiyorum. Yazıyla iletilmesi daha iyi olur’’ dediğini aktardı.
“Bunu pandemi gibi bir vaka olarak kabul etmek zorundayız ve ne kadar müdahale etsek de üretimde kesintiler yaşanacaktır” diyen Varank ‘’Soğuk günlerde sanayicinin elektriği kesmemeyi isterdik ama vatandaşın ev elektriğini kesemeyeceğimiz için fedakarlığı sanayicilere yüklemek zorunda kaldık. Güneş paneli yatırımlarının da artması için en az bölgesel teşvikle destekleyeceğiz. Güneş panellerine ciddi teşvik geliyor. OSB’lerin kendi ges ve res’lerini kurmaları da ciddi avantaj sağlayacak’’ dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise kritik sektörler için ‘’Motorin ve LPG imkanı olan firmalar, o yakıta geçerlerse bizi de rahatlatmış olurlar’’ ifadelerini kullandı. Öte yandan, Dönmez, sanayi tesislerine uygulanan elektrik kısıtlamasının bugün sona ereceğini açıkladı.
MAVİ AKIM'DAN REKOR GAZ AKIŞI SAĞLANDI
Rus enerji şirketi Gazprom, Türkiye’ye Mavi Akım boru hattı üzerinden geçen yıl 15,98 milyar metreküple rekor seviyede doğal gaz ihraç edildiğini bildirdi. Gazprom’dan yapılan yazılı açıklamada, geçen yıl Mavi Akımüzerinden Türkiye’ye gönderilen gaz miktarına ilişkin bilgi verildi.
Açıklamada, “2021 sonu itibarıyla Rusya’dan Türkiye’ye Mavi Akımboru hattı üzerinden sevkiyatta tarihi rekor kırıldı. Geçen yıl 15,98 milyar metreküp doğal gaz Mavi Akım üzerinden sevk edildi. Söz konusu hacim, Mavi Akım’ın 2003’te devreye alınmasından bu yana en yüksek yıllık hacimdir.” ifadeleri kullanıldı.
Gazprom Export’un Başkanı Elena Burmistrova da yaptığı açıklamada, “Mavi Akım, Gazprom’u doğrudan büyük bir ihracat pazarına bağlayan ilk açık deniz boru hattıydı. Neredeyse 20 yıl sonra bu yaklaşımın tamamen doğru çıktığını görüyoruz. Mavi Akım üzerinden yapılan rekor sevkiyat, bize ilham veriyor ve açık deniz gaz boru hatları aracılığıyla doğrudan tedarikin etkinliğini kanıtlıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE LNG ALMAK İÇİN GÖRÜŞME GERÇEKLEŞTİRİYOR
BOTAŞ, İran’daki gaz kesintisi sonrasında LNG almak için ikili görüşmeler gerçekleştiriyor. Bloomberg’in haberine göre,BOTAŞ, İran’daki gaz kesintisi sonrasında LNG almak için ikili görüşmeler gerçekleştiriyor. Geçen hafta İran’dan önce Türkiye tarafında gaz sızıntısı tespit edildiği ve bu nedenle akışın kesildiği duyurulmuş, ardından da akışın tekrar başladığı ifade edilmişti.
Ancak Türk yetkililer, perşembe günkü kesintiden bu yana akışın devam etmediğini belirtiyor. İran’dan henüz gaz akışı bulunmuyor. İran kesintiler için Türkiye hattındaki gaz kaçaklarını gerekçe gösteriyor. Ancak Türkiye’ye göre iddia edilen kaçak tehlike sınırının altında ve yaz aylarında onarılması gereken bir problem.
Üst düzey yetkilinin verdiği bilgiye göre BOTAŞ’tan bir teknik heyet sorunu çözmek üzere İran’a gitmişti. İlk değerlendirmelere göre İran, hattaki çalışmalarını ertelemeye hazırlanıyor. Kendi içinde bazı bölgelere gaz tedarik etmekte sıkıntı yaşasa da Türkiye hattının tekrar tam kapasite çalışması önünde bir engel bulunmuyor. Bu hafta içerisinde sorun aşılmazsa daha önce de uygulanan saatlik elektrik kesintileri tekrar Türkiye’nin gündemine gelebilir.
‘YAŞAMAKTA OLDUKLARIMIZ TSUNAMİ ETKİSİ YARATIYOR’
Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Nafi Güral, “Şimdiye kadar, çok sayıda türbülans, az sayıda tsunami yaşadık. Bu dönemde yaşamakta olduklarımız maalesef tsunami etkisi yaratıyor. Şimdiye kadar yaşadığımız türbülanslar ve tsunamiler, tamamen özel sektörün kendi dinamiklerinin dışında gerçekleşen olaylardır. İçinde bulunduğumuz sıkıntılı durumdan kurtulmanın genel bir reçetesi yok maalesef” açıklamasını yaptı.
Doğalgaz kullanan fabrikalara 10 gün süre ile gelen yüzde 40 kısıtlamayı da değerlendiren Güral, “Organize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren fabrikalara, 3 gün süre ile elektrik verilmiyor, üretim yapamıyorlar. İçinde bulunduğumuz sevimsiz durumun gelişimini özetlemek gerekirse, bu olanlar bireysel hatalarımızdan kaynaklı değil. Ülkenin genelini etkileyen olumsuzluk olarak yaşıyoruz. Bu durumdan, küçük ve özellikle mikro işletmelerimiz, maalesef daha çok etkileniyor. Her işletmenin kendisine özel sorunları var, bu nedenle genel bir çözüm önerisi düşünemiyorum. Moralimizi bozmadan, yolumuza devam etmemiz halinde, bu durumu en az zararla atlatabileceğiz. Hem pandemi, hem de yaşamakta olduğumuz sorunlar bitecek, güzel günler gelecek. Yeter ki hesabımızı doğru yapalım’’ dedi.
‘ACİL DURUMLAR İÇİN İLETİŞİM GRUBU KURALIM’
Yüksek ısı gerektiren, fırınlı üretimlerinde kısa süreliğine bile durdurulması mümkün olmadığını ve üretim kesilmekle kalmadığınıyor, fırınlarda hasar da oluştuğunu belirten TOBB Seramik Sektörü Meclis Başkanı Hatice Zeynep Bodur gece yarısı son dakikada gelen bildirimlerinin kendilerini zor durumda zor durumda bırakıtığını belirtmesi üzerinde Bakan Mustafa Varank, ‘’Pandemi döneminde kurduğumuz bir acil durum grubu var. Burdaki katılımcıları oraya dahil edebiliriz ya da bu krize özel bir iletişim grubu kurabiliriz. Bizim bakan yardımcısı arkadaşlar bu süreci yönetsin’’ dedi.
EPDK TÜKETİMDE YÜZDE 20’LİK ARTIŞ ÖNGÖRÜYOR
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), bu yıl ulusal doğal gaz tüketim tahminini 10 milyar metreküp artırdı. Kurum tüketimi 60 milyar 44 milyon 873 bin 569 standart metreküp (638 milyar 877 milyon 454 bin 771 kilovatsaat) olarak belirledi. EPDK’nin konuya ilişkin kurul kararları, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, bu yıl ulusal doğal gaz tüketim tahmininin, doğal gazın 9155 kcal/metreküp üst ısıl değeri esas alınarak, 60 milyar 44 milyon 873 bin 569 standart metreküp (638 milyar 877 milyon 454 bin 771 kilovatsaat) olarak belirlenmesine karar verildi. Öte yandan EPDK, bu yıldan itibaren uygulanmak üzere konu hakkında yeni karar alınıncaya kadar, iletim şebekesi asgari stok miktarını da 360 milyon 298 bin 645 standart metreküp olarak açıkladı.
‘SADECE FABRİKALAR DEĞİL ÜRETİMİN DİĞER ÇARKLARI DA ETKİLENECEK’
Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), organize sanayi bölgelerinde uygulanan elektrik kesintilerinin sadece fabrikaları değil üretimin diğer çarklarını da etkileyeceği uyarısında bulundu. TÜBİSAD yazılı bir açıklama yaparak, veri merkezlerinin elektrik kesintileri nedeniyle çalışamaz hale gelmesi durumunda, sadece o organize bölgesindeki fabrikaların değil veri merkezinden hizmet alan üretim, ticaret, finans başta olmak üzere tüm sektörler ve şirketlerin faaliyetlerinin de etkilenebileceğine dikkat çekti.
Uzun elektrik kesintilerinin büyük risk olduğunu belirten TÜBİSAD aöıklamasında ‘’Özellikle günümüzde üretim ekosisteminin adeta merkezinde yer alan bilişim sektörü, diğer tüm sektörleri destekleyen son derece önemli bir konumdadır ve üretimin temelini oluşturmaktadır. Hal böyle iken günümüz ekonomilerinin ve hatta günlük yaşamın omurgası niteliğinde olan veri merkezlerinin elektrik kesintileri nedeniyle çalışamaz hale gelmesinin, ekonominin ve yaşamın birçok alanını olumsuz etkileyeceği aşikârdır. Veri merkezlerinin işleyişinin durması durumunda sadece o organize bölgesindeki fabrikaların değil veri merkezinden hizmet alan üretim, ticaret, finans başta olmak üzere tüm sektörler ve şirketlerin faaliyetleri de etkilenebilecektir’’ denildi.
ISITMA VE AYDINLATMA HARİÇ ENERJİ TAMAMEN KISITLANDI
İran’ın doğal gazı kesmesiyle başlayan enerji krizi, üretime ciddi darbe vurmuşken doğal gaz kesintisinin Kayseri’de şubat başına kadar devam edeceği öğrenildi. Kayseri Organize Sanayi Müdürlüğü’nün, bölgenin sanayicilerine gönderdiği yazıyla kesintinin 30 Ocak-1 Şubat arası da süreceği bildirildi. Alınan bilgiye göre kurum, bölgenin sanayicilerine bir yazı göndererek, ‘sistem dengesinin sağlanabilmesi’ ve ‘BOTAŞ tarafından gelecek müeyyidelere maruz kalınmaması’ için doğal gaz kesintisinin 30 Ocak-1 Şubat arasında da devam edeceğini bildirdi.Böylece Kayseri OSB’de mutfak ve ısıtma hariç doğalgaz kullanımı 2 gün boyunca tamamen kısıtlandı. Bu tarihten sonra ise kesintinin devam edip etmeyeceği net olmamakla birlikte, olması durumunda BOTAŞ’ın bilgilendireceği belirtildi.
İRAN: ‘KESİNTİ BİZİMLE ALAKALI SORUNDAN KAYNAKLANMIYOR’
İran Milli Gaz Şirketi, Türkiye’ye verilen doğalgazın kesilmesine ilişkin, “Türk tarafındaki doğalgaz basınç yükseltme istasyonundaki teknik bir sorun nedeniyle ülke şu anda gaz alamıyor” dedi. İran Enerji Haber Ajansı Shana’da yer alan haberde “Türkiye’ye doğalgaz akışındaki kesinti İran tarafından kaynaklanmıyor. Bazergan istasyonunda iki yalıtımlı bağlantıdan gaz kaçağı meydana gelmesi ve istasyondaki standart çalışma koşullarının aksamasının ardından Türkiye’ye gaz ihracatı azalmış olup, sorunlar giderilene kadar kısa bir süreliğine durdurulmuştu. Çalışma koşullarının kontrol edilmesi ve kaçakların sürekli izlenip basınç kontrollerinin yapılmasıyla gaz ihracatının akışı sağlandı. Ancak Türk tarafındaki doğalgaz basınç yükseltme istasyonundaki teknik bir sorun nedeniyle ülke şu anda gaz alamıyor’’ açıklamasına yer verildi.
