Otomotiv sektörü için 2024’ün son bombası geldi. Yaşanan yeni gelişme ile Çin otomobillerine dev vergi şoku kararı alındı. İşte o gelişmenin detayları…
ESMAGÜL KOÇAK
2024'e saatler kala, Türkiye otomotiv sektöründe deprem etkisi yaratan bir gelişme yaşandı. Çin Halk Cumhuriyeti menşeli binek otomobillerine uygulanan ek gümrük vergisi, beklenmedik bir şekilde yüzde 50'ye yükseltildi! Yılbaşı öncesi gelen bu sürpriz karar, otomobil almayı düşünenler, mevcut araç sahipleri ve sektör profesyonelleri arasında büyük bir şaşkınlık ve merak yarattı. Peki, bu kararın ardında yatan nedenler neler? Yeni vergi düzenlemesi kimleri nasıl etkileyecek? İşte tüm detaylar…
GELİŞMENİN ARKA PLANI:
Türkiye, son dönemde özellikle elektrikli araçlar (EV) ve şarj edilebilir hibrit araçlar (PHEV) alanında Çin menşeili otomobillerin artan ithalatıyla karşı karşıyaydı. Hükümet, yerli otomotiv üretimini desteklemek ve cari açığı kontrol altında tutmak amacıyla çeşitli vergi düzenlemelerine gitmeye devam ediyor. Bu çerçevede, daha önce Çin menşeili elektrikli otomobillere uygulanan yüzde 40 ek gümrük vergisi, zamanla içten yanmalı (benzinli ve dizel) ve hibrit araçları da kapsayacak şekilde genişletilmişti.
YENİ KARAR NE GETİRİYOR?
Resmi Gazete'de bugün (2023'ün son günlerinde) yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla, Çin'den ithal edilen içten yanmalı (benzinli, dizel) ve hibrit binek otomobillerine uygulanan ek gümrük vergisi yüzde 40'tan yüzde 50'ye çıkarıldı. Bu artışla birlikte, bu araçların ithalatında ödenecek toplam gümrük vergisi yükü yüzde 60'a kadar yükselecek. Elektrikli (BEV) ve şarj edilebilir hibrit (PHEV) araçlardaki yüzde 40'lık ek vergi oranı ise şimdilik sabit tutuldu.
VERGİ DETAYLARI VE UYGULAMA ESASLARI
Uygulama Kapsamı: Yüzde 50'lik ek gümrük vergisi, Çin Halk Cumhuriyeti menşeli tüm içten yanmalı ve hibrit binek otomobillerini kapsıyor. Bu, söz konusu araçların ithalatında ek bir mali yükümlülük anlamına geliyor.
Verginin Tahsili: Ek vergi, gümrük idarelerince ithalat esnasında, gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil edilecek ve genel bütçeye gelir olarak kaydedilecek.
Gümrük Mevzuatı: 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer gümrük mevzuatındaki hükümler, ek verginin tarhı, tahakkuku, tahsili, geri verilmesi, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde aynen geçerli olacak.
Yatırım Teşvik Belgeli İthalatlar: Yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük vergisi muafiyetinden yararlanılarak gerçekleştirilen ithalatlarda, bu ek vergi uygulanmayacak.
BU KARARIN OLASI ETKİLERİ NELER?
Fiyat Artışları: En önemli etki, şüphesiz Çin menşeili araçların fiyatlarında yaşanacak önemli artışlar. Yüzde 50'lik ek vergi, otomobil fiyatlarına doğrudan yansıyacak ve tüketicinin cebini olumsuz etkileyecek.
Satışlarda Daralma: Fiyat artışları, Çin menşeili otomobillere olan talebi azaltabilir. Bu durum, otomobil satışlarında bir daralmaya ve pazar paylarında kaymalara yol açabilir.
Alternatif Markalara Yöneliş: Tüketiciler, fiyat-performans dengesini göz önünde bulundurarak alternatif markalara ve modellere yönelebilir.
Sektördeki Rekabet: Yeni vergi düzenlemesi, otomotiv sektöründe rekabet dengelerini yeniden şekillendirebilir. Yerli ve diğer menşeili otomobil markaları, bu durumdan avantaj sağlayabilir.
Pazar Dinamiklerinde Değişim: Pazar paylarının yeniden dağılımına yol açabilir. Tüketici davranışları ve tercihleri de değişecektir.
UZMANLAR NE DİYOR?
Otomotiv sektörü uzmanları, bu kararın kısa vadede otomobil fiyatlarında artışa ve satışlarda düşüşe neden olacağını belirtiyor. Ancak, uzun vadede yerli üretimin desteklenmesi ve cari açığın kontrol altına alınması açısından olumlu sonuçlar doğurabileceğini ifade ediyorlar. Ayrıca, bu kararın tüketicileri daha bilinçli ve alternatif çözümlere yöneltebileceği vurgulanıyor.
TÜKETİCİLERE TAVSİYELER:
Otomobil Alımını Ertelemeyin: Eğer Çin menşeili bir araç almayı düşünüyorsanız, fiyatların daha da yükselmemesi için hızlı hareket etmeniz faydalı olabilir.
Alternatifleri Değerlendirin: Başka markaların ve modellerin fiyatlarını ve özelliklerini de inceleyerek bütçenize en uygun seçeneği belirleyin.
Kampanyaları Takip Edin: Otomobil firmalarının yeni kampanyalarını takip ederek, avantajlı tekliflerden yararlanmaya çalışın.
Kararınızı Aceleye Getirmeyin: Otomobil satın alımı önemli bir karardır, iyice araştırıp, tüm olasılıkları değerlendirerek kararınızı verin.
