Çok tartışılan bitki çayları için Doç. Dr. Tuğçe Fafal 'bilimsel' tarif yöntemini açıkladı. Bazı bitkilerin kaynatıldığında özelliklerini kaybettiğini söyleyen Fafal, yanlış kullanım nedeniyle olabilecek yan etkilere karşı uyardı ve doğru tarifleri sıraladı.
Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Tuğçe Fafal, kışın tüketilen adaçayı ve ıhlamur gibi bitkilerin kaynatıldığında etkili bileşiklerini kaybettiğini, uzun süreli ve yanlış kullanımda ise "hormonal dengesizlik" gibi yan etkilere neden olabileceğini söyledi.
Fafal, tıbbi ve aromatik bitkilerin etkili bileşenlerinin analizi konusunda çalışmaların sürdüğünü, bitkilerin olumlu etkilerinin yanında istenmeyen birçok soruna yol açabileceğini söyledi. Adaçayı, ıhlamur ve kuşburnu bitkisinin özellikle kış aylarında grip ve soğuk algınlığına karşı kullanıldığını hatırlatan Fafal, genelde kaynatma usulü hazırlanan bitkilerin etkili bileşiklerini kaybettiğini ifade etti.
BİTKİLER TAMAMEN ZARARSIZ DEĞİL
Kış çaylarında kullanılan bitkilerin "infüzyon" adı verilen biçimde kullanılması gerektiğini anlatan Fafal, şu bilgileri verdi: "Adaçayı ve ıhlamuru kaynattığımızda içindeki etkili bileşikleri uçabiliyor. Demleme usulü ile 5 dakika kaynar su içinde ağzı kapalı biçimde beklettikten sonra tüketmek gerekiyor. Böyle yapmazsak etkisi azalabilir. Bitkiler tamamen zararsız değil. Kür şeklinde 3 aydan fazla kullanıldığında yan etkiler de gözlemlenebiliyor. "
Adaçayının çok ve yanlış kullanımında özellikle erkeklerde hormonal dengesizliklerin görüldüğünü vurgulayan Fafal, kış çaylarının günde en fazla 2-3 bardak tüketilmesi gerektiğini, aksi durumda yan etkilerinin de artabileceğini dile getirdi. Bitki çayları kullanımında en önemli konunun ise "doğru bitki tüketimi" olduğuna dikkati çeken Fafal, "Papatya çayı adı altında bilinçsizce kullanılan başka bitkiler var. Papatya olarak satılan seneico artemis bitkisi aktarlar tarafından satılabiliyor ve toksik bileşikler istenmeyen etkiler ortaya çıkarabiliyor. Karaciğerde toksik etki ortaya çıkabilir. Bazı bitkilerin yanlış kullanımında böbrek ve karaciğerde harabiyet oluşabiliyor." diye konuştu.
GÜZELLEŞMEK İSTEYENLER DİKKAT
Halk arasında zayıflama ve gençleşme umuduyla içilen bitkiler arasında bulunan mısır püskülü ve funda bitkisinin, asıl etkisinin idrar söktürücü olduğuna değinen Fafal, aynı amaçla maydonozun da kullanıldığını ancak bu bitkinin de adet söktürücü özelliğinin bulunduğunu, fazla kullanıldığında hamilelerde düşüğe neden olabileceğini anlattı.
Fafal, güzelleşmek isteyenlerin bitkilere veya bitkilerin kullanıldığı çaylara yöneldiğine işaret ederek, bitkilerin kırışıkları tamamen açacak etkisinin olmadığını söyledi. Kullanılan bitkilerin yetişme ve saklama koşullarının da büyük önem taşıdığının altını çizen Fafal, "Aktardan alınan bitkinin türü yanlış olabilir, A bitkisi yerine içinde toksik bileşikler olan B bitkisi toplanmış olabilir. Toplanan bitki yol kenarında ve egzoz gazlarına, ağır metale maruz kalmış olabilir. Depolanma koşulları nedeniyle içinde kemirici pisliği bulaşabilir." dedi.
Fafal, yanlış bitki kullanmak istemeyen bir vatandaşın bitkilerle ilgili eğitim alan eczacılara başvurması gerektiğini vurgulayarak, "Bitkiler yanlış kullanıldığında en ağır olarak ölüme kadar giden tablolara neden olabilir. Belki de 3-5 sene sonra böbreklerde kanser görülebilir ve tüketici bunun nedenini bile bilmeyebilir." diye konuştu.
İZMİR/AA
