Filo kiralama şirketleri zor bir dönemeçte. Yaşanan tedarik sorunlarıyla birlikte sıfır araca ulaşmada zorluk yaşayan sektör artık aracın fiyatlarına bile bakmadıklarını söylüyor. DRD Filo Kiralama Genel Müdürü Kara “Enflasyonist ortamda müşterilerin ödeme alışkanlıkları değişiyor. Bu yüzden büyük bir finansman ihtiyacı ortaya çıkıyor. Finans kurumlarına döndüğümüzde şu an neredeyse kapı duvar. Artık ne orana ne de maliyete bakıyoruz. Tek sorunumuz vade” dedi.
ALİ YILDIRIM
Türkiye’de araç kiralama sektörü oldukça zor bir yıl geçiriyor. Uzun bir süredir yeni otomobil bulma sorunuyla uğraşan sektöre bir de finansman kıtlığı eklenince şirketler artık yeni müşteri değil elindekini korumak hatta gerekirse müşteri azaltmak zorunda kalıyor. Aslında işin sadece bir kiralama değil finans olduğunu söyleyen Otomobil filo kiralama şirketi DRD’nin Genel Müdürü Özgür Kara, kiralama süreleri ortalama 24 ay üzerinden gerçekleştiğini ifade etti.
Bu süreç boyunca sabit kira garantisi verdiklerini anlatan Kara “Operasyonel filo kiralamada satın almayı müşteri adına biz yapıyoruz. Bu yüzden finansal bir imkân sağlamış oluyoruz. Daha da ötesi bu sektörün kredibilitesini kullanıyoruz. Finansman imkânı açıyoruz. Alım gücü ve iskonto gücünden faydalanıyoruz. Biz bu imkanların hepsini müşterilerimize fiyat olarak yansıtıyoruz” dedi. Bu çarkın pandemide yaşanan tedarik sorunlarından da etkilendiğini aktaran Kara, araç tedariğini bulamayan şirketlerin artık indirimden çok sürdürülebilirliğe odaklandığını vurguladı.
Bu yüzden fiyatın ikinci planda kaldığını belirten Kara, Türkiye’de de buna ek olarak enflasyonist bir ortamın kendini iyice hissettirdiğini kaydetti. Kara “Enflasyonist ortam önümüzdeki sene de devam edecek. Enflasyonda insanlar ödeme alışkanlıklarını zayıflatırlar. Bugün bana müşteri 10 günde ödeme yapıyorsa bunu 20 - 30 güne çıkaracak. Vadeyi uzatmak isteyecekler. Çok güçlü bir müşterin var diyelim bu adam sana 10 günde değil 30 günde ödeme yapıyorum derse ne diyebilirsiniz ki. Bunu ancak güçlü olan firmalar kaldırabilir. Bunun için bir finansman ihtiyacı doğuyor. Finans kurumlarına döndüğümüzde şu an neredeyse kapı duvar. O yüzden piyasa kitlenmeye başlıyor. Bizim işimizin temeli uzun vadeli kiralama. Biz müşteriyle 24 ay boyunca sabit fiyattan araç kiralıyoruz. Bunun karşılığında da aynı düzende bir finansmana ihtiyaç duyuyoruz. Ama bu şu an karşılanamıyor. Verilen maksimum kredi vadesi 12 ay. Bunlar bizim sektörü ciddi şekilde etkiliyor. Artık oran bile düşünmüyoruz. Tek mesele krediye ulaşabilmek ve vade” diye konuştu.
DRD Genel Müdürü Özgür Kara
1 MİLYONLUK PAZARIN EN BÜYÜK ENGELİ ENFLASYON
İç pazardaki sorunlara da değinen Özgür Kara, 1 milyonluk pazarın önündeki en büyük engellerden birinin enflasyon olduğunu ifade etti. Faiz oranlarının öngörülebilir olmadığını anlatan Kara “Kredi faizleri tam net değil. Ulaşılabilirlik oldukça düşük. 1 milyon için tek haneli enflasyon ve tek haneli gerçek bir para politikası lazım. Şimdi otomobilde 2018 yılında 12,60 olan yaş ortalaması 2021 sonunda 13,60’a çıktı. Bu gerçek ve büyük bir sorun. Avrupa bugün bile artık içten yanmalı modelleri istemiyor. Dizel artık bitti gibi. Kritik yıl 2030. Ama Türkiye’de yaş ortalaması gittikçe artıyor. 2030’da biz bu ortamı nasıl karışılacağız. Bu da konuşulması gereken büyük bir sorun” dedi.
OTOMOBİL YATIRIM ARACI DEĞİL
Otomobilin aslında hiçbir zaman yatırım aracı olmadığına değinen Özgür Kara, bunun sadece bir dönem için geçerli olduğunu paylaştı. Tedarik sorununun ilk dönemlerinde bu kuralın başında alanlar için geçerli olduğundan bahseden Kara şöyle konuştu: “Otomobil aslında bir yatırım aracı değildir. Hiç olmadı bence. 2020 Mart ayında 165 bin liraya Renault Megane aldık. Euro karşılığı 18 bin euroydu. O dönemde euro 9 liraydı. 2022 Mart’a geldiğimizde aynı araç 480 bin lira yani 3 katı. Vatandaş diyor ki 3 katına çıktı. Haklı 3 kat kazanç. Fakat kur 9 liraydı 16 lira oldu. Bu yüzde 70-80 artış demek. Öte yandan enflasyon da arttı. Türkiye’de vergi sistemi diye bir konu var. Bu fiyatların bir daha o şekilde artması bence hayal. O bir kereye mahsus oldu. Bugün sıfır bir arabayı aldın 2-3 yıl sonra sattık. Aynısının sıfırını alabilmek mümkün değil. Bu fiyat en fazla 550 bin lira olacak. Peki ya enflasyon hatta kur onu kimse düşünmüyor.”
‘POTANSİYELİMİZE RAĞMEN BÜYÜYEMEDİK’
Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), 2022 yılının üçüncü çeyrek sonu sonuçlarını içeren “TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”nu açıkladı. Rapora göre operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk dokuz aylık döneminde 22 milyar 100 milyon TL’lik yatırım yaparak 44 bin 500 adet aracı filosuna kattı. Sektörün aktif büyüklüğü 72 milyar 100 milyon TL’ye, toplam araç sayısı ise 239 bin 700’e ulaştı. Operasyonel araç kiralama sektörü, yılın ilk dokuz ayını kapsayan dönemde ekonomiye sağladığı katkıyı artırmaya devam etti. TOKKDER’in raporuna göre, sektörün 2022’nin ilk dokuz aylık döneminde ödediği vergi tutarı toplamda 12 milyar 770 milyon TL’yi buldu. TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici “Otomotiv pazarında arz talep dengesinin bozulması yılın ilk dokuz ayında araç kiralama sektörünü de etkiledi. Hem kısa hem de uzun dönemli araç kiralamadaki talebe rağmen tedarikte yaşanan aksaklıklar araç kiralama şirketlerinin ihtiyaç duyduğu araçlara erişimini zorlaştırdı. Sektörümüz, büyüme potansiyeli olmasına rağmen arzu edilen araç filosu büyüklüğüne ulaşamadı. Tüm bu gelişmelere karşın, 2022 yılının ilk dokuz ayında operasyonel araç kiralama sektörünün araç parkında küçük de olsa yukarı yönlü bir hareket gerçekleştiğini gördük. Araç bulunurluğu ve finansman olanaklarına bağlı olarak sektörümüzün 2022 yılını 2021 yılına göre bir miktar büyüme ile kapatacağını tahmin ediyorum” şeklinde konuştu.
DAHA LANSMAN BİTMEDEN FİYATI DÜŞTÜ
Dacia’nın yeni logosunu ilk kez sergilediği Jogger, Türkiye pazarına Iğdır ve Kars’tan girdi. Şubat ayında gerçekleşen global lansmanda yüzde 60 ÖTV ile Türkiye’ye getirilmesi tahmin edilen model maliyet, kur ve vergi yükü altında 577 bin liralık fiyatla yüzde 80 ÖTV’den pazara sunuldu. Aracın daha lansmanı bitmeden matrah artınca Jogger’ın fiyatı yüzde 70 ÖTV dilimine düşerek 545 bin liralık etikete sahip oldu.
Dacia’nın uzun bir süredir merakla beklenen 7 kişilik modeli Jogger, Türkiye’de yola çıktı. Yurtdışında gerçekleşen lansmanından sonra Türkiye’de ilk kez tanıtılan Jogger yolculuğuna Iğdır ve Kars’tan başladı. Planlar doğrultusunda Şubat 2022’de Fransa Nice’de gerçekleşen lansmanda bilgi veren MAİS A.Ş. Genel Müdürü Dr. Berk Çağdaş, tedarikte bir sorun olmazsa Eylül ayında modeli yola çıkarmayı planladıklarını fiyatın net olmasa da yüzde 60 ÖTV bandıyla pazara sunmayı hedeflediklerinden bahsetmişti. Çağdaş’ın da aktardığı gibi tedarikte ufak aksamalar gerçekleşti. Aynı zamanda Şubat ayından bu yana Avrupa ayağında maliyetler sert arttı. Gelen zamlar sonrasında Türkiye’de de çarpan etkisiyle kur farkı ve vergi etkisi etiketlere yansıdı. 330 bin bandında gelmesi planlanan model böylece yüzde 80 ÖTV ile 577 bin lira oldu. Fakat tam da devam eden lansman döneminde araç resmi olarak satışa çıkmadan matrah artışı gerçekleşti. Böylece aracın vergi dilimi değişmesiyle birlikte yüzde 60 değil ama yüzde 70’lik dilime dahil oldu. Fiyatta da otomatik olarak 32 bin liralık bir düşüş gerçekleşerek 545 bin liradan satışa sunuldu.
Modelin Türkiye lansmanında konuşan Çağdaş “Dacia Jogger; bir Station Wagon’un uzunluğu, bir MPV’nin genişliği ve bir SUV aracın karakteri olmak üzere her sınıfın en iyi özelliklerini bir araya getiriyor. Bu yüzden ‘hepsi bir araba’ diyoruz. Böylece Jogger ile tüm bu segmentlerden pay almamız mümkün olacak. Otomobil, Dacia ürün gamında uzun yıllar boyunca yer alan Lodgy, Dokker ve Logan MCV modellerimizin kullanıcılar tarafından beğenilmiş özelliklerini muhafaza ederken, markanın yeni kimliğini ve teknolojilerini de üzerine koyuyor. Jogger pazardaki en ulaşılabilir 7 koltuklu seçenek olacak. Bunun yanında güçlü ve dayanıklı olması, genişliği ve iç mekânın modüler kullanımıyla hem sürücü hem de yolculara konforlu bir deneyim sunuyor” ifadelerini kullandı.
MARKANIN YENİ YÜZÜ MAĞARADAN ÇIKTI
Benzersiz bir konseptle tanıtılan yeni Jogger’ın Türkiye hikayesi Iğdır’da 12 bin metrekarelik bir alana yayılan Tuzluca Mağaraları’nda başladı. Markanın yenilenen yüzü ve felsefesi de böylece Türkiye’de bu mağaradan çıkmış oldu. Dacia’nın tüm ürün gamı, yeni logonun yanı sıra markanın yeni Haki rengine de sahip olacak. 2021’in haziran ayında dijital kanallarda başlayan Dacia’nın yeni yolculuğu, 2023’ün aralık ayına kadar yetkili satıcıların görsel kimlik tasarımlarının değişmesiyle tamamlanacak.
7 KİŞİYE FERAH MEKAN
Tasarım tarafında da çağ atlayan marka, yeni ambleme ve çift sıra şerit detaylara sahip. Jogger’ın modüler tavan barları ve 200 mm yerden yüksek yapısı maceraya hazır bir görüntü veriyor. Sadece birkaç adımla şekil değiştiren modüler tavan barları, 80 kg’a kadar port bagaj, bisiklet ve kayak takımları gibi yükleri taşıyabiliyor. Çamurluk korumaları otomobilin maceracı yapısına eşlik ederken, şık ve ergonomik kapı kolları tasarımıyla dikkat çekiyor. Yeni marka kimliğiyle birlikte donanım seviyelerinin isimleri de değişti. Essential’dan başlayan baz donanım seviyesi, sırasıyla Expression ve Extreme olarak devam ediyor. Otomobilin tam bir fiyat fayda aracı olduğu iç mekanda anlaşılıyor. Gösterge panelindeki 3,5 inçlik TFT ekrandan sürüş bilgileri takip edilebiliyor. Erişimi kolay dijital klima ve sürüş destek kumandaları oldukça ergonomik. 8 inç dokunmatik multimedya ekranı diğer modellerden tanıdık. Isıtmalı ön koltuklara da sahip olan otomobilin üçüncü sıra koltukları da küçük misafirler için ideal. Jogger, tüm koltuklar katlandığında sunduğu 1807 litrelik bagaj hacmiyle yükleme yapılmak istendiğinde de kendini doğru bir adres olarak tanımlıyor. Otomobil 7 kişilik kullanıldığında 212 litre, üçüncü sıra koltuklar tamamen çıkarıldığında ise 631 litre bagaj hacmi sağlıyor.
LPG DESTEĞİYLE 1000 KM MENZİLİ VAR
İki farklı motor seçeneğiyle gelen Dacia Jogger, 110 beygirlik TCe ve 100 beygirlik ECO-G motora sahip. 6 ileri şanzımanla kombine edilen 110 beygirlik versiyon, 200 NM’de tork değeri sunuyor. Ara hızlanma ve kalkışlarda yeterli gücü üretebilen aracın alt devirleri de oldukça canlı. LPG seçeneğiyle kombinlenen ECO-G motorla menzil bin kilometreye kadar çıkıyor. Aracın hibrit versiyonu ise 2023 yılında gelecek. Bu seçenekte aynı zamanda otomatik vites de olacak. Araçta ön & arka park sensörü, kör nokta uyarı sistemi ve geri görüş kamerası olmak üzere üç güvenlik ve sürüş destek sistemi var. Ön ve arka park yardımı, aracın ön ve arka alanında konumlanan dörder sensör aracılığıyla çalışırken, engelleri algılayarak hem görsel hem de sesli uyarı ile sürücüyü uyarıyor.
